Cây Lựu: Đặc Điểm, Công Dụng Và Cách Trồng Hiệu Quả

Mô tả sản phẩm

Cây lựu là gì và có đặc điểm thực vật như thế nào?

Cây lựu (Punica granatum) là một loại cây ăn quả lâu năm thuộc họ Lythraceae. Đây là cây thân gỗ nhỏ, cao trung bình 2-5m, thân có màu xám, phân cành nhiều từ gốc. Lá lựu mọc đối xứng, hình mũi mác dài 3-7cm, mặt lá bóng, mép nguyên. Hoa lựu mọc đơn độc hoặc thành cụm 2-3 hoa ở đầu cành, có màu đỏ tươi hoặc trắng với 5-8 cánh hoa. Quả lựu khi chín có vỏ dày màu vàng hoặc đỏ, bên trong chứa nhiều hạt mọng nước màu hồng hoặc đỏ.

Nguồn gốc và phân bố của cây lựu trên thế giới

Cây lựu có nguồn gốc từ vùng Tây Nam Á, kéo dài từ Iran đến dãy Himalaya ở Bắc Ấn Độ. Theo các tài liệu khảo cổ, lựu đã được trồng từ 3000 năm TCN ở vùng Lưỡng Hà và Ba Tư cổ đại. Hiện nay, cây lựu được trồng phổ biến ở nhiều nước có khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới như Ấn Độ, Iran, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập, Tây Ban Nha và các nước Địa Trung Hải. Ở Việt Nam, lựu được trồng nhiều ở các tỉnh phía Bắc và một số vùng có khí hậu mát mẻ ở phía Nam.

Giá trị dinh dưỡng của quả lựu có gì đặc biệt?

Quả lựu được coi là một trong những loại trái cây giàu dinh dưỡng nhất. Mỗi 100g hạt lựu chứa khoảng 83kcal năng lượng, 18.7g carbohydrate, 4g chất xơ, 1.7g protein và chỉ 1.2g chất béo. Đặc biệt, lựu rất giàu vitamin C (10.2mg/100g), vitamin K (16.4μg), folate (38μg) và các khoáng chất như kali (236mg), photpho (36mg). Nghiên cứu của Đại học California (2013) chỉ ra rằng nước ép lựu có hàm lượng chất chống oxy hóa cao gấp 3 lần rượu vang đỏ và trà xanh, đặc biệt là các hợp chất polyphenol như punicalagin và axit ellagic.

Công dụng của cây lựu trong y học cổ truyền và hiện đại

Trong y học cổ truyền, tất cả các bộ phận của cây lựu đều được sử dụng làm thuốc. Vỏ quả lựu có vị chát, tính ấm, được dùng để trị tiêu chảy, kiết lỵ. Hoa lựu có tác dụng cầm máu, chữa viêm tai. Theo nghiên cứu hiện đại, chiết xuất từ quả lựu có khả năng giảm cholesterol xấu (LDL), ngăn ngừa xơ vữa động mạch (Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Mỹ, 2015). Các nhà khoa học Israel cũng phát hiện nước ép lựu giúp giảm huyết áp tâm thu trung bình 12% sau 1 năm sử dụng thường xuyên (Nghiên cứu đăng trên tạp chí Plant Foods for Human Nutrition, 2004).

Cách trồng và chăm sóc cây lựu đạt năng suất cao

Để trồng cây lựu đạt năng suất cao, cần chọn giống tốt như lựu đỏ Ấn Độ hoặc lựu trắng Thổ Nhĩ Kỳ. Cây lựu ưa đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt với pH 5.5-7.0. Khi trồng nên đào hố 60x60x60cm, bón lót 10-15kg phân chuồng hoai mục + 0.5kg lân. Cây lựu cần được tưới nước đều trong giai đoạn ra hoa đậu quả, nhưng cần hạn chế tưới khi quả đang chín để tránh nứt quả. Theo khuyến cáo của Viện Nghiên cứu Cây ăn quả Miền Nam, nên bón thúc cho cây lựu 3 lần/năm với liều lượng 0.3-0.5kg NPK 16-16-8/cây/lần, kết hợp tỉa cành tạo tán sau thu hoạch.

Sâu bệnh thường gặp trên cây lựu và cách phòng trừ

Cây lựu thường bị một số loại sâu bệnh chính như rệp sáp, sâu đục thân, bệnh thán thư và bệnh đốm lá. Rệp sáp (Planococcus citri) thường tập trung ở mặt dưới lá và đọt non, hút nhựa làm cây còi cọc. Để phòng trừ, có thể dùng thuốc Actara 25WG phun với nồng độ 0.1%. Bệnh thán thư do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra làm quả bị thối đen, cần phun phòng bằng Antracol 70WP khi cây ra hoa. Nghiên cứu của Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội (2018) cho thấy việc bón cân đối NPK kết hợp với canxi-bo giúp tăng sức đề kháng của cây lựu với bệnh hại lên 35-40%.

Kết luận: Tại sao nên trồng cây lựu trong vườn nhà?

Cây lựu không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe và làm đẹp cảnh quan. Với khả năng thích nghi rộng, dễ trồng và chăm sóc, lựu là lựa chọn lý tưởng cho các hộ gia đình. Một cây lựu trưởng thành có thể cho 50-100 quả/năm, mang lại thu nhập ổn định. Theo tính toán của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, với giá bán trung bình 30.000đồng/quả, 1ha lựu có thể cho thu nhập 500-700 triệu đồng/năm. Ngoài ra, cây lựu còn có ý nghĩa phong thủy, tượng trưng cho sự sung túc và con đàn cháu đống, là món quà ý nghĩa trong các dịp lễ tết.

Xem thêm: cây xà cừ 20 năm tuổi