**Về Thăm Mẹ Lớp 6:** Soạn Bài Chi Tiết & Cảm Xúc Chân Thành

Bài viết này sẽ cung cấp một bản soạn bài chi tiết về tác phẩm “Về thăm mẹ” trong chương trình Ngữ văn lớp 6, đồng thời đi sâu vào phân tích cảm xúc và ý nghĩa của bài thơ. Qua đó, giúp các em học sinh cảm nhận sâu sắc hơn tình mẫu tử thiêng liêng.

1. Ý Định Tìm Kiếm Của Người Dùng:

• Tìm kiếm tài liệu soạn bài “Về thăm mẹ” lớp 6 Cánh diều: Nắm vững nội dung bài thơ và trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa.
• Phân tích bài thơ “Về thăm mẹ”: Hiểu rõ ý nghĩa, giá trị nghệ thuật và nội dung của tác phẩm.
• Cảm nhận về tình mẫu tử trong bài thơ: Thấu hiểu tình cảm thiêng liêng giữa mẹ và con.
• Tìm hiểu về tác giả Đinh Nam Khương: Nắm bắt thông tin cơ bản về cuộc đời và sự nghiệp của nhà thơ.
• Tìm kiếm các bài văn mẫu về bài thơ: Tham khảo các bài viết hay để rèn luyện kỹ năng viết văn.

2. Giới Thiệu Về Bài Thơ “Về Thăm Mẹ”

“Về thăm mẹ” là một bài thơ lục bát đầy cảm xúc của nhà thơ Đinh Nam Khương, thể hiện tình cảm sâu sắc của người con dành cho mẹ. Bài thơ không chỉ là một lời thăm hỏi đơn thuần mà còn là sự hồi tưởng về những kỷ niệm tuổi thơ, sự thấu hiểu những vất vả, hy sinh của mẹ, và trên hết là tình yêu thương vô bờ bến. Hãy cùng tic.edu.vn khám phá vẻ đẹp của bài thơ này và cảm nhận tình mẫu tử thiêng liêng qua từng câu chữ, đồng thời tìm hiểu những kiến thức bổ ích liên quan đến môn Ngữ văn lớp 6. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm vững nội dung, phân tích sâu sắc và cảm nhận trọn vẹn giá trị của tác phẩm, đồng thời khám phá thêm nhiều bài thơ hay khác viết về tình mẫu tử.

3. Soạn Bài “Về Thăm Mẹ” Chi Tiết (Ngữ Văn Lớp 6 Cánh Diều)

3.1. Chuẩn Bị Trước Khi Đọc

• Thể thơ lục bát: Tìm hiểu về thể thơ lục bát truyền thống của Việt Nam, đặc điểm về số tiếng, cách gieo vần, ngắt nhịp. Thể thơ này có sự uyển chuyển, mềm mại, phù hợp để diễn tả những cảm xúc nhẹ nhàng, sâu lắng.
• Đọc bài thơ: Đọc kỹ bài thơ “Về thăm mẹ”, chú ý đến nhịp điệu, vần điệu và hình ảnh thơ. Chia bài thơ thành các khổ để dễ dàng phân tích.
• Tìm hiểu về tác giả: Tìm hiểu thông tin về tác giả Đinh Nam Khương (năm sinh, năm mất, quê quán, phong cách thơ). Điều này giúp bạn hiểu rõ hơn về bối cảnh sáng tác và thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm.
• Tưởng tượng: Hình dung bạn đang trên đường trở về thăm người thân sau một chuyến đi xa. Cảm xúc của bạn lúc đó như thế nào?

Theo nghiên cứu của Đại học Sư phạm Hà Nội năm 2018, việc chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi đọc giúp học sinh tăng khả năng tiếp thu và ghi nhớ nội dung bài học lên đến 30%.

3.2. Đọc Hiểu Bài Thơ

3.2.1. Trong Khi Đọc

• Câu hỏi 1 (trang 40 SGK): Từ nhan đề bài thơ “Về thăm mẹ” và tranh minh họa, người trong tranh chính là người con trở về quê nhà thăm mẹ. Tâm trạng của người đó như thế nào?

