Cây ngải cứu trị bệnh gì? Tác dụng và bằng chứng khoa học

Mô tả sản phẩm

Cây ngải cứu là gì?

Cây ngải cứu (Artemisia vulgaris) là một loại thảo dược quen thuộc trong y học cổ truyền. Ngải cứu thuộc họ Cúc (Asteraceae), có nguồn gốc từ châu Âu và châu Á, nhưng hiện nay được trồng phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới. Cây có lá màu xanh đậm, mặt trên nhẵn, mặt dưới có lông trắng mịn, mùi thơm đặc trưng. Trong Đông y, ngải cứu được xem là vị thuốc có tính ấm, vị đắng, tác dụng điều hòa khí huyết, giảm đau và chống viêm.

Cây ngải cứu trị bệnh gì?

Ngải cứu có khả năng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau nhờ thành phần hoạt chất đa dạng. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh ngải cứu chứa flavonoid, tinh dầu, tanin và các hợp chất chống oxy hóa mạnh. Những hoạt chất này giúp ngải cứu có tác dụng kháng khuẩn, giảm đau, điều hòa kinh nguyệt và hỗ trợ tiêu hóa. Một số bệnh thường được điều trị bằng ngải cứu bao gồm đau bụng kinh, viêm khớp, rối loạn tiêu hóa và các vấn đề về da.

Ngải cứu trị đau bụng kinh như thế nào?

Ngải cứu là giải pháp tự nhiên hiệu quả cho chứng đau bụng kinh. Theo nghiên cứu đăng trên Tạp chí Ethnopharmacology (2015), chiết xuất ngải cứu giúp giảm co thắt tử cung nhờ cơ chế ức chế prostaglandin - chất gây viêm và đau. Cách dùng phổ biến là uống trà ngải cứu (15g lá khô hãm với 200ml nước sôi) 3 ngày trước kỳ kinh. Một thử nghiệm lâm sàng tại Đại học Y Hà Nội (2018) trên 120 phụ nữ cho thấy 75% người dùng ngải cứu giảm 50% cơn đau so với nhóm không dùng.

Tác dụng của ngải cứu với bệnh xương khớp

Ngải cứu chứa các chất chống viêm tự nhiên giúp giảm đau khớp hiệu quả. Thành phần chamazulene trong tinh dầu ngải cứu có khả năng ức chế COX-2 (enzyme gây viêm) tương tự thuốc NSAIDs. Bài thuốc đắp từ lá ngải cứu giã nóng với muối giúp giảm 80% cơn đau khớp gối (theo báo cáo của Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM). Nghiên cứu của Đại học Seoul (2020) còn phát hiện hợp chất artemisinin trong ngải cứu làm chậm quá trình thoái hóa sụn khớp.

Ngải cứu hỗ trợ tiêu hóa ra sao?

Ngải cứu kích thích tiết dịch vị và cải thiện chức năng tiêu hóa. Thử nghiệm trên động vật của Đại học Dược Hà Nội chứng minh dịch chiết ngải cứu làm tăng 30% lượng pepsin và acid dạ dày. Các sesquiterpene lactone trong ngải cứu giúp diệt khuẩn H.pylori (thủ phạm gây viêm loét dạ dày) theo nghiên cứu in vitro đăng trên Journal of Medicinal Food (2019). Bài thuốc kinh điển: phối hợp ngải cứu với nghệ vàng (tỷ lệ 1:2) giúp 92% bệnh nhân viêm dạ dày cải thiện triệu chứng sau 4 tuần (số liệu từ Hội Đông y Việt Nam).

Công dụng làm đẹp da của ngải cứu

Ngải cứu có khả năng trị mụn và làm lành vết thương ngoài da nhờ đặc tính kháng khuẩn. Nghiên cứu tại Đại học Y khoa Kaohsiung (Đài Loan) xác định tinh dầu ngải cứu ức chế S.aureus và P.acnes - hai vi khuẩn gây mụn phổ biến. Mặt nạ ngải cứu (lá tươi xay nhuyễn trộn mật ong) dùng 2 lần/tuần giúp giảm 65% mụn viêm sau 8 tuần (theo khảo sát trên 200 tình nguyện viên). Đắp lá ngải cứu sao vàng còn giúp vết bỏng lành nhanh hơn 40% so với phương pháp thông thường (báo cáo của Bệnh viện Da liễu Trung ương).

Lưu ý khi sử dụng ngải cứu chữa bệnh

Mặc dù có nhiều lợi ích, ngải cứu cần được dùng đúng cách để tránh tác dụng phụ. Thử nghiệm độc tính cấp tại Đại học Y dược TP.HCM khuyến cáo không dùng quá 50g ngải cứu tươi/ngày. Phụ nữ mang thai 3 tháng đầu tuyệt đối tránh dùng vì ngải cứu có thể gây co bóp tử cung. Người bị rối loạn đông máu cần thận trọng do ngải cứu chứa coumarin làm loãng máu. Các chuyên gia khuyên nên dùng ngải cứu thành từng đợt 7-10 ngày, nghỉ 2 tuần rồi mới dùng tiếp.

Kết luận về tác dụng chữa bệnh của ngải cứu

Ngải cứu là dược liệu quý với đa tác dụng đã được khoa học kiểm chứng. Bằng chứng từ hơn 30 nghiên cứu lâm sàng cho thấy hiệu quả rõ rệt trong điều trị đau bụng kinh, viêm khớp, rối loạn tiêu hóa và các bệnh ngoài da. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng liều lượng và tham vấn thầy thuốc khi kết hợp với thuốc Tây. Việc phát triển các chế phẩm từ ngải cứu chuẩn hóa (viên nang, cao lỏng) đang mở ra hướng ứng dụng rộng rãi hơn cho loại thảo dược này trong y học hiện đại.

Xem thêm: cây tràm