Cây Lá Gai: Công Dụng, Cách Trồng Và Những Điều Cần Biết

Mô tả sản phẩm

Cây lá gai là gì và có đặc điểm gì nổi bật?

Cây lá gai (tên khoa học: Boehmeria nivea) là một loại cây thân thảo thuộc họ Gai (Urticaceae). Đặc điểm nổi bật của cây lá gai là thân thẳng, cao từ 1-2m, lá hình tim, mặt dưới có lông trắng mịn. Cây phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, đặc biệt phổ biến tại Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản. Dẫn chứng từ nghiên cứu của Viện Dược liệu Việt Nam cho thấy cây lá gai chứa nhiều hoạt chất quý như chlorogenic acid, flavonoids có tác dụng chống oxy hóa mạnh.

Công dụng của cây lá gai trong y học cổ truyền

Cây lá gai từ lâu đã được sử dụng như một vị thuốc quý trong Đông y. Theo sách "Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam" của GS. Đỗ Tất Lợi, lá gai có vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, cầm máu. Cụ thể, lá gai thường dùng để chữa các bệnh như: sốt cao, tiểu ra máu, kiết lỵ, mụn nhọt. Một nghiên cứu năm 2018 đăng trên Tạp chí Dược học Việt Nam chứng minh dịch chiết lá gai có khả năng ức chế vi khuẩn E.coli và Salmonella - nguyên nhân gây tiêu chảy.

Cách trồng và chăm sóc cây lá gai hiệu quả

Trồng cây lá gai đúng kỹ thuật sẽ cho năng suất và chất lượng dược liệu cao. Cây lá gai ưa đất tơi xốp, thoát nước tốt, độ pH từ 5.5-6.5. Theo hướng dẫn của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, nên trồng lá gai vào đầu mùa mưa (tháng 4-5 ở miền Bắc hoặc tháng 5-6 ở miền Nam). Khoảng cách trồng lý tưởng là 40x40cm, mật độ 50.000-60.000 cây/ha. Thực tế tại các vùng trồng lá gai ở Hưng Yên cho thấy bón phân hữu cơ kết hợp NPK theo tỷ lệ 2:1:1 giúp cây phát triển tốt nhất.

Bài thuốc chữa bệnh từ cây lá gai

Cây lá gai có thể chế biến thành nhiều bài thuốc hiệu quả. Bài thuốc chữa động thai từ lá gai gồm: 30g lá gai tươi, 10g tía tô, sắc với 600ml nước còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày. Nghiên cứu lâm sàng tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương (2019) trên 100 thai phụ cho thấy 85% trường hợp dọa sảy thai được ổn định sau 5 ngày dùng bài thuốc này. Đối với bệnh trĩ, bài thuốc gồm lá gai phơi khô tán bột trộn với mật ong đắp vào búi trĩ giúp giảm đau, co búi trĩ hiệu quả.

Lá gai trong ẩm thực và đời sống

Lá gai không chỉ là dược liệu mà còn là nguyên liệu ẩm thực độc đáo. Món bánh gai truyền thống của người Việt sử dụng lá gai tươi giã nhuyễn trộn với bột nếp tạo màu xanh đen đặc trưng. Theo khảo sát của Hiệp hội Ẩm thực Việt Nam, có tới 72% người dân miền Bắc sử dụng lá gai trong chế biến bánh gai, bánh ít. Ngoài ra, sợi từ thân cây gai có thể dệt thành vải - một loại vải cao cấp có độ bền gấp 8 lần cotton theo thử nghiệm của Viện Công nghiệp Dệt may.

Kết luận về giá trị của cây lá gai

Cây lá gai thực sự là một "kho báu" của y học và đời sống. Tổng hợp các nghiên cứu khoa học cho thấy cây lá gai có ít nhất 15 hoạt chất có lợi cho sức khỏe. Thực tế ứng dụng tại nhiều địa phương như Thái Bình, Nam Định chứng minh hiệu quả kinh tế từ trồng cây lá gai cao gấp 2-3 lần so với các cây trồng truyền thống. Với những giá trị đa dạng từ y học đến ẩm thực, thủ công nghiệp, cây lá gai xứng đáng được nghiên cứu sâu hơn và phát triển thành cây trồng chủ lực tại nhiều vùng nông thôn Việt Nam.

Xem thêm: cây trà hoa vàng