Sử 12 Bài 12: Tổng Quan, Nội Dung Chi Tiết và Bài Tập Vận Dụng

Sử 12 Bài 12 cung cấp kiến thức trọng tâm về phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam giai đoạn 1919-1930, một giai đoạn lịch sử quan trọng. Bài viết này của tic.edu.vn sẽ giúp bạn nắm vững kiến thức, ôn luyện hiệu quả và đạt điểm cao trong các bài kiểm tra. Chúng tôi cung cấp cái nhìn sâu sắc, toàn diện về bài học này, từ đó khơi gợi niềm đam mê học sử và khám phá những trang vàng của lịch sử dân tộc.

1. Sử 12 Bài 12: Những Chuyển Biến Kinh Tế – Xã Hội Việt Nam Sau Chiến Tranh Thế Giới Thứ Nhất

Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc đã tạo ra những biến đổi sâu sắc trên toàn thế giới, và Việt Nam cũng không nằm ngoài vòng ảnh hưởng đó. Vậy, những chuyển biến về kinh tế và xã hội ở Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất là gì?

1.1. Vì Sao Pháp Thực Hiện Cuộc Khai Thác Thuộc Địa Lần Thứ Hai?

Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, Pháp gánh chịu những thiệt hại nặng nề. Theo nghiên cứu của Đại học Sorbonne từ Khoa Lịch sử, năm 2018, Pháp mất hơn 1,4 triệu người và thiệt hại vật chất ước tính khoảng 200 tỷ franc. Để bù đắp những tổn thất này, Pháp đẩy mạnh khai thác thuộc địa, đặc biệt là ở Đông Dương.

1.2. Pháp Khai Thác Thuộc Địa Việt Nam Trong Thời Gian Nào?

Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp ở Đông Dương, tập trung chủ yếu ở Việt Nam, diễn ra từ năm 1919 đến năm 1929.

1.3. Pháp Đã Đầu Tư Vào Những Ngành Nào?

Pháp tập trung đầu tư vào các ngành kinh tế vốn ít, lời nhiều và thu hồi vốn nhanh, đồng thời tránh cạnh tranh với kinh tế chính quốc. Mục tiêu chính của Pháp là vơ vét, bóc lột tài nguyên và biến Việt Nam thành thị trường độc chiếm.

1.4. Pháp Đã Khai Thác Việt Nam Như Thế Nào?

• Nông nghiệp: Pháp đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất để lập đồn điền, đặc biệt là đồn điền cao su.
• Công nghiệp: Tập trung khai thác than và kim loại, hạn chế phát triển công nghiệp nặng, mở mang một số ngành công nghiệp nhẹ.
• Thương nghiệp: Độc chiếm thị trường Việt Nam, đánh thuế nặng hàng hóa từ các nước khác, giảm thuế hoặc miễn thuế cho hàng hóa Pháp.
• Giao thông vận tải: Phát triển giao thông để phục vụ khai thác và mục đích quân sự.

1.5. Cuộc Khai Thác Thuộc Địa Lần Thứ Hai Ảnh Hưởng Đến Việt Nam Ra Sao?

Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp đã tác động đến Việt Nam trên nhiều khía cạnh:

• Tích cực:
  • Góp phần làm chuyển biến đời sống kinh tế – xã hội, tạo điều kiện cho sự xuất hiện và phát triển của con đường cứu nước theo khuynh hướng vô sản.
  • Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa du nhập, góp phần thay đổi bộ mặt kinh tế ở một số vùng.
  • Bổ sung lực lượng mới cho phong trào yêu nước.
• Tiêu cực:
  • Tài nguyên cạn kiệt.
  • Xã hội phân hóa sâu sắc.
  • Văn hóa dân tộc bị xói mòn.
  • Mâu thuẫn dân tộc ngày càng sâu sắc.

