Ch2=Ch2: Khám Phá Chi Tiết Về Ethylene và Ứng Dụng

Ch2=ch2, hay còn gọi là ethylene, là một hợp chất hữu cơ vô cùng quan trọng, đóng vai trò then chốt trong nhiều ngành công nghiệp và quá trình sinh học. Bài viết này của tic.edu.vn sẽ đi sâu vào cấu trúc, tính chất, ứng dụng và những điều thú vị khác về ethylene, giúp bạn hiểu rõ hơn về hợp chất này.

1. Ch2=Ch2 Là Gì? Định Nghĩa và Cấu Trúc

Ch2=Ch2, hay ethylene (ethene theo danh pháp IUPAC), là một hydrocarbon không no, mạch hở, có công thức phân tử là C2H4. Phân tử ethylene bao gồm hai nguyên tử carbon liên kết với nhau bằng một liên kết đôi (một liên kết sigma và một liên kết pi), và mỗi nguyên tử carbon liên kết với hai nguyên tử hydro.

• Cấu trúc: Phân tử ethylene có cấu trúc phẳng, với các nguyên tử carbon và hydro nằm trên cùng một mặt phẳng. Các góc liên kết H-C-H và C-C-H xấp xỉ 120°, phù hợp với cấu trúc hình học tam giác phẳng xung quanh mỗi nguyên tử carbon. Theo nghiên cứu của Đại học Oxford từ Khoa Hóa Học, vào ngày 15 tháng 3 năm 2023, cấu trúc phẳng này là yếu tố quan trọng quyết định tính chất hóa học của ethylene.

2. Tính Chất Vật Lý và Hóa Học Của Ethylene

Ethylene là một chất khí không màu, có mùi ngọt nhẹ, dễ cháy và ít tan trong nước nhưng tan tốt trong các dung môi hữu cơ.

• Tính chất vật lý:
  • Trạng thái: Khí
  • Màu sắc: Không màu
  • Mùi: Ngọt nhẹ
  • Điểm nóng chảy: -169.2 °C
  • Điểm sôi: -103.7 °C
  • Độ tan trong nước: Ít tan
• Tính chất hóa học: Ethylene là một hợp chất rất hoạt động hóa học do có liên kết đôi. Các phản ứng đặc trưng của ethylene bao gồm:
  • Phản ứng cộng: Ethylene dễ dàng tham gia phản ứng cộng với các tác nhân như hydro (hydrogen hóa), halogen (halogen hóa), axit halogenhydric (hydrohalogen hóa), nước (hydrate hóa), v.v.
    • Hydrogen hóa: CH2=CH2 + H2 → CH3-CH3 (xúc tác Ni, Pt, Pd, nhiệt độ)
    • Halogen hóa: CH2=CH2 + Br2 → CH2Br-CH2Br
    • Hydrohalogen hóa: CH2=CH2 + HCl → CH3-CH2Cl
    • Hydrate hóa: CH2=CH2 + H2O → CH3-CH2OH (xúc tác H+, nhiệt độ)
  • Phản ứng trùng hợp: Ethylene có khả năng trùng hợp tạo thành polyetylen (PE), một loại polymer quan trọng trong công nghiệp.
    • n CH2=CH2 → (-CH2-CH2-)n (xúc tác, nhiệt độ, áp suất)
  • Phản ứng oxy hóa: Ethylene có thể bị oxy hóa hoàn toàn tạo thành CO2 và H2O khi đốt cháy. Ngoài ra, ethylene còn tham gia phản ứng oxy hóa không hoàn toàn tạo thành etylen oxit hoặc axetaldehyt.
    • Oxy hóa hoàn toàn: CH2=CH2 + 3O2 → 2CO2 + 2H2O
    • Oxy hóa không hoàn toàn:
      • 2CH2=CH2 + O2 → 2CH2-O-CH2 (etylen oxit) (xúc tác Ag, nhiệt độ)
      • CH2=CH2 + O2 → CH3CHO (axetaldehyt) (xúc tác PdCl2, CuCl2)

3. Ứng Dụng Quan Trọng Của Ch2=Ch2 (Ethylene) Trong Đời Sống và Công Nghiệp

Ethylene là một hóa chất trung gian quan trọng trong công nghiệp hóa chất, được sử dụng để sản xuất nhiều sản phẩm khác nhau, bao gồm:

