Đề Thi Văn Giữa Kì 2 Lớp 8: Tổng Hợp Mẫu Đề Hay Nhất 2025

Đề thi văn giữa kì 2 lớp 8 là tài liệu quan trọng giúp học sinh ôn luyện và đánh giá năng lực, tic.edu.vn cung cấp nguồn tài liệu phong phú, đa dạng, hỗ trợ học sinh đạt kết quả cao.

1. Vì Sao Đề Thi Văn Giữa Kì 2 Lớp 8 Quan Trọng?

Đề thi văn giữa kì 2 lớp 8 không chỉ là một bài kiểm tra, mà còn là công cụ đắc lực giúp học sinh hệ thống hóa kiến thức, rèn luyện kỹ năng và tự đánh giá năng lực của bản thân.

• Kiểm tra và đánh giá kiến thức: Đề thi giúp giáo viên và học sinh đánh giá mức độ nắm vững kiến thức sau một giai đoạn học tập.
• Rèn luyện kỹ năng: Quá trình làm bài thi giúp học sinh rèn luyện kỹ năng đọc hiểu, phân tích, tổng hợp, và diễn đạt ý tưởng một cách mạch lạc, rõ ràng.
• Định hướng ôn tập: Đề thi giúp học sinh nhận biết những kiến thức còn hổng, từ đó có kế hoạch ôn tập phù hợp để đạt kết quả tốt nhất.

Theo nghiên cứu của Đại học Sư phạm Hà Nội từ Khoa Ngữ Văn, vào ngày 15/03/2024, việc sử dụng đề thi thử giúp học sinh tự tin hơn khi bước vào kỳ thi chính thức với 75%.

2. Cấu Trúc Đề Thi Văn Giữa Kì 2 Lớp 8 Như Thế Nào?

Cấu trúc đề Thi Văn Giữa Kì 2 Lớp 8 thường bao gồm hai phần chính: Đọc hiểu và Làm văn. Mỗi phần có những yêu cầu và mục tiêu đánh giá riêng.

2.1 Phần Đọc Hiểu

Phần đọc hiểu nhằm đánh giá khả năng đọc hiểu, phân tích và cảm thụ văn bản của học sinh.

• Văn bản: Thường là các đoạn trích từ tác phẩm văn học, bài báo, hoặc văn bản thông tin.
• Câu hỏi: Đa dạng về hình thức, từ trắc nghiệm đến tự luận ngắn, tập trung vào các khía cạnh như:
  • Nội dung: Tóm tắt nội dung chính, xác định chủ đề, tư tưởng của văn bản.
  • Nghệ thuật: Phân tích các biện pháp tu từ, hình ảnh, ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản.
  • Cảm nhận: Nêu cảm nhận, đánh giá về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản.

Hình ảnh minh họa phần đọc hiểu trong đề thi văn giữa kì 2 lớp 8

2.2 Phần Làm Văn

Phần làm văn nhằm đánh giá khả năng viết văn, diễn đạt ý tưởng, và lập luận của học sinh.

• Đề bài: Thường là các dạng đề nghị luận xã hội hoặc nghị luận văn học.
• Yêu cầu:
  • Nghị luận xã hội: Trình bày suy nghĩ, quan điểm về một vấn đề xã hội đặt ra trong đề bài.
  • Nghị luận văn học: Phân tích, đánh giá về một tác phẩm văn học, nhân vật, hoặc vấn đề văn học được đề cập.

Theo nghiên cứu của Bộ Giáo dục và Đào tạo, vào ngày 20/04/2024, phần làm văn chiếm 60% tổng điểm của đề thi, đánh giá khả năng diễn đạt và lập luận của học sinh.

3. Các Dạng Đề Thi Văn Giữa Kì 2 Lớp 8 Phổ Biến

Để chuẩn bị tốt cho kỳ thi, học sinh cần nắm vững các dạng đề thi văn giữa kì 2 lớp 8 phổ biến.

3.1 Đề Thi Theo Chương Trình Sách Giáo Khoa Mới

Chương trình sách giáo khoa mới (Kết nối tri thức, Chân trời sáng tạo, Cánh diều) có nhiều thay đổi về nội dung và phương pháp dạy học. Đề thi theo chương trình mới thường tập trung vào:

• Kiến thức: Các văn bản, tác phẩm được học trong chương trình.
• Kỹ năng: Đọc hiểu, phân tích, so sánh, đánh giá, và vận dụng kiến thức vào thực tế.
• Phát triển năng lực: Năng lực tự học, sáng tạo, giải quyết vấn đề, và hợp tác.

3.2 Đề Thi Tổng Hợp Kiến Thức

Đề thi tổng hợp kiến thức bao gồm các câu hỏi và bài tập liên quan đến nhiều chủ đề và thể loại văn học khác nhau.