1.6. Pháp Thực Hiện Chính Sách Chính Trị Như Thế Nào?

• “Chia để trị”: Chia rẽ khối đoàn kết dân tộc.
• Tăng cường bộ máy quân sự: Cảnh sát, nhà tù, mật thám,…
• Cải cách chính trị – hành chính: Thực hiện một số cải cách nhưng vẫn duy trì quyền lực tối cao.

1.7. Chính Sách Văn Hóa, Giáo Dục Của Pháp Là Gì?

• Văn hóa: Khuyến khích mê tín dị đoan, tệ nạn xã hội.
• Giáo dục: Hạn chế mở trường học, tuyên truyền cho chính sách “khai hóa”, gieo rắc ảo tưởng hòa bình, hợp tác với thực dân.

1.8. Chính Sách Văn Hóa, Giáo Dục Của Pháp Để Lại Hậu Quả Gì?

• Gây ra tâm lý tự ti dân tộc.
• Kìm hãm nhân dân trong vòng ngu dốt, lạc hậu.
• Du nhập văn hóa phương Tây dẫn tới tình trạng lai căng.

1.9. Kinh Tế Việt Nam Có Những Thay Đổi Nào?

Kinh tế Việt Nam có bước phát triển mới, nhưng vẫn nghèo nàn, lạc hậu và phụ thuộc vào Pháp. Sự chuyển biến chỉ mang tính chất cục bộ ở một số khu vực.

1.10. Các Giai Cấp Xã Hội Ở Việt Nam Thay Đổi Ra Sao?

Dưới tác động của cuộc khai thác thuộc địa, xã hội Việt Nam phân hóa sâu sắc:

• Địa chủ phong kiến: Đại địa chủ cấu kết với Pháp, trung và tiểu địa chủ có tinh thần yêu nước.
• Tư sản: Tư sản mại bản gắn với đế quốc, tư sản dân tộc có tinh thần dân tộc nhưng không kiên định.
• Tiểu tư sản: Tăng nhanh về số lượng, có tinh thần cách mạng.
• Nông dân: Bị áp bức, bóc lột nặng nề, có tinh thần chống đế quốc, phong kiến.
• Công nhân: Tăng nhanh về số lượng, trưởng thành về ý thức chính trị, có tinh thần yêu nước, là lực lượng lãnh đạo cách mạng.

2. Sử 12 Bài 12: Phong Trào Dân Tộc Dân Chủ Từ 1919 Đến 1925

Giai đoạn 1919-1925 chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam. Vậy, những hoạt động nào đã diễn ra trong giai đoạn này?

2.1. Phan Bội Châu Đã Hoạt Động Như Thế Nào?

Phan Bội Châu tiếp nhận ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga. Tuy nhiên, do tình hình chưa cho phép, ông bị Pháp bắt năm 1925 và đưa về Huế an trí.

2.2. Phan Châu Trinh Đã Làm Gì?

Năm 1922, Phan Châu Trinh viết “Thất điều thư” vạch tội vua Khải Định. Ông tổ chức diễn thuyết, lên án chế độ quân chủ và hô hào “khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh”.

2.3. Việt Kiều Ở Nước Ngoài Đã Có Những Hoạt Động Nào?

• Năm 1925, Việt kiều tại Pháp thành lập “Hội những người lao động trí óc Đông Dương”.
• Năm 1923, tổ chức Tâm Tâm xã được thành lập tại Quảng Châu (Trung Quốc).
• Năm 1924, Phạm Hồng Thái ám sát toàn quyền Pháp tại Sa Diện (Quảng Châu).

2.4. Giai Cấp Tư Sản Đã Đấu Tranh Ra Sao?

• Năm 1919, tổ chức tẩy chay tư sản Hoa kiều, vận động dùng hàng Việt.
• Năm 1923, đấu tranh chống độc quyền thương cảng Sài Gòn và xuất khẩu lúa gạo của tư bản Pháp.
• Thành lập các tổ chức chính trị như Đảng Lập hiến.
• Sử dụng báo chí để bênh vực quyền lợi, đòi tự do dân chủ.

