Cây Dang: Đặc điểm, Công Dụng Và Giá Trị Trong Đời Sống

Mô tả sản phẩm

Cây Dang là gì và có đặc điểm sinh học như thế nào?

Cây Dang (tên khoa học: Dracontomelon duperreanum) là loài thực vật thuộc họ Đào lộn hột (Anacardiaceae). Đây là cây gỗ lớn, thân thẳng, cao trung bình 20-25m, đường kính thân có thể đạt 50-70cm. Vỏ cây màu xám nâu, nứt dọc theo thân. Lá dang thuộc dạng lá kép lông chim, mọc so le, mỗi lá gồm 5-7 lá chét hình trái xoan. Hoa dang nhỏ, màu trắng xanh, mọc thành chùm ở đầu cành. Quả dang hình cầu, đường kính 2-3cm, khi chín có màu vàng cam.

Cây Dang phân bố ở đâu và điều kiện sinh trưởng ra sao?

Cây dang phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam như Lào Cai, Yên Bái, Tuyên Quang, Hà Giang. Ngoài ra, loài này còn xuất hiện ở một số nước Đông Nam Á như Lào, Thái Lan, Myanmar. Dang ưa khí hậu nhiệt đới ẩm, phát triển tốt ở độ cao 300-800m so với mực nước biển. Cây thích hợp với đất feralit đỏ vàng, tầng đất dày, thoát nước tốt. Theo nghiên cứu của Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam (2018), dang có tốc độ sinh trưởng trung bình, sau 10 năm có thể đạt chiều cao 8-10m.

Giá trị kinh tế của cây Dang thể hiện ở những mặt nào?

Gỗ dang có giá trị kinh tế cao với nhiều ứng dụng quan trọng. Gỗ màu vàng nhạt, vân đẹp, tỷ trọng 0.65-0.75, thuộc nhóm gỗ quý hiếm. Trong ngành xây dựng, gỗ dang được dùng làm đồ mỹ nghệ, đồ gia dụng cao cấp, sàn nhà. Nghiên cứu của Trường Đại học Lâm nghiệp (2020) chỉ ra rằng giá gỗ dang nguyên liệu dao động 8-12 triệu đồng/m3, gỗ thành phẩm có thể lên tới 20-30 triệu đồng/m3. Ngoài ra, quả dang có thể ăn được, vị chua ngọt, chứa nhiều vitamin C (45mg/100g theo phân tích của Viện Dinh dưỡng).

Cây Dang có những công dụng y học nào đáng chú ý?

Trong y học cổ truyền, các bộ phận của cây dang được sử dụng làm thuốc chữa nhiều bệnh. Vỏ cây có tác dụng kháng khuẩn, được dùng trị tiêu chảy, kiết lỵ. Lá dang giã nát đắp giúp giảm sưng tấy, bầm tím. Nghiên cứu của Đại học Dược Hà Nội (2019) phát hiện trong vỏ dang có chứa tannin (12-15%) và flavonoid có hoạt tính chống oxy hóa mạnh. Dịch chiết từ hạt dang thể hiện khả năng ức chế một số chủng vi khuẩn như E.coli, S.aureus trong thí nghiệm in vitro.

Tình trạng bảo tồn cây Dang hiện nay như thế nào?

Cây dang đang đối mặt với nguy cơ suy giảm số lượng nghiêm trọng do khai thác quá mức. Sách Đỏ Việt Nam (2007) xếp dang vào nhóm loài sẽ nguy cấp (VU). Theo thống kê của Chi cục Kiểm lâm các tỉnh phía Bắc, diện tích rừng tự nhiên có dang đã giảm 40% trong 20 năm qua. Hiện nay, một số địa phương đã có chính sách bảo vệ và phát triển lại cây dang như trồng trong các dự án lâm nghiệp, hạn chế khai thác gỗ dang tự nhiên. Tại Vườn Quốc gia Hoàng Liên (Lào Cai), dang được bảo vệ nghiêm ngặt trong khu bảo tồn gen.

Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Dang cần lưu ý những gì?

Trồng cây dang đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu kỹ thuật. Thời vụ trồng thích hợp nhất là đầu mùa mưa (tháng 4-5 ở miền Bắc). Cây giống nên chọn cây ươm từ hạt, tuổi 12-18 tháng, chiều cao 40-50cm. Mật độ trồng khuyến cáo là 400-500 cây/ha (khoảng cách 5x5m). Theo hướng dẫn của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, cần bón lót 5-7kg phân chuồng hoai + 0.2kg NPK/hố trước khi trồng. Trong 3 năm đầu, cần làm cỏ định kỳ 2-3 lần/năm và bón thúc 0.3kg NPK/cây/năm.

Kết luận: Vì sao cần bảo tồn và phát triển cây Dang?

Cây dang là nguồn tài nguyên quý giá cần được bảo vệ và phát triển bền vững. Với giá trị đa dạng về kinh tế, y học và sinh thái, dang đóng vai trò quan trọng trong đời sống cộng đồng địa phương. Việc bảo tồn nguồn gen cây dang không chỉ duy trì đa dạng sinh học mà còn góp phần phát triển kinh tế rừng. Các giải pháp đồng bộ cần thực hiện bao gồm: xây dựng các khu bảo tồn, nghiên cứu nhân giống, phát triển trồng rừng gỗ lớn, và nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị của loài cây này. Chỉ có cách tiếp cận tổng thể mới đảm bảo sự tồn tại lâu dài của cây dang trong hệ sinh thái rừng nhiệt đới.

Xem thêm: cây hoa dây leo