Cây ớt: Kỹ thuật trồng, chăm sóc và lợi ích kinh tế

Mô tả sản phẩm

Giới thiệu về cây ớt

Cây ớt (Capsicum annuum) là loại cây gia vị phổ biến thuộc họ Cà (Solanaceae). Ớt có nguồn gốc từ châu Mỹ và hiện được trồng rộng rãi khắp thế giới nhờ giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao. Theo Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc (FAO), sản lượng ớt toàn cầu năm 2021 đạt khoảng 40 triệu tấn, trong đó Việt Nam đóng góp hơn 300.000 tấn.

Đặc điểm sinh học của cây ớt

Cây ớt là loại cây thân thảo, có thể sống một năm hoặc lâu năm tùy điều kiện khí hậu. Thân cây phân nhánh nhiều từ gốc, cao trung bình 0.5-1.5m. Lá ớt có hình trứng hoặc mũi mác, màu xanh đậm, mọc so le. Hoa ớt nhỏ, màu trắng hoặc tím nhạt, thường mọc đơn độc ở nách lá. Quả ớt thuộc dạng quả mọng, hình dáng và kích thước đa dạng tùy giống, từ hình tròn đến dài nhọn.

Các giống ớt phổ biến tại Việt Nam

Việt Nam có nhiều giống ớt được trồng phổ biến, mỗi giống có đặc điểm và công dụng riêng. Ớt chỉ thiên là giống phổ biến nhất với quả nhỏ, dài 5-7cm, vị cay nồng, thích hợp trồng quanh năm. Ớt hiểm có quả nhỏ nhưng độ cay gấp 2-3 lần ớt thường, được dùng nhiều trong công nghiệp chế biến. Ớt sừng trâu có quả to, dài 10-15cm, vị cay vừa, năng suất cao, phù hợp xuất khẩu. Ớt chuông (ớt ngọt) ít cay, nhiều thịt, giàu vitamin, được ưa chuộng trong các món salad.

Kỹ thuật trồng ớt đạt năng suất cao

Để trồng ớt đạt năng suất cao cần tuân thủ quy trình kỹ thuật nghiêm ngặt. Thời vụ trồng ớt thích hợp nhất là vụ Đông Xuân (tháng 11-12) và vụ Hè Thu (tháng 4-5). Đất trồng ớt cần tơi xốp, giàu dinh dưỡng, pH 5.5-6.5, thoát nước tốt. Kỹ thuật làm đất bao gồm cày bừa kỹ, lên luống cao 20-30cm, rộng 1-1.2m, bón lót phân chuồng hoai mục 15-20 tấn/ha kết hợp phân NPK. Mật độ trồng lý tưởng là 40.000-50.000 cây/ha, khoảng cách 50x40cm.

Chăm sóc cây ớt đúng cách

Chăm sóc đúng cách là yếu tố quyết định chất lượng và năng suất ớt. Tưới nước cần đều đặn 1-2 lần/ngày trong mùa khô, tránh để đất quá ẩm gây thối rễ. Bón thúc chia làm 3 đợt: 15 ngày sau trồng (phân ure), khi ra hoa (NPK) và khi đậu quả (Kali). Tỉa cành giúp cây tập trung dinh dưỡng, chỉ giữ lại 3-4 cành chính từ thân. Phòng trừ sâu bệnh bằng biện pháp IPM, đặc biệt chú ý bọ trĩ, rầy mềm và bệnh thán thư.

Thu hoạch và bảo quản ớt

Thu hoạch ớt đúng thời điểm giúp đảm bảo chất lượng và giá trị thương phẩm. Thời điểm thu hoạch thích hợp là 90-100 ngày sau trồng đối với ớt xanh, 110-120 ngày với ớt chín. Dấu hiệu nhận biết ớt đạt tiêu chuẩn thu hoạch là quả căng mọng, màu sắc đặc trưng giống. Kỹ thuật thu hái nên dùng kéo cắt cả cuống, tránh làm dập quả. Bảo quản ớt tươi ở nhiệt độ 8-10°C, độ ẩm 90-95% có thể giữ được 2-3 tuần.

Giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe của ớt

Ớt không chỉ là gia vị mà còn là nguồn dinh dưỡng quý giá. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), 100g ớt tươi chứa 40kcal, 8.8g carb, 1.9g protein, 143.7mg vitamin C (240% nhu cầu hàng ngày). Capsaicin - hoạt chất tạo cay trong ớt - có tác dụng giảm đau, chống viêm, hỗ trợ tim mạch theo nghiên cứu của Đại học Harvard. Ớt còn giúp tăng cường miễn dịch, hỗ trợ giảm cân và cải thiện tuần hoàn máu.

Thị trường và tiềm năng kinh tế từ cây ớt

Cây ớt mang lại giá trị kinh tế cao nhờ nhu cầu thị trường ổn định. Giá ớt thương phẩm dao động 15.000-50.000đ/kg tùy loại và mùa vụ. Ớt khô, bột ớt, tương ớt có giá trị cao hơn 3-5 lần ớt tươi. Xuất khẩu ớt của Việt Nam năm 2022 đạt 120 triệu USD, chủ yếu sang EU, Mỹ và Hàn Quốc. Mô hình trồng ớt công nghệ cao trong nhà màng cho lợi nhuận 300-500 triệu đồng/ha/năm.

Kết luận

Cây ớt là cây trồng có tiềm năng kinh tế cao và giá trị dinh dưỡng đặc biệt. Với kỹ thuật trồng không quá phức tạp, thích nghi tốt với nhiều vùng khí hậu, ớt đang trở thành cây trồng chủ lực của nhiều địa phương. Để phát triển bền vững, nông dân cần áp dụng quy trình canh tác tiên tiến, liên kết với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm. Đầu tư vào chế biến sâu sẽ nâng cao giá trị và mở rộng thị trường cho cây ớt Việt Nam.

Xem thêm: cây xăng tân hưng thuận