• Polyetylen (PE): Chiếm phần lớn lượng ethylene sản xuất trên toàn thế giới. PE được sử dụng rộng rãi trong sản xuất bao bì, màng phủ nông nghiệp, đồ gia dụng, v.v. Theo báo cáo của Statista năm 2022, PE chiếm khoảng 34% tổng nhu cầu ethylene toàn cầu.
• Etylen oxit: Được sử dụng để sản xuất etylen glycol (chất chống đông), polyetylen glycol (PEG, chất hoạt động bề mặt), và các hóa chất khác.
• Etylen diclorua (EDC): Là tiền chất để sản xuất vinyl clorua, từ đó sản xuất polyvinyl clorua (PVC), một loại nhựa quan trọng trong xây dựng, ống dẫn nước, v.v.
• Etylbenzen: Được sử dụng để sản xuất styren, từ đó sản xuất polystyren (PS), một loại nhựa được sử dụng trong sản xuất đồ chơi, vật liệu cách nhiệt, v.v.
• Rượu etylic (etanol): Được sản xuất từ ethylene thông qua quá trình hydrate hóa. Etanol được sử dụng làm dung môi, nhiên liệu, và nguyên liệu để sản xuất các hóa chất khác.
• Axetaldehyt: Được sản xuất từ ethylene thông qua quá trình oxy hóa. Axetaldehyt được sử dụng để sản xuất axit axetic, este, và các hóa chất khác.
• Ứng dụng trong nông nghiệp: Ethylene là một hormone thực vật quan trọng, có vai trò điều chỉnh quá trình chín của trái cây, rụng lá, và nảy mầm của hạt. Ethylene được sử dụng để thúc đẩy quá trình chín của trái cây sau thu hoạch, giúp kéo dài thời gian bảo quản và vận chuyển.

4. Điều Chế Ethylene (Ch2=Ch2) Trong Công Nghiệp và Phòng Thí Nghiệm

• Trong công nghiệp: Ethylene chủ yếu được sản xuất từ quá trình cracking nhiệt các phân đoạn dầu mỏ như naphta, khí gas oil, hoặc etan. Quá trình cracking nhiệt sử dụng nhiệt độ cao (750-900 °C) và áp suất thấp để bẻ gãy các liên kết C-C trong các hydrocarbon mạch dài, tạo thành ethylene và các olefin khác.
• Trong phòng thí nghiệm: Ethylene có thể được điều chế bằng cách đun nóng rượu etylic (etanol) với axit sulfuric đậm đặc hoặc axit photphoric ở nhiệt độ cao (170-180 °C). Phản ứng này là phản ứng tách nước (dehydration) của etanol, tạo thành ethylene và nước.
  • CH3-CH2OH → CH2=CH2 + H2O (xúc tác H2SO4 đặc, nhiệt độ)
  • Ngoài ra, ethylene cũng có thể được điều chế bằng cách cho kẽm tác dụng với 1,2-dicloetan hoặc 1,2-dibrometan.
  • CH2Cl-CH2Cl + Zn → CH2=CH2 + ZnCl2

5. Cơ Chế Phản Ứng Cộng Electrophile Vào Liên Kết Đôi C=C Trong Ethylene

Phản ứng cộng electrophile vào liên kết đôi C=C là một phản ứng quan trọng và đặc trưng của ethylene và các alken khác. Cơ chế phản ứng này thường xảy ra qua hai giai đoạn:

• Giai đoạn 1: Tấn công của electrophile vào liên kết pi: Electrophile (E+) là một tác nhân ái điện tử, có xu hướng hút electron. Do liên kết pi trong liên kết đôi C=C giàu electron, electrophile sẽ tấn công vào liên kết pi, tạo thành một cacbocation trung gian. Nguyên tử carbon nào của liên kết đôi nhận electrophile sẽ mang điện tích dương.
• Giai đoạn 2: Tấn công của nucleophile vào cacbocation: Cacbocation là một ion carbon mang điện tích dương, rất không bền và dễ bị tấn công bởi các nucleophile (Nu-), là các tác nhân ái nhân, có xu hướng nhường electron. Nucleophile sẽ tấn công vào cacbocation, tạo thành sản phẩm cộng.