• Mục tiêu: Đánh giá khả năng hệ thống hóa kiến thức, vận dụng kiến thức liên môn, và giải quyết các vấn đề phức tạp.
• Yêu cầu: Học sinh cần có kiến thức nền tảng vững chắc, khả năng tư duy logic, và kỹ năng phân tích, tổng hợp thông tin.

3.3 Đề Thi Phát Triển Tư Duy Sáng Tạo

Đề thi phát triển tư duy sáng tạo khuyến khích học sinh đưa ra những ý tưởng mới, cách tiếp cận độc đáo, và giải pháp sáng tạo cho các vấn đề văn học và xã hội.

• Mục tiêu: Khuyến khích học sinh phát huy khả năng sáng tạo, tư duy phản biện, và tự tin thể hiện quan điểm cá nhân.
• Yêu cầu: Học sinh cần có kiến thức sâu rộng, khả năng quan sát, phân tích, và đánh giá vấn đề một cách khách quan, toàn diện.

4. Tổng Hợp Mẫu Đề Thi Văn Giữa Kì 2 Lớp 8 (Có Đáp Án)

Để giúp học sinh ôn luyện hiệu quả, tic.edu.vn tổng hợp các mẫu đề thi văn giữa kì 2 lớp 8 (có đáp án) theo chương trình sách giáo khoa mới.

4.1 Đề Thi Ngữ Văn 8 – Kết Nối Tri Thức

Phòng Giáo dục và Đào tạo …

Đề thi Giữa kì 2 – Kết nối tri thức

năm 2025

Môn: Ngữ văn 8

Thời gian làm bài: phút

Phần I. Đọc hiểu (6,0 điểm)

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

Cặp mắt anh lại đang nhìn xói vào cái mặt tôi đang được bàn tay anh dằn ngửa ra. Da mặt tôi cứ dày lên. Tôi nhắm mắt, rồi mở mắt. Mỗi lúc mở mắt, tôi không thể nhìn đi đâu khác cặp mắt anh. Trời ơi, có lẽ tôi ngồi trên ghế cắt tóc ở cái quán này đã một nửa thế kỷ? Chốc nữa, sắp tới, anh sẽ làm gì tôi đây?

– Đồ dối trá, mày hãy nhìn coi, bà mẹ tao khóc đã lòa cả hai mắt kia! Bây giờ thì tấm hình tao đã được trưng trên các tạp chí hội họa của khắp các nước. Người ta đã trân trọng ghi tên mày bên dưới, bên cạnh mấy chữ: “Chân dung chiến sĩ giải phóng”. Thật là danh tiếng quá!

– Tôi là một nghệ sĩ chứ có phải đâu là một anh thợ vẽ truyền thần, công việc nghệ sĩ là phục vụ cả một số đông người, chứ không phải chỉ phục vụ một người! Anh chỉ là một cá nhân, với một cái chuyện riêng của anh, anh hãy chịu để cho tôi quên đi, để phục vụ cho cái đích lớn lao hơn. Anh đã thấy đấy, bức “chân dung chiến sĩ giải phóng” đã đóng góp đôi chút vào công việc làm cho thế giới hiểu cuộc kháng chiến của chúng ta thêm!

“A ha! Vì mục đích phục vụ số đông của người nghệ sĩ cho nên anh quên tôi đi hả… Có quyền lừa dối hả? Thôi, anh bước khỏi mắt tôi đi. Anh cút đi!”.

Một bận, đến hai ngày liền tôi không thấy anh thợ của tôi làm việc. Cái quán cắt tóc bỏ vắng hai ngày liền. Sáng ngày thứ ba vẫn thế. Và lại thấy một người đàn bà ra dọn dẹp, chứ không phải bà cụ già lòa như mọi ngày. Tôi chạy sang. Chiếc ghế cắt tóc không còn nữa. Chỉ còn chiếc gương và mấy cái chai lọ. Người đàn bà hỏi tôi:

– Bác đến cắt tóc?

– Vâng.

– Nhà em mấy hôm nay đang dọn cái chỗ làm mới ở phố ngoài kia. Ngày mai xong. Xin mời bác đến.

Vợ anh có vẻ trạc tuổi gần ba mươi. Một khuôn mặt đàn bà hiền lành. Chị vừa nói vừa bóc tấm tranh của tôi ra. Tôi gợi chuyện.

– Bức tranh đẹp đấy chứ, chị nhỉ?

Người đàn bà hơi đỏ mặt, cuốn tấm tranh lại một cách cẩn thận. Lâu sau mới đáp:

– Anh nhà tôi bảo: Anh bộ đội trong tờ tranh này chính là người ta vẽ anh ấy. Hồi anh ấy còn ở bộ đội trong B. Cho nên mới mua về treo.

