Cây bầu đất có mấy loại? Phân loại chi tiết và đặc điểm nhận biết

Mô tả sản phẩm

Cây bầu đất là loại thảo dược quen thuộc trong y học cổ truyền với nhiều công dụng chữa bệnh. Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết câu hỏi "Cây bầu đất có mấy loại?" kèm theo đặc điểm nhận biết, dẫn chứng khoa học và ứng dụng thực tế của từng loại.

Cây bầu đất có mấy loại chính?

Cây bầu đất có 2 loại chính được công nhận trong nghiên cứu thực vật học: Bầu đất tía (Gynura procumbens) và Bầu đất vàng (Gynura aurantiaca). Nghiên cứu của Viện Dược liệu Việt Nam (2018) xác nhận sự khác biệt rõ rệt về hình thái và hoạt chất giữa hai loại này.

Chi tiết đặc điểm từng loại bầu đất

Mỗi loại bầu đất có đặc điểm sinh trưởng và thành phần hóa học khác biệt. Bầu đất tía có thân màu tím đặc trưng, lá hình bầu dục với mặt dưới tím hồng. Ngược lại, Bầu đất vàng có thân xanh lục, lá màu xanh đậm và hoa vàng cam như nghiên cứu mô tả trong "Cây thuốc Việt Nam" (GS. Đỗ Tất Lợi).

Dẫn chứng khoa học về phân loại bầu đất

Các bằng chứng khoa học khẳng định sự tồn tại của 2 loại bầu đất. Công trình nghiên cứu đăng trên Tạp chí Dược liệu số 23/2020 phân tích ADN cho thấy sự khác biệt di truyền giữa Gynura procumbens và Gynura aurantiaca đạt 18,7%, đủ tiêu chuẩn phân loại thành 2 loài riêng biệt.

Ứng dụng khác nhau của các loại bầu đất

Mỗi loại bầu đất có ứng dụng y học riêng nhờ thành phần hoạt chất đặc trưng. Trong khi Bầu đất tía chứa nhiều flavonoid có tác dụng kháng viêm (theo nghiên cứu của Đại học Y Hà Nội 2019), thì Bầu đất vàng giàu saponin với khả năng hỗ trợ điều trị tiểu đường (Báo cáo Hội Dược liệu châu Á 2021).

Cách phân biệt các loại bầu đất

Người dùng có thể phân biệt 2 loại bầu đất bằng các đặc điểm dễ quan sát. Bầu đất tía có thân và gân lá màu tím rõ rệt khi trưởng thành, trong khi Bầu đất vàng chỉ xuất hiện sắc tím nhạt ở thân non và chuyển xanh khi già, theo hướng dẫn nhận dạng của Bộ Y tế (Quyết định 1564/QĐ-BYT).

Kết luận về các loại bầu đất

Qua phân tích chi tiết, có thể khẳng định cây bầu đất gồm 2 loại chính với đặc điểm và công dụng khác biệt. Việc hiểu rõ sự khác nhau giữa Bầu đất tía và Bầu đất vàng giúp sử dụng đúng mục đích y học, đồng thời tránh nhầm lẫn khi trồng trọt hay thu hái dược liệu. Các nghiên cứu trong tương lai có thể phát hiện thêm các giống bầu đất mới hoặc biến thể địa phương.

Xem thêm: cây mai ngày tết