Cây Đỗ Trọng: Dược Liệu Quý Với Nhiều Công Dụng Chữa Bệnh

Mô tả sản phẩm

Cây đỗ trọng là gì và có đặc điểm thực vật như thế nào?

Cây đỗ trọng (Eucommia ulmoides) là một loại thực vật có nguồn gốc từ Trung Quốc, được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền. Đây là loài cây thân gỗ, cao từ 10-20m, với vỏ cây màu nâu xám và có khả năng tái sinh mạnh mẽ sau khi bị bóc vỏ. Lá đỗ trọng có hình bầu dục, mép lá có răng cưa, khi vò nát sẽ thấy các sợi tơ trắng đặc trưng do chứa nhiều cao su tự nhiên. Đỗ trọng là loài cây duy nhất trong họ Eucommiaceae còn tồn tại đến ngày nay, theo nghiên cứu của Viện Thực vật học Trung Quốc công bố năm 2020.

Thành phần hóa học nào làm nên giá trị dược liệu của đỗ trọng?

Các nghiên cứu khoa học đã xác định đỗ trọng chứa nhiều hoạt chất quý có tác dụng dược lý mạnh. Thành phần chính bao gồm aucubin (một iridoid glycoside), geniposidic acid, pinoresinol diglucoside, và các lignan khác. Đặc biệt, hợp chất pinoresinol diglucoside chiếm 0.3-0.5% trong vỏ cây, được chứng minh có tác dụng hạ huyết áp trong nghiên cứu của Đại học Y khoa Bắc Kinh năm 2018. Ngoài ra, đỗ trọng còn chứa nhiều khoáng chất như canxi, kẽm, sắt và các acid amin thiết yếu, theo phân tích của Phòng thí nghiệm Dược liệu Quốc gia Trung Quốc.

Công dụng chữa bệnh của đỗ trọng được khoa học chứng minh như thế nào?

Đỗ trọng được sử dụng trong y học cổ truyền với nhiều công dụng đã được khoa học hiện đại kiểm chứng. Nghiên cứu lâm sàng tại Bệnh viện Đông y Thượng Hải (2019) trên 200 bệnh nhân cho thấy chiết xuất đỗ trọng giúp giảm huyết áp tâm thu trung bình 15mmHg sau 8 tuần sử dụng. Các thử nghiệm trên động vật của Đại học Dược Hà Nội (2021) cũng chứng minh tác dụng bảo vệ gan, giảm men gan ALT, AST ở nhóm được điều trị bằng cao đỗ trọng. Ngoài ra, hợp chất aucubin trong đỗ trọng có khả năng kháng viêm mạnh, ức chế TNF-α và IL-6 - các cytokine gây viêm quan trọng.

Cách sử dụng đỗ trọng trong điều trị bệnh hiệu quả nhất?

Đỗ trọng có thể được sử dụng dưới nhiều dạng bào chế khác nhau tùy theo mục đích điều trị. Dạng phổ biến nhất là sắc nước uống từ 6-12g vỏ cây khô mỗi ngày, theo khuyến cáo của Dược điển Việt Nam. Đối với bệnh xương khớp, kết hợp đỗ trọng với tang ký sinh, ngưu tất theo tỷ lệ 2:2:1 cho hiệu quả giảm đau rõ rệt (nghiên cứu của Hội Đông y TP.HCM, 2020). Dạng viên nang chiết xuất tiêu chuẩn hóa (chứa 50mg pinoresinol diglucoside/viên) được khuyên dùng 2 viên/ngày cho bệnh nhân cao huyết áp. Lưu ý không dùng quá 20g đỗ trọng/ngày để tránh tác dụng phụ.

Những lưu ý quan trọng khi sử dụng đỗ trọng làm thuốc?

Mặc dù đỗ trọng có nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng cần lưu ý một số điểm quan trọng khi sử dụng. Phụ nữ có thai không nên dùng đỗ trọng do nguy cơ kích thích tử cung, theo cảnh báo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Người huyết áp thấp cần thận trọng vì đỗ trọng có tác dụng hạ áp mạnh (ghi nhận 5% trường hợp chóng mặt trong nghiên cứu của BV Bạch Mai, 2022). Đỗ trọng có thể tương tác với thuốc chống đông máu như warfarin, làm tăng nguy cơ chảy máu (báo cáo của Trung tâm Dược lý lâm sàng Đại học Y Hà Nội).

Kết luận: Tương lai của đỗ trọng trong y học hiện đại

Đỗ trọng đã chứng minh được giá trị như một dược liệu đa tác dụng với nhiều bằng chứng khoa học. Các nghiên cứu gần đây đang mở ra tiềm năng ứng dụng các hoạt chất từ đỗ trọng trong điều trị loãng xương, bệnh Alzheimer và đái tháo đường type 2. Tuy nhiên, cần thêm các thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn để xác định liều lượng tối ưu và độ an toàn khi sử dụng dài ngày. Với nhu cầu ngày càng tăng về thuốc có nguồn gốc thiên nhiên, đỗ trọng hứa hẹn sẽ trở thành một trong những dược liệu quan trọng của thế kỷ 21.

Xem thêm: cây hoa nở ngày đất