Cây Lêkima: Đặc Điểm, Công Dụng Và Cách Trồng Hiệu Quả

Mô tả sản phẩm

Cây Lêkima là gì?

Cây Lêkima (hay còn gọi là cây trứng gà) là một loại cây ăn quả nhiệt đới có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Tên khoa học của cây là Pouteria lucuma, thuộc họ Sapotaceae. Quả Lêkima có hình trứng, vỏ màu xanh hoặc vàng nâu, thịt quả màu vàng cam, vị ngọt thanh và mùi thơm đặc trưng. Theo nghiên cứu của Đại học Agraria La Molina (Peru), Lêkima chứa hàm lượng cao beta-carotene, vitamin B3, sắt và chất xơ, giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và hệ tiêu hóa.

Đặc điểm sinh thái của cây Lêkima

Cây Lêkima phát triển tốt ở vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới với nhiệt độ lý tưởng từ 20-28°C. Cây có thể cao từ 8-15m, tán rộng, lá xanh quanh năm. Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Nông nghiệp Peru, Lêkima ưa đất thoát nước tốt, độ pH từ 6-7.5 và cần lượng mưa trung bình 700-1500mm/năm. Cây bắt đầu cho quả sau 3-5 năm trồng, năng suất trung bình đạt 100-200kg quả/cây/năm ở giai đoạn trưởng thành.

Giá trị dinh dưỡng của quả Lêkima

Quả Lêkima được coi là "siêu thực phẩm" nhờ giá trị dinh dưỡng vượt trội. Theo phân tích của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), 100g thịt quả Lêkima chứa: 1.4g protein, 0.5g chất béo, 25g carbohydrate, 2.3g chất xơ và nhiều vitamin (đặc biệt là vitamin B3 với 1.96mg/100g). Nghiên cứu của Đại học Chile (2018) chỉ ra rằng chiết xuất từ quả Lêkima có khả năng chống oxy hóa mạnh, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.

Công dụng của cây Lêkima trong đời sống

Lêkima có nhiều ứng dụng quan trọng trong ẩm thực và y học cổ truyền. Trong ẩm thực, thịt quả được dùng làm kem, bánh ngọt, sinh tố do vị ngọt tự nhiên và hương thơm đặc trưng. Tại Peru, bột Lêkima là nguyên liệu không thể thiếu trong món dulce de leche truyền thống. Về mặt y học, theo tài liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), dịch chiết từ lá cây Lêkima được dùng trong các bài thuốc chống viêm, hỗ trợ điều trị tiểu đường ở một số cộng đồng bản địa Nam Mỹ.

Cách trồng và chăm sóc cây Lêkima hiệu quả

Để trồng Lêkima thành công, cần tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật cụ thể. Theo hướng dẫn của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia Việt Nam, nên chọn giống ghép để cây nhanh cho quả (thay vì trồng từ hạt). Khoảng cách trồng lý tưởng là 6-8m/cây, đào hố 60x60x60cm, bón lót 10-15kg phân chuồng hoai mục. Trong 2 năm đầu, cần tưới nước đều đặn (2-3 lần/tuần vào mùa khô), bón thúc NPK định kỳ 3 tháng/lần. Kinh nghiệm từ các nhà vườn ở Lâm Đồng cho thấy tỉa cành tạo tán giúp cây thông thoáng, tăng năng suất quả lên 20-30%.

Thị trường và tiềm năng phát triển cây Lêkima

Lêkima đang trở thành cây trồng có giá trị kinh tế cao tại nhiều quốc gia. Báo cáo của Hiệp hội Trái cây Peru (2022) cho biết giá xuất khẩu Lêkima đạt 3-5 USD/kg dạng bột và 8-12 USD/kg quả tươi. Tại Việt Nam, theo số liệu từ Bộ NN&PTNT, diện tích trồng Lêkima đã tăng 35% trong giai đoạn 2018-2022, tập trung chủ yếu ở Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Các chuyên gia dự báo nhu cầu về sản phẩm từ Lêkima sẽ tiếp tục tăng do xu hướng tiêu dùng thực phẩm sạch và giàu dinh dưỡng.

Kết luận

Cây Lêkima xứng đáng được quan tâm phát triển nhờ những giá trị toàn diện. Với đặc tính thích nghi tốt, giá trị dinh dưỡng cao và thị trường tiềm năng, Lêkima có thể trở thành cây trồng chủ lực tại các vùng nhiệt đới. Nghiên cứu của Đại học Nông nghiệp Huế (2021) khẳng định việc áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật từ chọn giống đến chế biến sẽ nâng cao hiệu quả kinh tế từ cây Lêkima lên 2-3 lần so với phương pháp truyền thống. Đây là hướng đi bền vững cần được nhân rộng trong bối cảnh biến đổi khí hậu hiện nay.

Xem thêm: cây trừ tà