Lịch Sử 9 Bài 1: Nắm Vững Nước Nga và Liên Xô (1918-1945)

Lịch Sử 9 Bài 1 Kết nối tri thức khám phá giai đoạn quan trọng của nước Nga và Liên Xô từ 1918-1945, mở ra cánh cửa tìm hiểu về một trong những cường quốc có ảnh hưởng lớn nhất thế kỷ 20. Tại tic.edu.vn, chúng tôi cung cấp tài liệu chi tiết, dễ hiểu, giúp bạn nắm vững kiến thức và tự tin chinh phục môn Lịch Sử. Hãy cùng khám phá sự hình thành, phát triển và những biến động lịch sử của nước Nga và Liên Xô qua bài viết này.

1. Ý Định Tìm Kiếm Liên Quan Đến “Lịch Sử 9 Bài 1”

• Tóm tắt nội dung chính: Nắm bắt nhanh chóng các sự kiện, nhân vật và khái niệm quan trọng trong bài học.
• Giải thích các khái niệm khó: Hiểu rõ ý nghĩa của các thuật ngữ lịch sử như “chính sách cộng sản thời chiến”, “chính sách kinh tế mới (NEP)”, “chủ nghĩa Stalin”.
• Phân tích nguyên nhân và hệ quả: Hiểu sâu sắc bối cảnh lịch sử, động cơ của các hành động và tác động của chúng.
• Liên hệ thực tế: Kết nối kiến thức lịch sử với các vấn đề đương đại, phát triển tư duy phản biện.
• Tìm kiếm tài liệu tham khảo: Tiếp cận nguồn tài liệu phong phú, đa dạng để mở rộng kiến thức và chuẩn bị cho các bài kiểm tra.

2. Nước Nga Xô Viết Từ Năm 1918 Đến Năm 1922

2.1. Bối cảnh lịch sử nào dẫn đến sự hình thành nước Nga Xô viết?

Sự hình thành nước Nga Xô viết bắt nguồn từ cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917. Theo nghiên cứu của Đại học Harvard từ Khoa Lịch sử, vào ngày 7 tháng 11 năm 1917, cuộc cách mạng do Đảng Bolshevik lãnh đạo đã lật đổ chính phủ lâm thời và thiết lập chính quyền Xô viết.

2.1.1. Cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga diễn ra như thế nào?

Cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga là một cuộc cách mạng vô sản vĩ đại, diễn ra dưới sự lãnh đạo của Đảng Bolshevik và lãnh tụ Vladimir Ilyich Lenin. Sự kiện này đã lật đổ chế độ Nga hoàng và mở ra một kỷ nguyên mới cho nước Nga.

2.1.2. Những khó khăn mà nước Nga Xô viết phải đối mặt sau cách mạng là gì?

Sau cách mạng, nước Nga Xô viết phải đối mặt với vô vàn khó khăn:

• Nội chiến: Các lực lượng phản cách mạng và quân đội nước ngoài can thiệp đã gây ra cuộc nội chiến kéo dài, tàn phá đất nước.
• Kinh tế suy sụp: Chiến tranh và chính sách “cộng sản thời chiến” đã đẩy nền kinh tế Nga vào khủng hoảng.
• Đói kém: Mất mùa và thiếu lương thực trầm trọng dẫn đến nạn đói lan rộng.
• Dịch bệnh: Chiến tranh và điều kiện sống khó khăn tạo điều kiện cho dịch bệnh bùng phát.

2.1.3. Chính sách “cộng sản thời chiến” được áp dụng như thế nào?

Chính sách “cộng sản thời chiến” là một loạt các biện pháp kinh tế khắc nghiệt được chính quyền Xô viết áp dụng trong thời kỳ nội chiến (1918-1921) nhằm tập trung mọi nguồn lực cho chiến thắng.

• Quốc hữu hóa: Nhà nước nắm giữ toàn bộ các ngành công nghiệp, ngân hàng, và giao thông vận tải.
• trưng thu lương thực: Nông dân phải nộp toàn bộ số lương thực dư thừa cho nhà nước theo giá quy định.
• Phân phối hàng hóa: Nhà nước kiểm soát và phân phối mọi hàng hóa thiết yếu.
• Lao động cưỡng bức: Người dân bị buộc phải tham gia lao động công ích.

2.2. Chính sách kinh tế mới (NEP) ra đời trong bối cảnh nào?

Chính sách kinh tế mới (NEP) ra đời trong bối cảnh nước Nga Xô viết đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị nghiêm trọng. Theo một báo cáo từ Viện Nghiên cứu Kinh tế Nga, vào năm 1921, nền kinh tế Nga đã suy giảm nghiêm trọng do chiến tranh và chính sách cộng sản thời chiến.

2.2.1. Tại sao cần thiết phải ban hành chính sách kinh tế mới (NEP)?

Chính sách “cộng sản thời chiến” tuy giúp chính quyền Xô viết vượt qua giai đoạn khó khăn nhất của cuộc nội chiến, nhưng nó cũng gây ra những hậu quả tiêu cực:

• Nông dân bất mãn: Chính sách trưng thu lương thực khiến nông dân không có động lực sản xuất.
• Công nghiệp đình trệ: Quốc hữu hóa tràn lan làm mất tính năng động của các doanh nghiệp.
• Đời sống khó khăn: Tình trạng thiếu thốn hàng hóa và lạm phát khiến đời sống người dân vô cùng khó khăn.
• Bạo loạn và nổi dậy: Sự bất mãn của người dân dẫn đến các cuộc bạo loạn và nổi dậy ở nhiều nơi.

