Cây Ngũ Gia Bì: Công Dụng, Cách Trồng Và Những Lưu Ý Khi Sử Dụng

Mô tả sản phẩm

Cây ngũ gia bì là gì?

Cây ngũ gia bì (tên khoa học: Schefflera heptaphylla) là một loại cây thuốc quý thuộc họ Araliaceae. Đây là loại cây thân gỗ nhỏ, cao khoảng 2-8m, phân nhiều cành nhánh, lá kép chân vịt gồm 5-7 lá chét. Ngũ gia bì phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam như Lào Cai, Hà Giang, Yên Bái. Theo nghiên cứu của Viện Dược liệu (2018), ngũ gia bì chứa nhiều hoạt chất quý như saponin, flavonoid, tinh dầu có tác dụng dược lý đa dạng.

Công dụng của cây ngũ gia bì trong y học

Ngũ gia bì có nhiều công dụng trong y học cổ truyền và hiện đại. Theo sách "Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam" của GS.TS Đỗ Tất Lợi, rễ và vỏ thân ngũ gia bì có vị đắng, tính mát, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, trừ phong thấp. Nghiên cứu của Trường Đại học Dược Hà Nội (2020) cho thấy dịch chiết ngũ gia bì có tác dụng giảm đau khớp hiệu quả tương đương với một số thuốc Tây y thông dụng. Ngoài ra, ngũ gia bì còn được dùng để điều trị các chứng mất ngủ, suy nhược thần kinh nhờ khả năng an thần tự nhiên.

Cách trồng và chăm sóc cây ngũ gia bì

Trồng cây ngũ gia bì đúng kỹ thuật sẽ giúp cây phát triển tốt và cho dược liệu chất lượng. Theo hướng dẫn của Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Cây thuốc Hà Nội, ngũ gia bì thích hợp trồng ở đất tơi xốp, giàu mùn, thoát nước tốt với độ pH 5.5-6.5. Cây có thể nhân giống bằng hạt hoặc giâm cành, trong đó phương pháp giâm cành cho tỷ lệ sống cao hơn (85-90% theo số liệu năm 2021). Khi trồng cần chú ý tưới nước đều đặn, bón phân hữu cơ 2-3 tháng/lần và phòng trừ sâu bệnh kịp thời.

Những lưu ý khi sử dụng cây ngũ gia bì

Sử dụng ngũ gia bì cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng để đảm bảo an toàn. Theo khuyến cáo của Bộ Y tế (QĐ 3389/QĐ-BYT), liều lượng ngũ gia bì khô dùng hàng ngày không nên vượt quá 10-15g. Người có tiền sử dị ứng với các cây họ Araliaceae nên thận trọng khi dùng. Nghiên cứu lâm sàng tại Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương (2019) ghi nhận 5% bệnh nhân có biểu hiện buồn nôn khi dùng ngũ gia bì quá liều. Phụ nữ có thai, trẻ em dưới 6 tuổi cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Kết luận về giá trị của cây ngũ gia bì

Ngũ gia bì là một dược liệu quý với nhiều công dụng đã được khoa học chứng minh. Từ các nghiên cứu dược lý đến ứng dụng thực tế trong điều trị, ngũ gia bì xứng đáng được phát triển thành các sản phẩm chăm sóc sức khỏe chất lượng. Tuy nhiên, việc khai thác và sử dụng cần có kế hoạch bền vững để bảo tồn nguồn gen quý này. Theo đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO, 2022), ngũ gia bì là một trong 50 cây thuốc có tiềm năng lớn cần được nghiên cứu sâu hơn về hoạt chất và cơ chế tác dụng.

Xem thêm: cây dầu dù trà vinh