Cây Hoa Ngọc Bút: Đặc Điểm, Công Dụng Và Cách Chăm Sóc

Mô tả sản phẩm

Cây hoa ngọc bút là gì?

Cây hoa ngọc bút (tên khoa học: Tabernaemontana divaricata) là một loại cây bụi thường xanh thuộc họ Trúc đào (Apocynaceae). Đây là loài cây có nguồn gốc từ Ấn Độ và các khu vực nhiệt đới châu Á, được trồng phổ biến ở Việt Nam làm cây cảnh nhờ vẻ đẹp tinh tế của hoa. Cây có thân gỗ nhỏ, chiều cao trung bình từ 1-2m, phân nhiều cành nhánh tạo thành bụi dày. Lá cây có hình mũi mác, màu xanh đậm, bóng và mọc đối xứng. Hoa ngọc bút có màu trắng tinh khiết với 5 cánh hoa xòe rộng, mọc thành cụm ở đầu cành, tỏa hương thơm ngát vào ban đêm. Đặc biệt, nhựa cây có màu trắng đục như sữa - đặc điểm chung của họ Trúc đào.

Đặc điểm sinh trưởng của cây hoa ngọc bút

Cây hoa ngọc bút phát triển mạnh trong điều kiện khí hậu nhiệt đới ẩm với nhiệt độ lý tưởng từ 20-30°C. Theo nghiên cứu của Viện Sinh thái học nhiệt đới (2018), cây có khả năng thích nghi tốt với nhiều loại đất khác nhau nhưng phát triển tối ưu trên đất giàu mùn, thoát nước tốt và có độ pH từ 5.5-7.5. Cây ưa sáng toàn phần hoặc bán phần, cần ít nhất 4-6 giờ ánh sáng trực tiếp mỗi ngày để ra hoa nhiều. Tại các vườn ươm ở Lâm Đồng, cây hoa ngọc bút thường được nhân giống bằng phương pháp giâm cành với tỷ lệ sống đạt 85-90% khi thực hiện vào mùa xuân. Thời gian từ khi trồng đến khi ra hoa lần đầu khoảng 6-8 tháng tùy điều kiện chăm sóc.

Công dụng của cây hoa ngọc bút trong đời sống

Cây hoa ngọc bút không chỉ có giá trị thẩm mỹ mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Về mặt cảnh quan, cây thường được trồng làm hàng rào, tiểu cảnh sân vườn hoặc trồng chậu trang trí ban công nhờ dáng cây gọn và hoa đẹp. Trong y học cổ truyền, theo sách "Cây thuốc Việt Nam" của GS. Đỗ Tất Lợi, các bộ phận của cây như rễ, lá và hoa được sử dụng để điều chế thuốc giảm đau, hạ sốt và chống viêm. Một nghiên cứu năm 2015 của Đại học Y dược TP.HCM đã xác nhận trong dịch chiết từ lá cây ngọc bút có chứa alkaloid có tác dụng ức chế một số chủng vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp. Ngoài ra, tinh dầu từ hoa còn được ứng dụng trong công nghiệp sản xuất nước hoa và mỹ phẩm cao cấp.

Cách trồng và chăm sóc cây hoa ngọc bút đúng kỹ thuật

Để trồng cây hoa ngọc bút thành công cần tuân thủ các bước kỹ thuật cơ bản. Khi chuẩn bị đất trồng, nên trộn đất thịt với phân chuồng hoai mục và xơ dừa theo tỷ lệ 2:1:1 để tăng độ tơi xốp. Theo hướng dẫn của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, nên đào hố trồng có kích thước 40x40x40cm, bón lót 0.5-1kg phân NPK/hố trước khi trồng 15-20 ngày. Cây con giống cao 30-50cm là phù hợp nhất để đem trồng. Về chế độ chăm sóc, cần tưới nước 2-3 lần/tuần trong mùa khô, bón thúc bằng phân hữu cơ hoặc phân NPK 20-20-15 định kỳ 2 tháng/lần. Kinh nghiệm từ các nhà vườn ở Đà Lạt cho thấy việc cắt tỉa cành già, cành khô sau mỗi đợt hoa sẽ kích thích cây ra nhiều chồi mới và hoa nhiều hơn ở đợt tiếp theo.

Phòng trừ sâu bệnh hại trên cây hoa ngọc bút

Cây hoa ngọc bút thường gặp một số vấn đề về sâu bệnh cần được xử lý kịp thời. Theo báo cáo của Chi cục Bảo vệ thực vật TP.HCM, các loại sâu hại phổ biến nhất trên cây gồm rệp sáp, sâu cuốn lá và nhện đỏ. Biểu hiện khi cây bị rệp sáp tấn công là xuất hiện những đốm trắng như bông ở mặt dưới lá và các kẽ cành. Để phòng trừ, có thể sử dụng thuốc BVTV có hoạt chất Imidacloprid phun định kỳ 2 tuần/lần khi phát hiện sâu bệnh. Về bệnh hại, cây dễ mắc bệnh đốm lá do nấm Cercospora gây ra, biểu hiện bằng các đốm nâu trên lá. Các chuyên gia khuyến cáo nên phun thuốc gốc đồng hoặc Mancozeb khi bệnh mới xuất hiện, đồng thời thu gom lá bệnh tiêu hủy để hạn chế lây lan.

Kết luận về giá trị của cây hoa ngọc bút

Cây hoa ngọc bút thực sự là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai yêu thích cây cảnh có hoa đẹp và hương thơm. Với khả năng thích nghi rộng, dễ chăm sóc và nhiều công dụng, cây ngày càng được ưa chuộng trong thiết kế cảnh quan đô thị và sân vườn gia đình. Nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Rau quả (2019) đã chỉ ra rằng trồng cây hoa ngọc bút trong khu dân cư còn giúp cải thiện chất lượng không khí nhờ khả năng hấp thụ một số khí độc như SO2, NO2. Để cây phát triển tốt nhất, người trồng cần lưu ý chọn vị trí đủ ánh sáng, đất thoát nước tốt và thực hiện phòng trừ sâu bệnh định kỳ. Với những giá trị đa dạng từ thẩm mỹ đến y học, cây hoa ngọc bút xứng đáng được nhân rộng trong cộng đồng những người yêu cây cảnh.

Xem thêm: cây đại phú gia