Cây Kim Quất - Đặc Điểm, Công Dụng Và Cách Trồng Hiệu Quả

Mô tả sản phẩm

Cây kim quất là gì?

Cây kim quất (hay còn gọi là quất hồng bì) là một loại cây ăn quả thuộc họ Cam (Rutaceae). Đây là loại cây có nguồn gốc từ Châu Á, phổ biến ở Việt Nam, Trung Quốc và một số nước Đông Nam Á. Cây kim quất thường được trồng để lấy quả, làm cảnh hoặc làm thuốc trong Đông y. Quả kim quất có vị chua ngọt, giàu vitamin C và các hợp chất chống oxy hóa.

Đặc điểm sinh học của cây kim quất

Cây kim quất là loại cây thân gỗ nhỏ, chiều cao trung bình từ 2-5 mét. Lá kim quất có hình bầu dục, màu xanh đậm, bề mặt lá nhẵn bóng. Hoa kim quất mọc thành chùm, màu trắng, có mùi thơm nhẹ. Quả kim quất khi chín có màu vàng cam, vỏ mỏng, thịt quả chia thành nhiều múi giống như quả quất nhưng kích thước lớn hơn. Mùa ra hoa thường vào tháng 3-4 và cho quả vào tháng 8-9 hàng năm.

Giá trị dinh dưỡng của quả kim quất

Quả kim quất là nguồn cung cấp vitamin C dồi dào, với 100g quả tươi chứa khoảng 35-40mg vitamin C. Ngoài ra, quả kim quất còn chứa các chất dinh dưỡng quan trọng khác như vitamin A, vitamin B1, B2, canxi, sắt và chất xơ. Theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, quả kim quất có hàm lượng chất chống oxy hóa cao gấp 2-3 lần so với nhiều loại trái cây khác cùng họ. Các hợp chất flavonoid trong quả kim quất có tác dụng kháng viêm, bảo vệ tế bào và ngăn ngừa lão hóa.

Công dụng của cây kim quất trong đời sống

Cây kim quất có nhiều công dụng đa dạng trong đời sống. Quả kim quất thường được dùng để ăn tươi, làm mứt, ngâm đường hoặc chế biến thành các loại nước giải khát. Trong y học cổ truyền, các bộ phận của cây kim quất như quả, lá và rễ đều được sử dụng làm thuốc. Lá kim quất có thể hãm nước uống giúp giải cảm, giảm ho. Quả kim quất ngâm mật ong là bài thuốc dân gian trị viêm họng hiệu quả. Nghiên cứu của Đại học Y Hà Nội năm 2020 cũng chỉ ra rằng chiết xuất từ vỏ quả kim quất có khả năng ức chế một số chủng vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp.

Cách trồng và chăm sóc cây kim quất

Trồng cây kim quất đúng kỹ thuật sẽ giúp cây sinh trưởng tốt và cho năng suất cao. Cây kim quất thích hợp với khí hậu nhiệt đới, ưa ánh sáng và cần được trồng ở nơi có đất thoát nước tốt. Thời điểm thích hợp nhất để trồng là vào đầu mùa mưa (tháng 4-5 ở miền Bắc hoặc tháng 5-6 ở miền Nam). Khi trồng, cần đào hố có kích thước 50x50x50cm, bón lót phân chuồng hoai mục trước khi trồng 15-20 ngày. Theo khuyến cáo của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, nên bón phân NPK định kỳ 2-3 tháng/lần với lượng 0,3-0,5kg/gốc tùy theo tuổi cây. Cần tưới nước đều đặn trong mùa khô và tỉa cành tạo tán sau mỗi vụ thu hoạch.

Phòng trừ sâu bệnh hại trên cây kim quất

Cây kim quất thường gặp một số loại sâu bệnh hại phổ biến như sâu vẽ bùa, rệp sáp, bệnh thán thư và bệnh ghẻ quả. Để phòng trừ sâu vẽ bùa, có thể sử dụng các chế phẩm sinh học như dầu neem hoặc thuốc trừ sâu có hoạt chất Abamectin. Đối với bệnh thán thư, cần phun thuốc gốc đồng khi cây ra hoa và quả non. Kết quả thử nghiệm tại Viện Bảo vệ Thực vật cho thấy, việc phun chế phẩm Trichoderma định kỳ 2 tháng/lần giúp giảm 60-70% tỷ lệ cây nhiễm bệnh thán thư. Ngoài ra, cần vệ sinh vườn thường xuyên, thu gom và tiêu hủy các bộ phận bị bệnh để hạn chế nguồn bệnh lây lan.

Kinh nghiệm thu hoạch và bảo quản quả kim quất

Thu hoạch quả kim quất đúng thời điểm sẽ đảm bảo chất lượng và giá trị dinh dưỡng cao nhất. Quả kim quất nên được hái khi chín khoảng 80-90%, lúc vỏ quả chuyển từ xanh sang vàng nhạt. Thời gian thu hoạch tốt nhất là vào buổi sáng khi trời khô ráo. Theo nghiên cứu của Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội, quả kim quất thu hoạch vào buổi sáng có hàm lượng vitamin C cao hơn 15-20% so với thu hoạch buổi chiều. Sau khi thu hoạch, quả có thể bảo quản ở nhiệt độ 8-10°C trong điều kiện thông gió tốt sẽ giữ được chất lượng trong 2-3 tuần. Để kéo dài thời gian bảo quản, có thể sấy khô hoặc ngâm đường theo tỷ lệ 1kg quả:1kg đường.

Thị trường và giá trị kinh tế của cây kim quất

Cây kim quất đang ngày càng khẳng định giá trị kinh tế cao trong nông nghiệp. Giá bán quả kim quất tươi trên thị trường dao động từ 30.000-50.000 đồng/kg tùy vào mùa vụ và chất lượng. Sản phẩm chế biến từ quả kim quất như mứt, siro, trà có giá trị cao hơn 2-3 lần so với quả tươi. Theo báo cáo của Hiệp hội Trái cây Việt Nam, diện tích trồng kim quất thương phẩm đã tăng trung bình 15%/năm trong giai đoạn 2018-2022. Nhiều mô hình trồng kim quất kết hợp du lịch sinh thái tại các tỉnh như Hòa Bình, Sơn La đã mang lại thu nhập ổn định từ 150-200 triệu đồng/ha/năm cho bà con nông dân.

Kết luận

Cây kim quất là loại cây trồng đa tác dụng, mang lại nhiều lợi ích về kinh tế, dinh dưỡng và y học. Với khả năng thích nghi rộng, dễ trồng và chăm sóc, cây kim quất đang trở thành lựa chọn của nhiều hộ nông dân và các trang trại. Việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong canh tác, kết hợp với phát triển các sản phẩm chế biến sâu sẽ giúp nâng cao giá trị chuỗi sản xuất kim quất. Trong tương lai, cây kim quất hứa hẹn sẽ trở thành một trong những cây trồng chủ lực góp phần phát triển nông nghiệp bền vững tại nhiều địa phương.

Xem thêm: cây hồng môn