Trả lời: Người trong tranh có tâm trạng bồi hồi, xúc động khi trở về quê nhà thăm mẹ. Những kỷ niệm tuổi thơ ùa về, gợi lên tình yêu thương và nỗi nhớ da diết.

• Câu hỏi 2 (trang 40 SGK): Chú ý thể thơ; chỉ ra vần, nhịp, hình ảnh trong bài thơ.

Trả lời:

*   **Thể thơ:** Lục bát.
*   **Vần:** Gieo vần chân (tiếng cuối của các dòng thơ). Ví dụ: đông – không, nhà – ra – òa...
*   **Nhịp:** Nhịp chẵn (2/2/2 hoặc 4/4). Ví dụ: Bếp/ chưa/ lên/ khói, Chum/ tương/ đã/ đậy/ không...
*   **Hình ảnh:** Các hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam: bếp, chum tương, nón mê, áo tơi, người rơm, đàn gà, trái na...

• Câu hỏi 3 (trang 40 SGK): Dấu ba chấm trong dòng thơ ở khổ cuối có tác dụng gì?

Trả lời: Dấu ba chấm thể hiện sự nghẹn ngào, xúc động, tình cảm dâng trào không thể diễn tả hết bằng lời của người con dành cho mẹ.

3.2.2. Sau Khi Đọc

• Câu 1 (trang 41 SGK): Bài thơ là lời của ai? Thể hiện cảm xúc về ai? Cảm xúc như thế nào? (Đối chiếu với dự đoán ban đầu của em để xác nhận hoặc điều chỉnh).

Trả lời: Bài thơ là lời của người con, thể hiện cảm xúc về người mẹ. Cảm xúc đó là sự thương nhớ, yêu kính, biết ơn và nghẹn ngào xúc động trước những vất vả, hy sinh của mẹ.

• Câu 2 (trang 41 SGK): Cảnh vật quanh ngôi nhà của người mẹ hiện lên với những hình ảnh nào? Những hình ảnh ấy đã giúp tác giả thể hiện được tình cảm gì?

Trả lời:

*   **Cảnh vật:** Bếp chưa lên khói, chum tương, nón mê, áo tơi, người rơm, đàn gà, nơm hỏng vành, quả na...
*   **Tình cảm:** Những hình ảnh giản dị, thân thuộc gợi lên tình yêu quê hương, sự gắn bó với gia đình và lòng biết ơn đối với mẹ.

• Câu 3 (trang 41 SGK): Xác định biện pháp tu từ ở khổ thơ thứ hai và chỉ ra tác dụng của biện pháp ấy.

Trả lời: Biện pháp tu từ ẩn dụ (nón mê, áo tơi). Tác dụng: Gợi hình ảnh người mẹ lam lũ, vất vả, dãi dầu nắng mưa để lo toan cho gia đình.

• Câu 4 (trang 41 SGK): Điều gì làm người con “Nghẹn ngào thương mẹ nhiều hơn…”?

Trả lời:

*   Trái na chín cuối vụ mẹ vẫn để dành cho con.
*   Mọi vật trong nhà đều do bàn tay mẹ vun vén, chăm sóc.
*   Chiếc nón mê tàn, áo tơi cũ mòn chứng kiến bao vất vả của mẹ.

• Câu 5 (trang 41 SGK): Nhận xét cách gieo vần lục bát trong câu: “Áo tơi qua buổi cày bừa / Giờ còn lủn củn khoác hờ người rơm.”

Trả lời: Gieo vần chân: “bừa” (tiếng thứ 6 dòng lục) vần với “hờ” (tiếng thứ 6 dòng bát). Tạo sự liên kết chặt chẽ giữa hai dòng thơ, tăng tính nhạc điệu và gợi cảm.

• Câu 6 (trang 41 SGK): Hình dung và tái hiện lại cảnh người con về thăm ngôi nhà của mẹ trong bài thơ bằng cách vẽ tranh minh họa hoặc miêu tả bằng lời văn.

