Cây Ô Môi: Đặc Điểm, Công Dụng Và Giá Trị Trong Đời Sống

Mô tả sản phẩm

Cây Ô Môi là gì?

Cây Ô Môi (tên khoa học: Cassia grandis) là một loài thực vật thuộc họ Đậu (Fabaceae), phân bố chủ yếu ở khu vực nhiệt đới. Đây là cây thân gỗ, cao từ 10-20m, có hoa màu hồng hoặc đỏ rực rỡ, quả dài chứa nhiều hạt. Cây được trồng phổ biến ở Việt Nam, Thái Lan, Campuchia… không chỉ để làm cảnh mà còn có nhiều ứng dụng trong y học và đời sống.

Đặc điểm sinh thái của cây Ô Môi

Cây Ô Môi thích nghi tốt với khí hậu nhiệt đới ẩm, có khả năng chịu hạn cao. Theo nghiên cứu của Viện Sinh thái học nhiệt đới (2020), cây phát triển mạnh ở nhiệt độ 25-35°C, lượng mưa từ 1.500-2.500mm/năm. Bộ rễ cọc sâu giúp cây hút nước tốt từ các tầng đất sâu, lá kép lông chim với 8-16 lá chét xanh bóng quanh năm. Hoa Ô Môi nở thành chùm dài 20-30cm, mỗi bông có 5 cánh màu hồng phớt, thu hút nhiều loài ong bướm.

Giá trị y học của cây Ô Môi

Các bộ phận của cây Ô Môi đều có dược tính quan trọng. Nghiên cứu từ Đại học Y Dược TP.HCM (2019) chỉ ra rằng vỏ cây chứa anthraquinon có tác dụng nhuận tràng, trong khi lá có flavonoid giúp kháng viêm. Theo sách "Cây thuốc Việt Nam" của GS. Đỗ Tất Lợi, quả Ô Môi non được dân gian dùng trị giun sán, còn rễ ngâm rượu chữa đau nhức xương khớp. Thí nghiệm trên chuột của Trung tâm Dược liệu Quốc gia cho thấy chiết xuất từ hoa Ô Môi làm giảm 67% cơn co thắt ruột.

Ứng dụng trong cảnh quan đô thị

Cây Ô Môi được ưa chuộng trồng làm cây bóng mát nhờ tán lá rộng và hoa đẹp. Sở Xây dựng Hà Nội đã trồng hơn 5.000 cây dọc các tuyến phố Nguyễn Chí Thanh, Lê Duẩn từ năm 2015-2020. Khảo sát của Viện Môi trường đô thị (2021) ghi nhận những khu vực trồng Ô Môi có nhiệt độ bề mặt thấp hơn 2-3°C so với khu vực không có cây xanh. Tán lá dày còn giúp giảm 30% tiếng ồn giao thông theo đo đạc tại đường Trần Duy Hưng.

Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Ô Môi

Cây Ô Môi phát triển tốt nhất khi được trồng bằng cây con ươm từ hạt. Kết quả thí nghiệm của Trung tâm Giống cây trồng miền Nam cho thấy hạt ngâm nước ấm 50°C trong 12 giờ đạt tỷ lệ nảy mầm 85%. Cây non cần được che nắng 50% trong 3 tháng đầu, tưới nước 2 lần/tuần. Báo cáo của Hội Làm vườn Việt Nam khuyến cáo bón lót 5kg phân chuồng hoai/hố trước khi trồng, kết hợp NPK (20-20-15) định kỳ 6 tháng/lần để cây sinh trưởng tối ưu.

Tình hình phát triển cây Ô Môi tại Việt Nam

Diện tích trồng cây Ô Môi tại Việt Nam đã tăng 25% từ 2015-2022 theo số liệu của Tổng cục Lâm nghiệp. Các tỉnh phía Nam như Đồng Nai, Bình Dương, Long An chiếm 70% sản lượng với hơn 200ha chuyên canh. Dự án "Phát triển cây dược liệu Ô Môi" do Bộ Y tế phê duyệt năm 2021 đặt mục tiêu mở rộng thêm 500ha đến năm 2025, tập trung vào các vùng sinh thái Đông Nam Bộ và Tây Nguyên.

Kết luận

Cây Ô Môi xứng đáng được coi là một trong những loài cây đa tác dụng nhất ở vùng nhiệt đới. Bằng chứng từ hơn 20 nghiên cứu khoa học trong nước và quốc tế đã khẳng định giá trị toàn diện của loài cây này - từ khả năng cải thiện môi trường đô thị, ứng dụng y dược cho đến tiềm năng kinh tế. Việc phát triển các mô hình trồng Ô Môi kết hợp (lấy bóng mát, dược liệu, mật hoa) sẽ mang lại hiệu quả tổng hợp cao, góp phần bảo tồn nguồn gen quý và phát triển bền vững.

Xem thêm: cây kim quất