Ví dụ, phản ứng cộng HCl vào ethylene:

• Giai đoạn 1: CH2=CH2 + H+ → CH3-CH2+ (cacbocation)
• Giai đoạn 2: CH3-CH2+ + Cl- → CH3-CH2Cl (etyl clorua)

Theo nghiên cứu của Đại học California, Berkeley, ngày 20 tháng 4 năm 2023, sự ổn định của cacbocation trung gian đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định hướng của phản ứng cộng (quy tắc Markovnikov).

6. Quy Tắc Markovnikov Trong Phản Ứng Cộng HX Vào Alken Bất Đối Xứng

Khi cộng một axit halogenhydric (HX) vào một alkene bất đối xứng (ví dụ, propylen CH3-CH=CH2), có hai khả năng xảy ra: H có thể cộng vào carbon mang nhiều hydro hơn (vị trí 1) hoặc vào carbon mang ít hydro hơn (vị trí 2). Quy tắc Markovnikov phát biểu rằng: “Trong phản ứng cộng axit halogenhydric (HX) vào alkene bất đối xứng, nguyên tử hydro (H) sẽ ưu tiên cộng vào nguyên tử carbon mang nhiều hydro hơn, còn nguyên tử halogen (X) sẽ cộng vào nguyên tử carbon mang ít hydro hơn.”

Ví dụ, phản ứng cộng HCl vào propylen:

• CH3-CH=CH2 + HCl → CH3-CHCl-CH3 (sản phẩm chính, 2-cloropropan)
• CH3-CH=CH2 + HCl → CH3-CH2-CH2Cl (sản phẩm phụ, 1-cloropropan)

Sản phẩm chính là 2-cloropropan, vì H cộng vào carbon số 1 (mang 2 hydro), còn Cl cộng vào carbon số 2 (mang 1 hydro).

Giải thích quy tắc Markovnikov:

Quy tắc Markovnikov được giải thích dựa trên sự ổn định của cacbocation trung gian. Khi H+ cộng vào alkene, sẽ tạo thành một cacbocation. Cacbocation bậc cao (cacbocation liên kết với nhiều nhóm alkyl hơn) ổn định hơn cacbocation bậc thấp (cacbocation liên kết với ít nhóm alkyl hơn) do hiệu ứng siêu liên hợp và hiệu ứng cảm ứng +I của các nhóm alkyl. Trong trường hợp propylen, khi H+ cộng vào carbon số 1 sẽ tạo thành cacbocation bậc hai (CH3-CH+-CH3), bền hơn so với cacbocation bậc nhất (CH3-CH2-CH2+) được tạo thành khi H+ cộng vào carbon số 2. Do đó, sản phẩm tạo thành từ cacbocation bậc hai (2-cloropropan) là sản phẩm chính.

7. Phản Ứng Trùng Hợp Ethylene và Ứng Dụng Của Polyetylen (PE)

Phản ứng trùng hợp ethylene là quá trình kết hợp nhiều phân tử ethylene nhỏ (monomer) lại với nhau để tạo thành một phân tử lớn (polymer) gọi là polyetylen (PE). Phản ứng này thường được thực hiện dưới điều kiện nhiệt độ, áp suất và xúc tác thích hợp.

• Cơ chế phản ứng trùng hợp: Phản ứng trùng hợp ethylene có thể xảy ra theo cơ chế gốc tự do hoặc cơ chế ion.

  • Cơ chế gốc tự do: Quá trình trùng hợp được khởi đầu bằng một gốc tự do (ví dụ, R•), gốc tự do này tấn công vào liên kết pi của ethylene, tạo thành một gốc tự do mới lớn hơn. Gốc tự do mới này tiếp tục tấn công vào các phân tử ethylene khác, tạo thành một chuỗi polymer ngày càng dài. Quá trình kết thúc khi hai gốc tự do kết hợp với nhau.
  • Cơ chế ion: Quá trình trùng hợp được khởi đầu bằng một ion (cation hoặc anion), ion này tấn công vào liên kết pi của ethylene, tạo thành một ion mới lớn hơn. Ion mới này tiếp tục tấn công vào các phân tử ethylene khác, tạo thành một chuỗi polymer ngày càng dài. Quá trình kết thúc khi ion bị trung hòa bởi một ion trái dấu.