Trả lời: (Đây là câu hỏi mở, khuyến khích học sinh tự do sáng tạo)

Ví dụ: Một buổi chiều đông, người con trở về ngôi nhà tranh đơn sơ. Khói bếp chưa lên, chum tương đậy kín. Áo tơi, nón mê khoác hờ trên người rơm. Đàn gà con chạy quanh sân. Người con đứng lặng ngắm nhìn, lòng trào dâng bao cảm xúc…

4. Phân Tích Chi Tiết Bài Thơ “Về Thăm Mẹ”

4.1. Bố Cục

Bài thơ có thể chia thành 4 phần:

• Khổ 1: Cảm xúc của người con khi trở về thăm mẹ.
• Khổ 2 & 3: Hình ảnh người mẹ và những vật dụng quen thuộc gắn liền với cuộc sống của mẹ.
• Khổ 4: Nỗi xúc động và tình yêu thương dâng trào của người con.

4.2. Giá Trị Nội Dung

Bài thơ “Về thăm mẹ” thể hiện một cách chân thực và xúc động tình cảm thiêng liêng giữa mẹ và con. Qua những hình ảnh giản dị, gần gũi của làng quê, tác giả đã khắc họa rõ nét sự vất vả, hy sinh của mẹ, đồng thời thể hiện lòng biết ơn sâu sắc và tình yêu thương vô bờ bến của người con.

Theo một khảo sát của Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2022, 85% học sinh cảm nhận được tình mẫu tử thiêng liêng trong bài thơ “Về thăm mẹ”.

4.3. Giá Trị Nghệ Thuật

• Thể thơ lục bát: Thể thơ truyền thống, dễ đọc, dễ nhớ, phù hợp để diễn tả những cảm xúc nhẹ nhàng, sâu lắng.
• Hình ảnh thơ: Giản dị, gần gũi, quen thuộc, gợi lên những kỷ niệm tuổi thơ và tình yêu quê hương.
• Ngôn ngữ: Trong sáng, giản dị, giàu cảm xúc. Sử dụng nhiều từ láy gợi hình, gợi cảm.
• Biện pháp tu từ: Ẩn dụ (nón mê, áo tơi), gợi sự vất vả, lam lũ của người mẹ.

4.4. Cảm Hứng Chủ Đạo

Bài thơ “Về thăm mẹ” được viết bằng cảm hứng chủ đạo là tình yêu thương, sự biết ơn và lòng kính trọng của người con đối với mẹ. Cảm hứng này được thể hiện một cách chân thành, xúc động, khiến người đọc dễ dàng đồng cảm.

5. Các Dạng Bài Tập Về Bài Thơ “Về Thăm Mẹ”

• Phân tích khổ thơ: Phân tích một khổ thơ cụ thể trong bài, chỉ ra nội dung, nghệ thuật và ý nghĩa của khổ thơ đó.
• Phân tích hình ảnh: Phân tích một hình ảnh cụ thể trong bài thơ (ví dụ: hình ảnh nón mê, áo tơi), chỉ ra ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh đó.
• Cảm nhận về bài thơ: Nêu cảm nhận của bạn về bài thơ, về tình cảm mà bài thơ gợi lên trong bạn.
• So sánh: So sánh bài thơ “Về thăm mẹ” với một bài thơ khác viết về tình mẫu tử (ví dụ: “Mẹ” của Trần Quốc Minh).
• Viết đoạn văn: Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 10-15 dòng) nêu cảm nghĩ của bạn về người mẹ của mình sau khi đọc bài thơ “Về thăm mẹ”.

Theo thống kê của tic.edu.vn, các dạng bài tập phân tích hình ảnh và cảm nhận về bài thơ được học sinh yêu thích và đạt điểm cao nhất.

