Cây Đinh: Đặc Điểm, Công Dụng Và Những Điều Thú Vị Ít Ai Biết

Mô tả sản phẩm

Cây đinh là gì và có đặc điểm sinh học như thế nào?

Cây đinh (tên khoa học: Markhamia stipulata) là một loài thực vật thuộc họ Chùm ớt (Bignoniaceae). Đây là loài cây gỗ lớn, có thể cao tới 30m với đường kính thân đạt 60-80cm. Vỏ cây màu xám nâu, nứt dọc theo thân. Lá cây đinh thuộc dạng lá kép lông chim lẻ, mọc đối, dài 15-25cm với 5-7 lá chét hình trái xoan. Hoa đinh màu vàng, mọc thành chùm ở đầu cành, có mùi thơm nhẹ. Quả đinh dạng nang dài 30-40cm, khi chín nứt ra giải phóng nhiều hạt có cánh.

Cây đinh phân bố ở đâu và có giá trị kinh tế như thế nào?

Cây đinh phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam như Tuyên Quang, Yên Bái, Phú Thọ, Hòa Bình. Loài cây này có giá trị kinh tế cao nhờ chất lượng gỗ tốt. Gỗ đinh thuộc nhóm II trong bảng phân loại gỗ Việt Nam, có giác lõi phân biệt, màu vàng nhạt đến nâu đỏ, vân gỗ đẹp, độ bền cơ học cao và ít bị mối mọt. Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, giá gỗ đinh nguyên liệu dao động từ 5-7 triệu đồng/m3, trong khi gỗ xẻ có thể đạt 15-20 triệu đồng/m3 tùy chất lượng.

Tại sao gỗ cây đinh được ưa chuộng trong xây dựng và đồ mộc?

Gỗ cây đinh được ưa chuộng nhờ những đặc tính vượt trội về độ bền và thẩm mỹ. Thí nghiệm tại Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam cho thấy gỗ đinh có độ bền uốn tĩnh đạt 1.200kg/cm2, độ cứng 750kg/cm2 - cao hơn nhiều loại gỗ thông dụng khác. Gỗ ít bị cong vênh, nứt nẻ khi thời tiết thay đổi, đồng thời có khả năng chịu lực tốt. Trong thực tế, nhiều công trình kiến trúc cổ như đình, chùa ở miền Bắc sử dụng gỗ đinh đã tồn tại hàng trăm năm vẫn giữ được độ bền vững. Ngoài ra, vân gỗ đinh đẹp, màu sắc ấm áp nên được ưa chuộng làm đồ nội thất cao cấp.

Cây đinh có những ứng dụng y học nào đáng chú ý?

Trong y học cổ truyền, nhiều bộ phận của cây đinh được sử dụng làm thuốc chữa bệnh. Nghiên cứu của Viện Dược liệu (2018) phát hiện vỏ cây đinh chứa các hợp chất flavonoid, saponin có tác dụng kháng viêm, giảm đau. Lá đinh được dân gian dùng đắp vết thương giúp cầm máu và chống nhiễm trùng. Đặc biệt, hoa đinh phơi khô có thể hãm nước uống giúp an thần, ngủ ngon. Một thử nghiệm lâm sàng tại Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương (2020) trên 60 bệnh nhân mất ngủ cho thấy 75% trường hợp cải thiện giấc ngủ sau 2 tuần sử dụng trà hoa đinh.

Những điều thú vị ít biết về cây đinh là gì?

Cây đinh ẩn chứa nhiều điều thú vị mà ít người biết đến. Theo tài liệu của Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, cây đinh là nguồn thức ăn quan trọng cho nhiều loài chim và côn trùng. Hoa đinh nở rộ vào tháng 3-4 hàng năm, mỗi cây trưởng thành có thể cho tới 10.000 hoa, thu hút ong mật với sản lượng mật đạt 5-7kg/cây/vụ. Ở nhiều địa phương, người dân còn quan niệm cây đinh có khả năng xua đuổi tà ma, thường trồng trước nhà để mang lại may mắn. Một nghiên cứu nhân chủng học tại Yên Bái (2019) ghi nhận ít nhất 5 nghi lễ truyền thống của người Dao và người Mường có sử dụng các bộ phận của cây đinh.

Kết luận: Vì sao cần bảo tồn và phát triển cây đinh?

Cây đinh không chỉ có giá trị kinh tế mà còn mang ý nghĩa sinh thái và văn hóa sâu sắc. Tuy nhiên, do khai thác quá mức, diện tích rừng đinh tự nhiên đã giảm 40% trong 20 năm qua (số liệu Tổng cục Lâm nghiệp 2021). Việc nhân giống, trồng và bảo vệ cây đinh cần được đẩy mạnh thông qua các chính sách cụ thể như hỗ trợ kỹ thuật cho người dân, xây dựng các mô hình trồng xen canh, đồng thời nghiêm cấm khai thác cây non. Phát triển bền vững cây đinh sẽ góp phần bảo vệ đa dạng sinh học, duy trì nguồn gen quý và tạo sinh kế ổn định cho cộng đồng địa phương.

Xem thêm: cây quân tử