– Anh ấy nói với chị thế?

– Vâng.

– Hôm trước tôi đến cắt tóc ở đây có thấy một bà cụ…

– Là mẹ anh nhà tôi. Thế ra bác là khách quen?

– Vâng. Bà cụ bị tật lâu chưa?

– Thưa đã lâu. Đã chín năm nay.

– Vì sao?

– Bà cụ lòa đi cũng vì anh nhà tôi. Ngày đó bỗng nhiên có tin ra nhà tôi hy sinh. Bà cụ đâm ốm. Anh ấy là con một. Bà cụ nhớ anh ấy, nửa đêm cũng trở dậy đi lang thang. Cứ khóc hoài…

– Bà cụ lòa từ năm nào, chị biết không?

– Từ 69.

– Từ tháng mấy?

– Tôi cũng không nhớ thật rõ, có lẽ khoảng giữa năm.

Tôi ra đến Hà Nội vào đầu tháng ba năm ấy. Nếu tôi là một người tử tế ra thì không khéo bà cụ không bị lòa, không những thế mà tôi còn có thể làm cho bà cụ khỏe ra! Chính tôi đã làm cho bà mẹ anh trở thành mù lòa?

[…] Tôi quyết định phải trở lại cái quán kia. Tôi quyết định phải chường cái mặt mình ra, chứ không được lẩn tránh. Tôi không cho phép tôi chạy trốn. Bà cụ lại ngước mắt lên nhìn tôi như lần trước khuôn mặt đờ đẫn và hoan hỉ:

– Thưa ông đến cắt tóc?

– Vâng ạ!

Anh thợ cắt tóc nghe mẹ lên tiếng mới quay người lại. Tôi vừa kịp nhận ra được từ nơi cặp mắt vẫn còn trẻ của anh chiếu thẳng về phía tôi một cái nhìn ban đầu soi mói, ngạc nhiên, rồi hơi nghiêm mặt lại. Nhưng những diễn biến phản ứng trên cái mặt người thợ chỉ diễn ra nhanh như một cái chớp mắt. Ngay sau đó anh lại trở lại cái vẻ mặt và cử chỉ từ tốn, điềm đạm, ân cần của một người thợ cắt tóc đứng đắn và yêu nghề.

Da mặt tôi tự nhiên dày cộm lên.

– Mời bác ngồi!

Tôi cố trấn tĩnh để khỏi run lập cập, bước tới ngồi vào cái ghế gỗ như một cái ghế tra điện.

– Bác vẫn cắt như cũ?

– Vâng.

…

“Lần này anh lại đối xử với tôi như lần trước đây?”

“Phải”.

“Anh cũng không trách mắng, chỉ trán chỉ mặt tôi?”

“Không! Anh cứ yên tâm. Trước sau tôi vẫn coi anh là một nghệ sĩ tài năng đã có nhiều cống hiến cho xã hội”.

“Bây giờ anh nói với tôi một điều gì đi, khuyên tôi một nhời đi!”

“Không”.

“Tôi có phải cút khỏi đây không?”

“Không. Anh cứ đến đây. Tôi cắt cho anh kỹ lắm, anh biết đấy!”

Gần nửa năm, tôi đã để vào bức tranh sơn mài tất cả công sức và sự suy nghĩ, và trong suốt thời gian ấy, một đôi lần tôi cũng gợi lại chuyện cũ nhưng người thợ vẫn một mực cố tỏ ra chưa hề bao giờ quen biết tôi. Trở về làm một anh thợ cắt tóc cũng như lúc ở bộ đội, anh vẫn lẳng lặng sống như vậy để cho người chung quanh tự phán xét lấy những công việc đã làm. Lời đề nghị rụt rè của anh: Xin mọi người hãy tạm ngừng một phút cái nhịp sống bận bịu, chen lấn, để tự suy nghĩ về chính mình.

Bây giờ thì cái tác phẩm mới của tôi đã hoàn thành. Tôi đang đối mặt với chính mình, để viết những dòng này, như những lời chú giải cho một tác phẩm hội họa thể hiện một cái mặt người rất lớn: những luồng ánh sáng hàng nghìn nến từ phía trước và trên đầu chiếu thẳng xuống một nửa mái đầu tóc tốt rợp như một khu rừng đen bí ẩn, và một nửa mái tóc đã cắt, thoạt trông như một phần bộ óc mầu xám vừa bị mổ phanh ra. Phần bên dưới khuôn mặt như vẫn đang được giấu kín dưới một cái mặt nạ: dưới cằm và hai bên mép phủ kín bọt xà phòng.