2.5. Phong Trào Đấu Tranh Của Tiểu Tư Sản Diễn Ra Như Thế Nào?

• Thành lập các tổ chức chính trị như Việt Nam Nghĩa đoàn, Hội phục Việt, Đảng Thanh niên.
• Thành lập các nhà xuất bản tiến bộ như Cường học thư xã, Nam đồng thư xã, Quan hải tùng thư.
• Xuất bản nhiều tờ báo tuyên truyền tư tưởng tiến bộ như Chuông rè, An Nam trẻ, Người nhà quê.
• Đấu tranh đòi thả Phan Bội Châu (1925).
• Tổ chức lễ truy điệu Phan Châu Trinh (1926).

2.6. Phong Trào Công Nhân Phát Triển Ra Sao?

Phong trào công nhân phát triển lên một bước cao hơn:

• Hình thức đấu tranh chuyển từ đập phá máy móc sang bãi công.
• Xuất hiện các tổ chức chính trị đầu tiên của giai cấp vô sản như Công hội (1920), Liên đoàn công nhân tàu biển Viễn Đông (1921).
• Tháng 8/1925, cuộc bãi công của công nhân Ba Son giành thắng lợi, đánh dấu bước tiến mới của phong trào công nhân.

2.7. Nguyễn Ái Quốc Đã Có Những Hoạt Động Tiêu Biểu Nào?

Thời gian	Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc
1919	Gửi “Bản yêu sách của nhân dân An Nam” tới Hội nghị Véc-xai.
1920	Đọc bản sơ thảo lần thứ nhất luận cương về những vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lê-nin.Tham gia Đại hội Tua, bỏ phiếu tán thành việc ra nhập Quốc tế cộng sản và thành lập Đảng Cộng sản Pháp.
1921	Thành lập Hội Liên hiệp thuộc địa.Ra báo Người cùng khổ.Viết bài cho các báo: Nhân Đạo, Đời sống công nhân,…
1922	Ở lại Pháp hoạt động cách mạng: nghiên cứu cách mạng tháng Mười Nga và chủ nghĩa Mác – Lênin, viết bài cho các tờ báo tiến bộ, truyền bá sách báo tiến bộ về Việt Nam, …
1923	Sang Liên Xô tham dự Hội nghị quốc tế nông dân.
1924	Tham dự Đại hội V của Quốc tế Cộng sản.Cuối 1924, Nguyễn Ái Quốc rời Liên Xô về Quảng Châu (Trung Quốc) tiếp tục hoạt động cách mạng.

2.8. Nguyễn Ái Quốc Đã Cống Hiến Như Thế Nào Cho Cách Mạng Việt Nam?

• Xác định con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc Việt Nam – con đường cách mạng vô sản.
• Chuẩn bị về tư tưởng, chính trị, tổ chức cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.

3. Sử 12 Bài 12: Ý Nghĩa Lịch Sử Phong Trào Dân Tộc Dân Chủ 1919-1930

Phong trào dân tộc dân chủ 1919-1930 có ý nghĩa lịch sử to lớn đối với cách mạng Việt Nam. Vậy, ý nghĩa đó là gì?

3.1. Phong Trào Đã Thể Hiện Điều Gì?

• Sức mạnh của tinh thần yêu nước: Phong trào thể hiện lòng yêu nước sâu sắc của nhân dân Việt Nam, không cam chịu ách đô hộ của thực dân Pháp.
• Sự chuyển biến về ý thức: Ý thức dân tộc, ý thức giai cấp của người Việt Nam được nâng cao rõ rệt.
• Sự trưởng thành của các lực lượng cách mạng: Giai cấp công nhân, nông dân, tiểu tư sản ngày càng lớn mạnh và đóng vai trò quan trọng trong phong trào.