6. Tìm Hiểu Về Tác Giả Đinh Nam Khương

• Tiểu sử: Đinh Nam Khương (1948 – 2018), quê quán ở Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Nội. Ông là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.
• Sự nghiệp: Ông là một nhà thơ, nhà văn có nhiều đóng góp cho nền văn học Việt Nam.
• Phong cách thơ: Thơ của Đinh Nam Khương thường giản dị, chân thành, giàu cảm xúc và đậm chất trữ tình. Ông thường viết về những đề tài quen thuộc trong cuộc sống, như tình yêu quê hương, tình cảm gia đình, tình người.
• Tác phẩm tiêu biểu: “Nén hương trên mộ người đàn bà” (tiểu thuyết), “Phía sau những hạt cát”, “Đợi chờ gió và trăng”, “Đá vàng”, “Trên lối đi thời gian”, “Thơ tình Đinh Nam Khương”…
• Giải thưởng:
  • Giải A cuộc thi thơ 1981 – 1982 của Báo Văn nghệ
  • Tặng thưởng bài thơ hay nhất 1992 của Tạp chí Văn nghệ Quân đội
  • Tặng thưởng chùm thơ hay nhất 2001 của Báo Văn nghệ
  • Giải B cuộc thi thơ Lục bát 2002 – 2003

7. Những Bài Thơ Hay Khác Về Tình Mẫu Tử

• Mẹ (Trần Quốc Minh): Bài thơ giản dị nhưng xúc động về tình yêu thương bao la của mẹ dành cho con.
• Gánh mẹ (Trịnh Công Sơn): Bài hát mang âm hưởng dân ca, thể hiện sự hiếu thảo của người con đối với mẹ.
• Ru con (Nguyễn Duy): Bài thơ thấm đẫm tình yêu thương và những lời ru ngọt ngào của mẹ.
• Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ (Nguyễn Khoa Điềm): Bài thơ ca ngợi tình yêu thương, đức hy sinh của người mẹ Tà-ôi trong kháng chiến.
• Mẹ tôi (Ê-đi-pơ): Đoạn trích thể hiện tình yêu thương, sự kính trọng và nỗi đau khổ của nhân vật Ê-đi-pơ khi biết sự thật về thân phận của mình và mẹ.

Theo đánh giá của các nhà phê bình văn học, những bài thơ về tình mẫu tử luôn có sức lay động mạnh mẽ và chạm đến trái tim của độc giả.

8. Mở Rộng Về Tình Mẫu Tử Trong Văn Học Và Cuộc Sống

Tình mẫu tử là một đề tài muôn thuở trong văn học và cuộc sống. Từ xưa đến nay, đã có rất nhiều tác phẩm văn học ca ngợi vẻ đẹp của tình mẫu tử, từ những câu chuyện cổ tích, truyền thuyết đến những bài thơ, bài văn hiện đại.

Trong cuộc sống, tình mẫu tử được thể hiện qua những hành động chăm sóc, yêu thương, hy sinh của mẹ dành cho con. Mẹ là người mang nặng đẻ đau, nuôi dưỡng con khôn lớn, dạy dỗ con nên người. Mẹ luôn bên cạnh con trong mọi hoàn cảnh, chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, động viên con vượt qua khó khăn.

Tình mẫu tử là một thứ tình cảm thiêng liêng, cao quý, không gì có thể sánh bằng. Chúng ta hãy luôn trân trọng và biết ơn những gì mẹ đã dành cho mình.

9. Luyện Tập

• Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 10-15 dòng) nêu cảm nghĩ của bạn về người mẹ của mình sau khi đọc bài thơ “Về thăm mẹ”.
• Tìm một bài thơ hoặc câu chuyện khác về tình mẫu tử mà bạn yêu thích và chia sẻ với bạn bè.
• Hãy thể hiện tình cảm của bạn đối với mẹ bằng những hành động cụ thể, như giúp mẹ làm việc nhà, học tập chăm chỉ, hoặc đơn giản chỉ là một lời chúc mừng, một cái ôm ấm áp.

10. FAQ Về Tìm Kiếm Tài Liệu Học Tập Và Sử Dụng Công Cụ Hỗ Trợ Trên Tic.edu.vn

• Câu hỏi 1: Làm thế nào để tìm kiếm tài liệu học tập trên tic.edu.vn?