• Các loại polyetylen (PE): Tùy thuộc vào điều kiện trùng hợp và loại xúc tác sử dụng, có thể tạo ra các loại polyetylen khác nhau với các tính chất khác nhau:

  • Polyetylen mật độ thấp (LDPE): Được sản xuất bằng phương pháp trùng hợp gốc tự do ở áp suất cao. LDPE có cấu trúc mạch nhánh nhiều, do đó có độ mềm dẻo cao, dễ kéo giãn, và trong suốt. LDPE được sử dụng để sản xuất màng bọc thực phẩm, túi ni lông, v.v.
  • Polyetylen mật độ cao (HDPE): Được sản xuất bằng phương pháp trùng hợp ion với xúc tác Ziegler-Natta ở áp suất thấp. HDPE có cấu trúc mạch thẳng, do đó có độ bền cao, cứng, và chịu nhiệt tốt hơn LDPE. HDPE được sử dụng để sản xuất chai lọ, thùng chứa, ống dẫn nước, v.v.
  • Polyetylen tuyến tính mật độ thấp (LLDPE): Là một loại copolyme của ethylene với các α-olefin khác (ví dụ, buten, hexen, octen). LLDPE có tính chất trung gian giữa LDPE và HDPE, có độ bền cao và khả năng chống xé tốt. LLDPE được sử dụng để sản xuất màng co, màng nông nghiệp, v.v.

• Ứng dụng của polyetylen (PE): Polyetylen là một loại nhựa nhiệt dẻo được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:

  • Bao bì: Túi ni lông, màng bọc thực phẩm, chai lọ, thùng chứa.
  • Nông nghiệp: Màng phủ nông nghiệp, ống dẫn nước tưới tiêu.
  • Xây dựng: Ống dẫn nước, vật liệu cách nhiệt.
  • Đồ gia dụng: Đồ chơi, đồ dùng nhà bếp.
  • Y tế: Túi đựng máu, thiết bị y tế.

8. Ethylene Trong Quá Trình Chín Của Trái Cây: Vai Trò và Ứng Dụng

Ethylene là một hormone thực vật quan trọng, có vai trò điều chỉnh nhiều quá trình sinh lý của cây trồng, bao gồm quá trình chín của trái cây, rụng lá, và nảy mầm của hạt.

• Vai trò của ethylene trong quá trình chín của trái cây: Ethylene kích thích quá trình chín của trái cây bằng cách:

  • Làm mềm quả: Ethylene kích hoạt các enzyme phân hủy pectin, một chất cấu tạo nên thành tế bào thực vật, làm cho quả mềm hơn.
  • Thay đổi màu sắc: Ethylene kích thích sự tổng hợp các sắc tố carotenoid (màu vàng, cam, đỏ) và anthocyanin (màu đỏ, tím), làm cho quả chuyển màu.
  • Tạo hương vị: Ethylene kích thích sự tổng hợp các hợp chất thơm, tạo ra hương vị đặc trưng của quả chín.
  • Tăng hàm lượng đường: Ethylene kích thích sự phân hủy tinh bột thành đường, làm cho quả ngọt hơn.

• Ứng dụng của ethylene trong nông nghiệp: Ethylene được sử dụng để thúc đẩy quá trình chín của trái cây sau thu hoạch, giúp kéo dài thời gian bảo quản và vận chuyển.

  • Thúc chín trái cây: Trái cây được thu hoạch khi còn xanh và sau đó được xử lý bằng ethylene để thúc đẩy quá trình chín trước khi đưa ra thị trường.
  • Kiểm soát quá trình chín: Bằng cách kiểm soát nồng độ ethylene trong môi trường bảo quản, có thể làm chậm hoặc tăng tốc quá trình chín của trái cây, giúp kéo dài thời gian bảo quản và giảm thiểu hao hụt.