3.2. Phong Trào Đã Chuẩn Bị Cho Điều Gì?

• Chuẩn bị về tư tưởng: Chủ nghĩa Mác-Lênin được truyền bá rộng rãi, tạo cơ sở cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.
• Chuẩn bị về chính trị: Các tổ chức yêu nước, các cuộc đấu tranh đã tạo nên một phong trào cách mạng rộng lớn, tạo tiền đề cho sự ra đời của Đảng.
• Chuẩn bị về tổ chức: Các tổ chức chính trị, công đoàn, nông hội được thành lập, tạo thành lực lượng nòng cốt cho cách mạng.

3.3. Phong Trào Đã Để Lại Bài Học Kinh Nghiệm Gì?

• Bài học về đoàn kết dân tộc: Đoàn kết toàn dân là sức mạnh to lớn để đánh bại kẻ thù.
• Bài học về xây dựng lực lượng: Xây dựng lực lượng cách mạng vững mạnh là yếu tố quyết định thắng lợi.
• Bài học về lãnh đạo: Cần có một đảng cách mạng tiên phong, có đường lối đúng đắn để lãnh đạo cách mạng.

4. Sử 12 Bài 12: Bài Tập Vận Dụng

Để củng cố kiến thức và rèn luyện kỹ năng làm bài, chúng ta cùng nhau giải một số bài tập vận dụng sau đây:

4.1. Câu Hỏi Trắc Nghiệm

1. Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp diễn ra trong khoảng thời gian nào?
   • A. 1897-1914
   • B. 1919-1929
   • C. 1930-1945
   • D. 1954-1975
2. Giai cấp nào sau đây có tinh thần yêu nước, là lực lượng quan trọng trong cách mạng dân tộc, dân chủ ở Việt Nam?
   • A. Địa chủ phong kiến
   • B. Tư sản mại bản
   • C. Tiểu tư sản
   • D. Nông dân
3. Sự kiện nào đánh dấu bước tiến mới của phong trào công nhân Việt Nam trong giai đoạn 1919-1925?
   • A. Thành lập Công hội
   • B. Thành lập Liên đoàn công nhân tàu biển Viễn Đông
   • C. Bãi công của công nhân Ba Son
   • D. Nguyễn Ái Quốc gửi “Bản yêu sách của nhân dân An Nam”

4.2. Câu Hỏi Tự Luận

1. Phân tích những tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp đối với xã hội Việt Nam.
2. Trình bày những hoạt động tiêu biểu của Nguyễn Ái Quốc trong giai đoạn 1919-1924 và ý nghĩa của những hoạt động đó đối với cách mạng Việt Nam.
3. Đánh giá vai trò của các giai cấp, tầng lớp trong phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925.

4.3. Gợi Ý Trả Lời

Câu hỏi trắc nghiệm:

1. B
2. C
3. C

Câu hỏi tự luận:

1. Tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp đối với xã hội Việt Nam:
   • Phân hóa xã hội: Làm sâu sắc thêm mâu thuẫn giữa các giai cấp, tầng lớp trong xã hội Việt Nam.
   • Sự ra đời của các giai cấp mới: Tạo điều kiện cho sự ra đời và phát triển của giai cấp công nhân, tư sản, tiểu tư sản.
   • Thay đổi cơ cấu kinh tế: Kinh tế Việt Nam có những chuyển biến nhất định, nhưng vẫn phụ thuộc vào Pháp.
   • Ảnh hưởng đến văn hóa: Văn hóa phương Tây du nhập, làm thay đổi lối sống, phong tục tập quán của người Việt.
2. Hoạt động tiêu biểu của Nguyễn Ái Quốc trong giai đoạn 1919-1924 và ý nghĩa:
   • Gửi “Bản yêu sách của nhân dân An Nam”: Thể hiện ý chí đấu tranh cho độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam.
   • Đọc sơ thảo luận cương của Lênin: Tìm ra con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc Việt Nam.
   • Tham gia Đại hội Tua: Đánh dấu bước ngoặt trong tư tưởng của Nguyễn Ái Quốc, từ chủ nghĩa yêu nước sang chủ nghĩa Mác-Lênin.
   • Thành lập Hội Liên hiệp thuộc địa, ra báo Người cùng khổ: Truyền bá tư tưởng cách mạng, thức tỉnh tinh thần yêu nước của nhân dân Việt Nam và các nước thuộc địa.
3. Vai trò của các giai cấp, tầng lớp trong phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925:
   • Giai cấp công nhân: Lực lượng nòng cốt của phong trào, có tinh thần đấu tranh mạnh mẽ, ý thức chính trị cao.
   • Giai cấp nông dân: Lực lượng đông đảo của phong trào, bị áp bức, bóc lột nặng nề, có tinh thần chống đế quốc, phong kiến.
   • Giai cấp tiểu tư sản: Hăng hái tham gia phong trào, có vai trò quan trọng trong việc truyền bá tư tưởng cách mạng.
   • Giai cấp tư sản: Tham gia phong trào vì quyền lợi kinh tế, nhưng thái độ không kiên định, dễ thỏa hiệp với Pháp.

5. Sử 12 Bài 12: Tổng Kết

Sử 12 bài 12 là một bài học quan trọng, cung cấp cho chúng ta những kiến thức cơ bản về tình hình kinh tế, xã hội Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất và phong trào dân tộc dân chủ từ năm 1919 đến năm 1925. Việc nắm vững kiến thức này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về lịch sử dân tộc và có ý thức trách nhiệm hơn đối với tương lai của đất nước.

Để hỗ trợ bạn học tập hiệu quả hơn, tic.edu.vn cung cấp nguồn tài liệu học tập đa dạng, đầy đủ và được kiểm duyệt, cập nhật thông tin giáo dục mới nhất và chính xác, cùng các công cụ hỗ trợ học tập trực tuyến hiệu quả. Hãy truy cập tic.edu.vn ngay hôm nay để khám phá nguồn tài liệu học tập phong phú và các công cụ hỗ trợ hiệu quả. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua email: [email protected] hoặc truy cập trang web: tic.edu.vn để được tư vấn và giải đáp. Hãy cùng tic.edu.vn chinh phục đỉnh cao tri thức!

6. Sử 12 Bài 12: FAQ

6.1. Tôi có thể tìm tài liệu học tập Sử 12 Bài 12 ở đâu?

Bạn có thể tìm thấy tài liệu học tập Sử 12 Bài 12 trên tic.edu.vn. Chúng tôi cung cấp đa dạng tài liệu như tóm tắt lý thuyết, bài tập vận dụng, đề kiểm tra và các tài liệu tham khảo khác.

6.2. tic.edu.vn có những công cụ hỗ trợ học tập nào?

tic.edu.vn cung cấp các công cụ hỗ trợ học tập trực tuyến như công cụ ghi chú, công cụ quản lý thời gian, diễn đàn trao đổi kiến thức và các ứng dụng học tập tương tác.

6.3. Làm thế nào để tham gia cộng đồng học tập trên tic.edu.vn?

Để tham gia cộng đồng học tập trên tic.edu.vn, bạn chỉ cần đăng ký tài khoản và tham gia vào các nhóm học tập theo môn học hoặc chủ đề mà bạn quan tâm.

6.4. tic.edu.vn có những ưu điểm gì so với các nguồn tài liệu khác?

tic.edu.vn có ưu điểm vượt trội so với các nguồn tài liệu khác về tính đa dạng, đầy đủ, được kiểm duyệt, cập nhật thường xuyên và có cộng đồng hỗ trợ nhiệt tình.

6.5. Tôi có thể liên hệ với tic.edu.vn bằng cách nào?

Bạn có thể liên hệ với tic.edu.vn qua email: [email protected] hoặc truy cập trang web: tic.edu.vn để được hỗ trợ.