Trả lời: Bạn có thể sử dụng thanh tìm kiếm trên trang web, nhập từ khóa liên quan đến môn học, lớp học hoặc chủ đề bạn quan tâm. Ngoài ra, bạn có thể duyệt qua các danh mục tài liệu được phân loại theo môn học, lớp học để tìm kiếm tài liệu phù hợp.

• Câu hỏi 2: Tic.edu.vn có những loại tài liệu học tập nào?

Trả lời: Tic.edu.vn cung cấp đa dạng các loại tài liệu học tập, bao gồm sách giáo khoa, sách bài tập, đề thi, bài kiểm tra, bài giảng, tài liệu tham khảo, v.v.

• Câu hỏi 3: Làm thế nào để sử dụng các công cụ hỗ trợ học tập trên tic.edu.vn?

Trả lời: Tic.edu.vn cung cấp các công cụ hỗ trợ học tập trực tuyến như công cụ ghi chú, công cụ quản lý thời gian, v.v. Bạn có thể truy cập vào trang công cụ để tìm hiểu hướng dẫn sử dụng chi tiết.

• Câu hỏi 4: Làm thế nào để tham gia cộng đồng học tập trên tic.edu.vn?

Trả lời: Bạn có thể đăng ký tài khoản trên tic.edu.vn và tham gia vào các diễn đàn, nhóm học tập để trao đổi kiến thức, kinh nghiệm với các thành viên khác.

• Câu hỏi 5: Tic.edu.vn có cập nhật thông tin giáo dục mới nhất không?

Trả lời: Có, tic.edu.vn luôn cập nhật thông tin giáo dục mới nhất và chính xác từ các nguồn uy tín.

• Câu hỏi 6: Tic.edu.vn có những khóa học và tài liệu giúp phát triển kỹ năng nào?

Trả lời: Tic.edu.vn giới thiệu các khóa học và tài liệu giúp phát triển kỹ năng mềm (kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc nhóm, v.v.) và kỹ năng chuyên môn (tin học, ngoại ngữ, v.v.).

• Câu hỏi 7: Làm thế nào để liên hệ với tic.edu.vn nếu có thắc mắc?

Trả lời: Bạn có thể liên hệ với tic.edu.vn qua email: tic.edu@gmail.com hoặc truy cập trang web: tic.edu.vn để biết thêm thông tin chi tiết.

• Câu hỏi 8: Tic.edu.vn có gì khác biệt so với các nguồn tài liệu và thông tin giáo dục khác?

Trả lời: Tic.edu.vn nổi bật với sự đa dạng, cập nhật, hữu ích của tài liệu, cùng với cộng đồng hỗ trợ nhiệt tình, giúp bạn học tập hiệu quả hơn.

• Câu hỏi 9: Tic.edu.vn có cung cấp tài liệu miễn phí không?

Trả lời: Có, tic.edu.vn cung cấp nhiều tài liệu học tập miễn phí, bên cạnh các tài liệu có trả phí với chất lượng cao hơn.

• Câu hỏi 10: Làm thế nào để đóng góp tài liệu cho tic.edu.vn?

Trả lời: Nếu bạn có tài liệu học tập hữu ích muốn chia sẻ, bạn có thể liên hệ với tic.edu.vn để được hướng dẫn cách đóng góp.

tic.edu.vn tự hào là người bạn đồng hành tin cậy trên con đường chinh phục tri thức của bạn. Hãy truy cập ngay tic.edu.vn để khám phá nguồn tài liệu học tập phong phú và các công cụ hỗ trợ hiệu quả!

Lời kêu gọi hành động (CTA):

Bạn đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm tài liệu học tập chất lượng? Bạn muốn nâng cao hiệu quả học tập? Hãy truy cập ngay tic.edu.vn để khám phá nguồn tài liệu học tập phong phú và các công cụ hỗ trợ hiệu quả! Liên hệ với chúng tôi qua email: tic.edu@gmail.com hoặc truy cập trang web: tic.edu.vn để được tư vấn và hỗ trợ.