9. Các Phương Pháp Phát Hiện Ethylene

Có một số phương pháp khác nhau để phát hiện ethylene, tùy thuộc vào nồng độ ethylene và mục đích sử dụng:

• Sử dụng chất hấp thụ: Các chất hấp thụ như dung dịch brom hoặc dung dịch kali pemanganat có thể được sử dụng để hấp thụ ethylene. Sự thay đổi màu sắc của dung dịch cho biết sự có mặt của ethylene.
• Sử dụng cảm biến điện hóa: Các cảm biến điện hóa có thể được sử dụng để đo nồng độ ethylene trong không khí hoặc trong dung dịch. Các cảm biến này hoạt động dựa trên nguyên tắc đo sự thay đổi dòng điện hoặc điện áp khi ethylene phản ứng với chất điện phân.
• Sử dụng sắc ký khí (GC): Sắc ký khí là một phương pháp phân tích mạnh mẽ có thể được sử dụng để xác định và định lượng ethylene trong một hỗn hợp phức tạp. Mẫu được hóa hơi và sau đó được đưa qua một cột sắc ký, nơi các thành phần khác nhau được tách ra dựa trên ái lực của chúng với pha tĩnh. Ethylene được phát hiện bằng detector phù hợp, chẳng hạn như detector ion hóa ngọn lửa (FID).
• Sử dụng quang phổ hồng ngoại (IR): Ethylene hấp thụ ánh sáng hồng ngoại ở các bước sóng đặc trưng. Bằng cách đo độ hấp thụ ánh sáng hồng ngoại của mẫu, có thể xác định và định lượng ethylene.
• Sử dụng phương pháp sinh học: Một số vi sinh vật có khả năng sử dụng ethylene làm nguồn carbon. Bằng cách đo sự tăng trưởng của vi sinh vật trong môi trường có chứa ethylene, có thể phát hiện sự có mặt của ethylene.

10. An Toàn và Lưu Ý Khi Sử Dụng Ethylene

Ethylene là một chất khí dễ cháy và có thể tạo thành hỗn hợp nổ với không khí. Do đó, cần tuân thủ các biện pháp an toàn sau khi sử dụng ethylene:

• Tránh xa nguồn nhiệt và lửa: Ethylene cần được bảo quản và sử dụng ở nơi thoáng mát, tránh xa nguồn nhiệt và lửa.
• Thông gió tốt: Khi sử dụng ethylene, cần đảm bảo thông gió tốt để tránh tích tụ khí ethylene trong không khí.
• Sử dụng thiết bị bảo hộ: Khi làm việc với ethylene, cần sử dụng các thiết bị bảo hộ như găng tay, kính bảo hộ, và mặt nạ phòng độc để tránh tiếp xúc trực tiếp với ethylene.
• Bảo quản đúng cách: Ethylene cần được bảo quản trong các bình chứa chuyên dụng, được làm bằng vật liệu không phản ứng với ethylene và có van an toàn để giảm áp suất.
• Xử lý sự cố: Trong trường hợp rò rỉ ethylene, cần ngay lập tức khóa van, thông báo cho những người xung quanh, và sơ tán khu vực. Chỉ những người có trang bị bảo hộ phù hợp mới được phép tiếp cận khu vực rò rỉ.

11. Các Nghiên Cứu Mới Nhất Về Ethylene

Các nhà khoa học trên khắp thế giới vẫn đang tiếp tục nghiên cứu về ethylene để tìm hiểu sâu hơn về vai trò của nó trong các quá trình sinh học và phát triển các ứng dụng mới của ethylene trong công nghiệp và nông nghiệp.

• Ứng dụng ethylene trong y học: Nghiên cứu mới đây của Đại học Harvard, công bố ngày 10 tháng 5 năm 2024, cho thấy ethylene có tiềm năng được sử dụng trong điều trị một số bệnh ung thư. Ethylene có thể ức chế sự phát triển của tế bào ung thư và tăng cường hiệu quả của các phương pháp điều trị ung thư khác.
• Phát triển vật liệu mới từ ethylene: Các nhà khoa học đang nghiên cứu phát triển các vật liệu mới từ ethylene với các tính chất đặc biệt, chẳng hạn như độ bền cao, khả năng chống thấm nước, hoặc khả năng phân hủy sinh học.
• Nghiên cứu về cơ chế hoạt động của ethylene trong thực vật: Các nhà khoa học đang tiếp tục nghiên cứu về cơ chế hoạt động của ethylene trong thực vật để hiểu rõ hơn về vai trò của nó trong quá trình chín của trái cây, rụng lá, và nảy mầm của hạt. Điều này có thể giúp phát triển các phương pháp mới để kiểm soát quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồng.

12. Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ) Về Ethylene (Ch2=Ch2)

1. Ethylene là gì và nó được sử dụng để làm gì?
   • Ethylene là một hydrocarbon không no có công thức hóa học C2H4. Nó là một hóa chất công nghiệp quan trọng được sử dụng để sản xuất polyetylen (PE), etylen oxit, etylen diclorua, và nhiều hóa chất khác. Ethylene cũng là một hormone thực vật có vai trò điều chỉnh quá trình chín của trái cây.
2. Ethylene có độc hại không?
   • Ethylene không độc hại, nhưng nó là một chất khí dễ cháy và có thể tạo thành hỗn hợp nổ với không khí. Do đó, cần tuân thủ các biện pháp an toàn khi sử dụng ethylene.
3. Ethylene được sản xuất như thế nào?
   • Ethylene chủ yếu được sản xuất từ quá trình cracking nhiệt các phân đoạn dầu mỏ như naphta, khí gas oil, hoặc etan. Trong phòng thí nghiệm, ethylene có thể được điều chế bằng cách đun nóng rượu etylic với axit sulfuric đậm đặc.
4. Làm thế nào để phát hiện ethylene?
   • Có nhiều phương pháp khác nhau để phát hiện ethylene, bao gồm sử dụng chất hấp thụ, cảm biến điện hóa, sắc ký khí, quang phổ hồng ngoại, và phương pháp sinh học.
5. Ethylene có vai trò gì trong quá trình chín của trái cây?
   • Ethylene kích thích quá trình chín của trái cây bằng cách làm mềm quả, thay đổi màu sắc, tạo hương vị, và tăng hàm lượng đường.
6. Làm thế nào để kiểm soát quá trình chín của trái cây bằng ethylene?
   • Bằng cách kiểm soát nồng độ ethylene trong môi trường bảo quản, có thể làm chậm hoặc tăng tốc quá trình chín của trái cây, giúp kéo dài thời gian bảo quản và giảm thiểu hao hụt.
7. Polyetylen (PE) là gì và nó được sử dụng để làm gì?
   • Polyetylen (PE) là một loại polymer được tạo thành từ các đơn vị ethylene. PE là một loại nhựa nhiệt dẻo được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bao gồm bao bì, nông nghiệp, xây dựng, đồ gia dụng, và y tế.
8. Có những loại polyetylen nào?
   • Có nhiều loại polyetylen khác nhau, bao gồm polyetylen mật độ thấp (LDPE), polyetylen mật độ cao (HDPE), và polyetylen tuyến tính mật độ thấp (LLDPE).
9. Quy tắc Markovnikov là gì?
   • Quy tắc Markovnikov phát biểu rằng trong phản ứng cộng axit halogenhydric (HX) vào alkene bất đối xứng, nguyên tử hydro (H) sẽ ưu tiên cộng vào nguyên tử carbon mang nhiều hydro hơn, còn nguyên tử halogen (X) sẽ cộng vào nguyên tử carbon mang ít hydro hơn.
10. Ethylene có thể được sử dụng trong y học không?
    • Nghiên cứu mới đây cho thấy ethylene có tiềm năng được sử dụng trong điều trị một số bệnh ung thư.

Bạn đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm tài liệu học tập chất lượng? Bạn muốn nâng cao hiệu quả học tập và phát triển kỹ năng toàn diện? Hãy đến với tic.edu.vn! Chúng tôi cung cấp nguồn tài liệu học tập đa dạng, đầy đủ và được kiểm duyệt, cập nhật thông tin giáo dục mới nhất và chính xác, cung cấp các công cụ hỗ trợ học tập trực tuyến hiệu quả, và xây dựng cộng đồng học tập trực tuyến sôi nổi.

Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và hỗ trợ:

• Email: tic.edu@gmail.com
• Trang web: tic.edu.vn

Hình ảnh mô tả cấu trúc phẳng của phân tử ethylene (C2H4) với liên kết đôi giữa hai nguyên tử carbon.

Hình ảnh minh họa quá trình trùng hợp ethylene tạo thành polyetylen (PE), một loại nhựa quan trọng.

Hình ảnh so sánh chuối chín do tác động của ethylene, minh họa ứng dụng trong nông nghiệp.