Không trông rõ miệng, chỉ thấy một vệt mầu đen lờ mờ nổi bồng bềnh trên những đám bọt xà phòng. Và nổi bật trên cái khuôn mặt là đôi mắt mở to, khắc khoải, bồn chồn, đầy nghiêm khắc, đang nhìn vào nội tâm.

(Trích truyện ngắn Bức tranh, Nguyễn Minh Châu,

tập Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành,1983)

Câu 1. Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy?

A. Ngôi thứ nhất

B. Ngôi thứ hai

C. Ngôi thứ ba

D. Ngôi thứ hai và ngôi thứ ba

Câu 2. Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên là gì?

A. Miêu tả

B. Biểu cảm

C. Tự sự

D. Nghị luận

Câu 3. Đoạn trích trên có sự xuất hiện của mấy nhân vật?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Câu 4. Bức tranh của người họa sĩ vẽ có tên là gì?

A. “Chân dung người chiến sĩ”

B. “Chân dung anh bộ đội cụ Hồ”

C. “Chân dung người chiến sĩ quả cảm”

D. “Chân dung chiến sĩ giải phóng”

Câu 5. Câu sâu thuộc kiểu câu nào phân theo mục đích nói?

“Đồ dối trá, mày hãy nhìn coi, bà mẹ tao khóc đã lòa cả hai mắt kia!”

A. Câu đơn

B. Câu ghép

C. Câu cảm thán

D. Câu cầu khiến

Câu 6. Vì sao bà mẹ (bà cụ) bị mù lòa cả hai mắt?

A. Bà cụ ốm một trận rất nặng rồi hai mắt lòa đi.

B. Bà cụ khóc thương tới lòa hai mắt khi nghe tin con trai hy sinh.

C. Bà cụ bị mù lòa hai mắt bẩm sinh.

D. Bà cụ gặp tai nạn khiến hai mắt bị mù lòa.

Câu 7. Trên cương vị là một người họa sĩ, nhân vật “tôi” là người như thế nào?

A. Là một nghệ sĩ tài năng, anh ta vốn nghiêm túc với nghệ thuật và công việc.

B. Là một nghệ sĩ nổi tiếng, với mong muốn vẽ được bức tranh để đời.

C. Là nghệ sĩ vẽ tranh kém nổi, sống nhờ nghề vẽ tranh.

D. Là nghệ sĩ tài ba, được học qua nhiều trường lớp và các họa sĩ nổi tiếng.

Câu 8. Sau khi biết lí do mẹ của anh thợ cắt tóc bị mù, nhân vật “tôi” có thái độ như thế nào?

A. Nhận ra lỗi lầm của bản thân và cảm thấy day dứt, trăn trở.

B. Chưa nhận ra lỗi lầm nhưng cảm thấy buồn thương.

C. Cảm thấy lo lắng, sợ hãi.

D. Cảm thấy hoảng hốt, hồi hộp.

Câu 9 (1,0 điểm) Em hiểu như thế nào về lời đề nghị rụt rè của anh thợ cắt tóc trong quá khứ được gợi lại từ dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi”: Xin mọi người hãy tạm ngừng một phút cái nhịp sống bận bịu, chen lấn, để tự suy nghĩ về chính mình.

Câu 10 (1,0 điểm) Trình bày suy nghĩ của em về người thợ cắt tóc trong đoạn trích “Bức tranh” của tác giả Nguyễn Minh Châu.

Phần II. Viết (4,0 điểm)

Truyện ngắn “Bức tranh” đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong sáng tác của Nguyễn Minh Châu khi ông chuyển hướng sáng tác sang kiểu nhân vật tư tưởng. Dựa vào đoạn trích trên, em hãy viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá về các nhân vật trong truyện ngắn “Bức tranh” của Nguyễn Minh Châu.

4.2 Đề Thi Ngữ Văn 8 – Chân Trời Sáng Tạo

Phòng Giáo dục và Đào tạo …

Đề thi Giữa kì 2 – Chân trời sáng tạo

năm 2025

Môn: Ngữ văn 8

Thời gian làm bài: phút

Phần I. Đọc hiểu (5 điểm)

Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Làm lẽ

Kẻ đắp chăn bông kẻ lạnh lùng,

Chém cha cái kiếp lấy chồng chung.

Năm thì mười họa chăng hay chớ

Một tháng đôi lần có cũng không.

Cố đấm ăn xôi, xôi lại hẩm,

Cầm bằng làm mướn, mướn không công.

Thân này ví biết dường này nhỉ

Thà trước thôi đành ở vậy xong.

Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?