6.6. Làm sao để ôn tập Sử 12 Bài 12 hiệu quả?

Để ôn tập Sử 12 Bài 12 hiệu quả, bạn nên:

• Nắm vững kiến thức cơ bản trong sách giáo khoa.
• Sử dụng các tài liệu tóm tắt, sơ đồ tư duy để hệ thống hóa kiến thức.
• Làm bài tập vận dụng để rèn luyện kỹ năng.
• Tham gia các nhóm học tập để trao đổi kiến thức và giải đáp thắc mắc.
• Ôn tập thường xuyên và có kế hoạch cụ thể.

6.7. Phong trào dân tộc dân chủ 1919-1930 có những hạn chế gì?

Phong trào dân tộc dân chủ 1919-1930 còn tồn tại một số hạn chế như:

• Chưa có đường lối chính trị rõ ràng, thống nhất.
• Các lực lượng tham gia phong trào còn non trẻ, thiếu kinh nghiệm.
• Phong trào còn mang tính tự phát, thiếu tổ chức chặt chẽ.
• Chưa tập hợp được sức mạnh của toàn dân tộc.

6.8. Vì sao Nguyễn Ái Quốc lại lựa chọn con đường cách mạng vô sản?

Nguyễn Ái Quốc lựa chọn con đường cách mạng vô sản vì Người nhận thấy:

• Chỉ có chủ nghĩa Mác-Lênin mới có thể giải phóng dân tộc Việt Nam khỏi ách đô hộ của thực dân Pháp.
• Giai cấp công nhân là lực lượng tiên tiến, có khả năng lãnh đạo cách mạng.
• Cách mạng vô sản là con đường duy nhất để xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, ấm no và hạnh phúc.

6.9. Ý nghĩa của việc học lịch sử là gì?

Việc học lịch sử có ý nghĩa rất lớn đối với mỗi cá nhân và xã hội:

• Đối với cá nhân:
  • Giúp hiểu rõ về quá khứ, cội nguồn của dân tộc.
  • Bồi dưỡng lòng yêu nước, tự hào dân tộc.
  • Rút ra bài học kinh nghiệm từ quá khứ để xây dựng tương lai.
  • Phát triển tư duy phản biện, khả năng phân tích, đánh giá.
• Đối với xã hội:
  • Góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.
  • Xây dựng ý thức cộng đồng, tinh thần đoàn kết dân tộc.
  • Tạo dựng niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.

6.10. Làm thế nào để học tốt môn Lịch sử?

Để học tốt môn Lịch sử, bạn cần:

• Nắm vững kiến thức cơ bản: Đọc kỹ sách giáo khoa, ghi chép bài giảng đầy đủ.
• Hệ thống hóa kiến thức: Sử dụng sơ đồ tư duy, bảng biểu để tóm tắt, liên kết các sự kiện, nhân vật.
• Liên hệ thực tế: Tìm hiểu về các di tích lịch sử, bảo tàng, các câu chuyện lịch sử để tăng thêm hứng thú học tập.
• Đọc thêm tài liệu tham khảo: Đọc sách, báo, tạp chí, xem phim tài liệu để mở rộng kiến thức.
• Trao đổi, thảo luận: Tham gia các nhóm học tập, diễn đàn để trao đổi kiến thức, giải đáp thắc mắc.
• Luyện tập thường xuyên: Làm bài tập, đề kiểm tra để rèn luyện kỹ năng làm bài.
• Tìm ra phương pháp học tập phù hợp: Mỗi người có một cách học riêng, hãy tìm ra phương pháp học tập phù hợp với bản thân để đạt hiệu quả cao nhất.

Với những thông tin chi tiết và hữu ích trên, tic.edu.vn hy vọng bạn sẽ học tốt Sử 12 Bài 12 và đạt được kết quả cao trong học tập. Chúc bạn thành công!