A. Thơ lục bát

B. Thơ tự do

C. Thơ thất ngôn bát cú

D. Thơ thất ngôn xen lục ngôn

Câu 2. Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên là gì?

A. Biểu cảm

B. Miêu tả

C. Tự sự

D. Nghị luận

Câu 3. Đâu là thành ngữ dân gian trong bài thơ trên:

A. Năm thì mười họa, một tháng đôi lần

B. Năm thì mười họa, cố đấm ăn xôi

C. Một tháng đôi lần, cố đấm ăn xôi

D. Kẻ đắp chăn bông, cầm bằng làm mướn.

Câu 4. Câu thơ viết về sự bất công trong hôn nhân đa thê:

A. Kẻ đắp chăn bông, kẻ lạnh lùng

B. Chém cha cái kiếp lấy chồng chung

C. Cố đấm ăn xôi, xôi lại hẩm

D. Cầm bằng làm mướn, mướn không công.

Câu 5. Hai câu thơ Năm thì mười họa chăng hay chớ – Một tháng đôi lần có cũng không diễn tả điều gì?

A. Diễn tả gợi chuyện buồng the, chăn gối, hạnh phúc lứa đôi vợ chồng.

B. Diễn tả tâm trạng buồn tủi của người vợ lẽ khi bị vợ cả thị uy.

C. Diễn tả sự thưa thớt, họa hoằn của hành vi ái ân giữa chồng với vợ lẽ.

D. Diễn tả thái độ phản kháng mạnh mẽ vượt lên trên nghịch cảnh của Hồ Xuân Hương.

Câu 6. Dòng nào không liên quan đến nội dung biểu đạt của 2 câu thơ: Cố đấm ăn xôi, xôi lại hẩm – Cầm bằng làm mướn, mướn không công:

A. Vì khát vọng một chút hạnh phúc lứa đôi nhỏ nhoi mà người đàn bà phải hạ mình “cố đấm ăn xôi”, chấp nhận mang thân đi làm lẽ.

B. Khi chấp nhận cảnh làm lẽ rồi, người vợ lẽ mới nhận ra bản chất xấu xa của chế độ đa thê.

C. Hai câu thơ diễn tả tâm trạng tủi nhục, uất hận của kiếp làm lẽ.

D. Hai câu thơ diễn tả sức sống mãnh liệt của Hồ Xuân Hương dù phải sống trong cảnh làm lẽ tủi cực.

Câu 7. Bài thơ khiến ta liên tưởng đến cảnh ngộ của Hồ Xuân Hương trong câu thơ nào sau đây:

A. Thân em vừa trắng lại vừa tròn – Bảy nổi ba chìm với nước non

B. Có phải duyên nhau thì thắm lại – Đừng xanh như lá, bạc như vôi

C. Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn – Trơ cái hồng nhan với nước non

D. Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại – Mảnh tình san sẻ tí con con.

Câu 8. Tác dụng của thành ngữ được sử dụng trong bài thơ là gì?

A. Biểu đạt tình cảnh làm lẽ đáng thương của Hồ Xuân Hương – không được quan tâm đoái hoài đến dù bản thân đã cố nhẫn nhịn, chịu đựng nhưng không có kết quả gì.

B. Làm cho lời thơ thêm hàm súc, biểu cảm, mang sắc điệu dân gian.

C. Cả A và B đều đúng

D. Cả A và B đều sai

Câu 9 (1,0 điểm) Cảm nhận về tâm trạng, thái độ của chủ thể trữ tình thể hiện trong bài thơ.

Câu 10 (1,0 điểm) Nêu những phương diện thể hiện tư tưởng nhân đạo của bài thơ.

Phần II. Viết (4,0 điểm)

Em hãy viết bài văn phân tích bài thơ Làm lẽ của Hồ Xuân Hương được nêu ra ở phần đọc hiểu.

4.3 Đề Thi Ngữ Văn 8 – Cánh Diều

Phòng Giáo dục và Đào tạo …

Đề thi Giữa kì 2 – Cánh diều

năm 2025

Môn: Ngữ văn 8

Thời gian làm bài: phút

(Đề số 1)

Phần I. Đọc hiểu (6,0 điểm)

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

Cặp mắt anh lại đang nhìn xói vào cái mặt tôi đang được bàn tay anh dằn ngửa ra. Da mặt tôi cứ dày lên. Tôi nhắm mắt, rồi mở mắt. Mỗi lúc mở mắt, tôi không thể nhìn đi đâu khác cặp mắt anh. Trời ơi, có lẽ tôi ngồi trên ghế cắt tóc ở cái quán này đã một nửa thế kỷ? Chốc nữa, sắp tới, anh sẽ làm gì tôi đây?

– Đồ dối trá, mày hãy nhìn coi, bà mẹ tao khóc đã lòa cả hai mắt kia! Bây giờ thì tấm hình tao đã được trưng trên các tạp chí hội họa của khắp các nước. Người ta đã trân trọng ghi tên mày bên dưới, bên cạnh mấy chữ: “Chân dung chiến sĩ giải phóng”. Thật là danh tiếng quá!

– Tôi là một nghệ sĩ chứ có phải đâu là một anh thợ vẽ truyền thần, công việc nghệ sĩ là phục vụ cả một số đông người, chứ không phải chỉ phục vụ một người! Anh chỉ là một cá nhân, với một cái chuyện riêng của anh, anh hãy chịu để cho tôi quên đi, để phục vụ cho cái đích lớn lao hơn. Anh đã thấy đấy, bức “chân dung chiến sĩ giải phóng” đã đóng góp đôi chút vào công việc làm cho thế giới hiểu cuộc kháng chiến của chúng ta thêm!

“A ha! Vì mục đích phục vụ số đông của người nghệ sĩ cho nên anh quên tôi đi hả… Có quyền lừa dối hả? Thôi, anh bước khỏi mắt tôi đi. Anh cút đi!”.

Một bận, đến hai ngày liền tôi không thấy anh thợ của tôi làm việc. Cái quán cắt tóc bỏ vắng hai ngày liền. Sáng ngày thứ ba vẫn thế. Và lại thấy một người đàn bà ra dọn dẹp, chứ không phải bà cụ già lòa như mọi ngày. Tôi chạy sang. Chiếc ghế cắt tóc không còn nữa. Chỉ còn chiếc gương và mấy cái chai lọ. Người đàn bà hỏi tôi:

– Bác đến cắt tóc?

– Vâng.

– Nhà em mấy hôm nay đang dọn cái chỗ làm mới ở phố ngoài kia. Ngày mai xong. Xin mời bác đến.

Vợ anh có vẻ trạc tuổi gần ba mươi. Một khuôn mặt đàn bà hiền lành. Chị vừa nói vừa bóc tấm tranh của tôi ra. Tôi gợi chuyện.

– Bức tranh đẹp đấy chứ, chị nhỉ?

Người đàn bà hơi đỏ mặt, cuốn tấm tranh lại một cách cẩn thận. Lâu sau mới đáp:

– Anh nhà tôi bảo: Anh bộ đội trong tờ tranh này chính là người ta vẽ anh ấy. Hồi anh ấy còn ở bộ đội trong B. Cho nên mới mua về treo.

– Anh ấy nói với chị thế?

– Vâng.

– Hôm trước tôi đến cắt tóc ở đây có thấy một bà cụ…

– Là mẹ anh nhà tôi. Thế ra bác là khách quen?

– Vâng. Bà cụ bị tật lâu chưa?

– Thưa đã lâu. Đã chín năm nay.

– Vì sao?

– Bà cụ lòa đi cũng vì anh nhà tôi. Ngày đó bỗng nhiên có tin ra nhà tôi hy sinh. Bà cụ đâm ốm. Anh ấy là con một. Bà cụ nhớ anh ấy, nửa đêm cũng trở dậy đi lang thang. Cứ khóc hoài…

– Bà cụ lòa từ năm nào, chị biết không?

– Từ 69.

– Từ tháng mấy?

– Tôi cũng không nhớ thật rõ, có lẽ khoảng giữa năm.

Tôi ra đến Hà Nội vào đầu tháng ba năm ấy. Nếu tôi là một người tử tế ra thì không khéo bà cụ không bị lòa, không những thế mà tôi còn có thể làm cho bà cụ khỏe ra! Chính tôi đã làm cho bà mẹ anh trở thành mù lòa?

[…] Tôi quyết định phải trở lại cái quán kia. Tôi quyết định phải chường cái mặt mình ra, chứ không được lẩn tránh. Tôi không cho phép tôi chạy trốn. Bà cụ lại ngước mắt lên nhìn tôi như lần trước khuôn mặt đờ đẫn và hoan hỉ:

– Thưa ông đến cắt tóc?

– Vâng ạ!

Anh thợ cắt tóc nghe mẹ lên tiếng mới quay người lại. Tôi vừa kịp nhận ra được từ nơi cặp mắt vẫn còn trẻ của anh chiếu thẳng về phía tôi một cái nhìn ban đầu soi mói, ngạc nhiên, rồi hơi nghiêm mặt lại. Nhưng những diễn biến phản ứng trên cái mặt người thợ chỉ diễn ra nhanh như một cái chớp mắt. Ngay sau đó anh lại trở lại cái vẻ mặt và cử chỉ từ tốn, điềm đạm, ân cần của một người thợ cắt tóc đứng đắn và yêu nghề.

Da mặt tôi tự nhiên dày cộm lên.

– Mời bác ngồi!

Tôi cố trấn tĩnh để khỏi run lập cập, bước tới ngồi vào cái ghế gỗ như một cái ghế tra điện.

– Bác vẫn cắt như cũ?

– Vâng.

…

“Lần này anh lại đối xử với tôi như lần trước đây?”

“Phải”.

“Anh cũng không trách mắng, chỉ trán chỉ mặt tôi?”

“Không! Anh cứ yên tâm. Trước sau tôi vẫn coi anh là một nghệ sĩ tài năng đã có nhiều cống hiến cho xã hội”.

“Bây giờ anh nói với tôi một điều gì đi, khuyên tôi một nhời đi!”

“Không”.

“Tôi có phải cút khỏi đây không?”

“Không. Anh cứ đến đây. Tôi cắt cho anh kỹ lắm, anh biết đấy!”

Gần nửa năm, tôi đã để vào bức tranh sơn mài tất cả công sức và sự suy nghĩ, và trong suốt thời gian ấy, một đôi lần tôi cũng gợi lại chuyện cũ nhưng người thợ vẫn một mực cố tỏ ra chưa hề bao giờ quen biết tôi. Trở về làm một anh thợ cắt tóc cũng như lúc ở bộ đội, anh vẫn lẳng lặng sống như vậy để cho người chung quanh tự phán xét lấy những công việc đã làm. Lời đề nghị rụt rè của anh: Xin mọi người hãy tạm ngừng một phút cái nhịp sống bận bịu, chen lấn, để tự suy nghĩ về chính mình.

Bây giờ thì cái tác phẩm mới của tôi đã hoàn thành. Tôi đang đối mặt với chính mình, để viết những dòng này, như những lời chú giải cho một tác phẩm hội họa thể hiện một cái mặt người rất lớn: những luồng ánh sáng hàng nghìn nến từ phía trước và trên đầu chiếu thẳng xuống một nửa mái đầu tóc tốt rợp như một khu rừng đen bí ẩn, và một nửa mái tóc đã cắt, thoạt trông như một phần bộ óc mầu xám vừa bị mổ phanh ra. Phần bên dưới khuôn mặt như vẫn đang được giấu kín dưới một cái mặt nạ: dưới cằm và hai bên mép phủ kín bọt xà phòng.

Không trông rõ miệng, chỉ thấy một vệt mầu đen lờ mờ nổi bồng bềnh trên những đám bọt xà phòng. Và nổi bật trên cái khuôn mặt là đôi mắt mở to, khắc khoải, bồn chồn, đầy nghiêm khắc, đang nhìn vào nội tâm.

(Trích truyện ngắn Bức tranh, Nguyễn Minh Châu,

tập Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành,1983)

Câu 1. Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy?

A. Ngôi thứ nhất

B. Ngôi thứ hai

C. Ngôi thứ ba

D. Ngôi thứ hai và ngôi thứ ba

Câu 2. Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên là gì?

A. Miêu tả

B. Biểu cảm

C. Tự sự

D. Nghị luận

Câu 3. Đoạn trích trên có sự xuất hiện của mấy nhân vật?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Câu 4. Bức tranh của người họa sĩ vẽ có tên là gì?

A. “Chân dung người chiến sĩ”

B. “Chân dung anh bộ đội cụ Hồ”

C. “Chân dung người chiến sĩ quả cảm”

D. “Chân dung chiến sĩ giải phóng”

Câu 5. Câu sâu thuộc kiểu câu nào phân theo mục đích nói?

“Đồ dối trá, mày hãy nhìn coi, bà mẹ tao khóc đã lòa cả hai mắt kia!”

A. Câu đơn

B. Câu ghép

C. Câu cảm thán

D. Câu cầu khiến

Câu 6. Vì sao bà mẹ (bà cụ) bị mù lòa cả hai mắt?

A. Bà cụ ốm một trận rất nặng rồi hai mắt lòa đi.

B. Bà cụ khóc thương tới lòa hai mắt khi nghe tin con trai hy sinh.

C. Bà cụ bị mù lòa hai mắt bẩm sinh.

D. Bà cụ gặp tai nạn khiến hai mắt bị mù lòa.

Câu 7. Trên cương vị là một người họa sĩ, nhân vật “tôi” là người như thế nào?

A. Là một nghệ sĩ tài năng, anh ta vốn nghiêm túc với nghệ thuật và công việc.

B. Là một nghệ sĩ nổi tiếng, với mong muốn vẽ được bức tranh để đời.

C. Là nghệ sĩ vẽ tranh kém nổi, sống nhờ nghề vẽ tranh.

D. Là nghệ sĩ tài ba, được học qua nhiều trường lớp và các họa sĩ nổi tiếng.

Câu 8. Sau khi biết lí do mẹ của anh thợ cắt tóc bị mù, nhân vật “tôi” có thái độ như thế nào?

A. Nhận ra lỗi lầm của bản thân và cảm thấy day dứt, trăn trở.

B. Chưa nhận ra lỗi lầm nhưng cảm thấy buồn thương.

C. Cảm thấy lo lắng, sợ hãi.

D. Cảm thấy hoảng hốt, hồi hộp.

Câu 9 (1,0 điểm) Em hiểu như thế nào về lời đề nghị rụt rè của anh thợ cắt tóc trong quá khứ được gợi lại từ dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi”: Xin mọi người hãy tạm ngừng một phút cái nhịp sống bận bịu, chen lấn, để tự suy nghĩ về chính mình.

Câu 10 (1,0 điểm) Trình bày suy nghĩ của em về người thợ cắt tóc trong đoạn trích “Bức tranh” của tác giả Nguyễn Minh Châu.

Phần II. Viết (4,0 điểm)

Truyện ngắn “Bức tranh” đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong sáng tác của Nguyễn Minh Châu khi ông chuyển hướng sáng tác sang kiểu nhân vật tư tưởng. Dựa vào đoạn trích trên, em hãy viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá về các nhân vật trong truyện ngắn “Bức tranh” của Nguyễn Minh Châu.

4.4. Đề Thi Ngữ Văn 8 (Sách Cũ)

Phòng Giáo dục và Đào tạo …..

Đề thi Giữa học kì 2

năm 2025

Bài thi môn: Ngữ Văn 8

Thời gian làm bài: phút

(Đề thi số 1)

Phần I (5.0 điểm):

Đọc kĩ đoạn văn sau rồi trả lời các câu hỏi:

…(1) Nếu có giặc Mông Thát tràn sang thì cựa gà trống không thể đâm thủng áo giáp của giặc, mẹo cờ bạc không thể dùng làm mưu lược nhà binh; dẫu rằng ruộng lắm vườn nhiều, tấm thân quý nghìn vàng khôn chuộc, vả lại vợ bìu con díu, việc quân cơ trăm sự ích chi; tiền của tuy nhiều khôn mua được đầu giặc, chó săn tuy khỏe khôn đuổi được quân thù; chén rượu ngon không thể làm cho giặc say chết, tiếng hát hay không thể làm cho giặc điếc tai. (2) Lúc bấy giờ, ta cùng các ngươi sẽ bị bắt, đau xót biết chừng nào! (3) Chẳng những thái ấp của ta không còn, mà bổng lộc các ngươi cũng mất; chẳng những gia quyến của ta bị tan, mà vợ con các ngươi cũng khốn; chẳng những xã tắc tổ tông ta bị giày xéo, mà phần mộ cha mẹ các ngươi cũng bị quật lên; chẳng những thân ta kiếp này chịu nhục, rồi đến trăm năm sau, tiếng dơ khôn rửa, tên xấu còn lưu, mà đến gia thanh các ngươi cũng không khỏi mang tiếng tướng bại trận. (4) Lúc bấy giờ, dẫu các ngươi muốn vui vẻ phỏng có được không?

Câu 1 : Đoạn văn trên trích từ tác phẩm nào? Của ai? Nêu ngắn gọn hoàn cảnh ra đời của tác phẩm.

Câu 2 : Ghi lại nội dung của đoạn văn bằng một câu hoàn chỉnh.

Câu 3 : Xác định kiểu câu của các câu (1), (2), (4) trong đoạn và cho biết mục đích nói của các câu đó.

Câu 4 : Khát vọng đánh thắng giặc ngoại xâm, giành độc lập – tự do cho Tổ quốc của vị chủ tướng trong đoạn văn trên đã trở thành hiện thực. Nhưng từ khát vọng, ước mơ đến hiện thực ấy là cả một chặng đường dài. Hãy viết một đoạn văn (khoảng nửa trang giấy thi) để chia sẻ với bạn bè về khát vọng, ước mơ của em và cả những dự định để biến ước mơ ấy trở thành hiện thực.

Phần II (5.0 điểm):

Kết thúc bài thơ “Quê hương”, nhà thơ Tế Hanh viết:

Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ

Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,

Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi

Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!

Tình yêu quê hương trong xa cách, với Tế Hanh, là nỗi nhớ khôn nguôi những hình ảnh thân thuộc của làng chài ven biển miền Trung. Còn tình yêu quê hương trong em là gì? Hãy viết bài văn nghị luận về tình yêu quê hương, đất nước của thế hệ trẻ ngày nay.