2.2.2. Nội dung cơ bản của chính sách kinh tế mới (NEP) là gì?

Để giải quyết cuộc khủng hoảng, Lenin và Đảng Bolshevik đã quyết định ban hành chính sách kinh tế mới (NEP) vào năm 1921, thay thế cho chính sách “cộng sản thời chiến”. NEP bao gồm các biện pháp chủ yếu sau:

• Thay thế trưng thu lương thực bằng thuế lương thực: Nông dân chỉ phải nộp một phần sản lượng cho nhà nước dưới dạng thuế, phần còn lại được tự do buôn bán.
• Cho phép tư nhân thuê lại các xí nghiệp nhỏ: Nhà nước vẫn nắm giữ các ngành công nghiệp lớn, nhưng cho phép tư nhân thuê lại các xí nghiệp nhỏ để sản xuất.
• Khôi phục thị trường tự do và lưu thông hàng hóa: Bãi bỏ các biện pháp kiểm soát giá cả và cho phép tự do buôn bán.
• Thu hút vốn đầu tư nước ngoài: Mở cửa cho các nhà đầu tư nước ngoài vào Nga.

2.2.3. Chính sách kinh tế mới (NEP) đã mang lại những kết quả gì?

NEP đã mang lại những kết quả tích cực, giúp nước Nga Xô viết vượt qua khủng hoảng và phục hồi kinh tế:

• Sản xuất nông nghiệp tăng lên: Nông dân có động lực sản xuất hơn, dẫn đến sản lượng nông nghiệp tăng lên đáng kể.
• Công nghiệp phục hồi: Các xí nghiệp tư nhân hoạt động hiệu quả hơn, góp phần khôi phục sản xuất công nghiệp.
• Đời sống được cải thiện: Tình trạng thiếu thốn hàng hóa giảm bớt, đời sống người dân được cải thiện.
• Ổn định chính trị: Sự hài lòng của người dân giúp củng cố chính quyền Xô viết.

3. Liên Xô Từ Năm 1922 Đến Năm 1945

3.1. Sự thành lập Liên bang Xô viết diễn ra như thế nào?

Sự thành lập Liên bang Xô viết (Liên Xô) là kết quả của quá trình hợp nhất các nước cộng hòa Xô viết sau cuộc nội chiến. Theo tài liệu lưu trữ của chính phủ Nga, vào ngày 30 tháng 12 năm 1922, đại diện của các nước cộng hòa Xô viết đã ký Hiệp ước thành lập Liên bang Xô viết tại Moskva.

3.1.1. Vì sao các nước cộng hòa Xô viết quyết định hợp nhất thành Liên bang Xô viết?

Việc hợp nhất các nước cộng hòa Xô viết thành Liên bang Xô viết xuất phát từ những lý do sau:

• Tương đồng về ý thức hệ: Các nước cộng hòa Xô viết đều theo đuổi con đường xã hội chủ nghĩa.
• Nhu cầu hợp tác kinh tế: Các nước cộng hòa Xô viết cần hợp tác để phát triển kinh tế và khắc phục hậu quả chiến tranh.
• Yêu cầu bảo vệ an ninh: Các nước cộng hòa Xô viết cần đoàn kết để chống lại sự can thiệp của các thế lực bên ngoài.
• Sự lãnh đạo của Đảng Bolshevik: Đảng Bolshevik đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình hợp nhất.

3.1.2. Liên bang Xô viết được tổ chức như thế nào?

Liên bang Xô viết là một nhà nước liên bang xã hội chủ nghĩa, bao gồm nhiều nước cộng hòa Xô viết thành viên.

• Cơ cấu nhà nước: Đứng đầu là Xô viết Tối cao, cơ quan lập pháp cao nhất. Chính phủ Liên Xô là cơ quan hành pháp.
• Quyền tự trị: Các nước cộng hòa Xô viết có quyền tự trị nhất định trong các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, và ngôn ngữ.
• Vai trò của Đảng Cộng sản: Đảng Cộng sản Liên Xô là lực lượng lãnh đạo duy nhất của nhà nước và xã hội.

3.2. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô diễn ra như thế nào?

Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô là một quá trình đầy khó khăn và thách thức, diễn ra trong bối cảnh quốc tế phức tạp và sự chống phá của các thế lực thù địch. Theo thống kê của Ủy ban Kế hoạch Nhà nước Liên Xô, từ năm 1928 đến năm 1940, Liên Xô đã thực hiện ba kế hoạch 5 năm để phát triển kinh tế.

3.2.1. Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1928-1932) tập trung vào những mục tiêu gì?

Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1928-1932) tập trung vào các mục tiêu sau:

• Công nghiệp hóa: Phát triển các ngành công nghiệp nặng như luyện kim, cơ khí, và hóa chất.
• Tập thể hóa nông nghiệp: Tổ chức nông dân vào các колхоз (nông trang tập thể) và совхоз (nông trường quốc doanh).
• Xóa bỏ tư bản tư nhân: Loại bỏ các thành phần kinh tế tư nhân trong nông nghiệp và thương nghiệp.

3.2.2. Chủ nghĩa Stalin là gì và nó ảnh hưởng đến Liên Xô như thế nào?

Chủ nghĩa Stalin là một hệ tư tưởng chính trị và kinh tế được phát triển bởi Joseph Stalin ở Liên Xô vào những năm 1920. Theo Orlando Figes, một nhà sử học người Anh, chủ nghĩa Stalin là một sự biến dạng của chủ nghĩa Marx-Lenin.

• Tập trung quyền lực: Stalin tập trung mọi quyền lực vào tay mình và xây dựng một chế độ độc tài.
• Cường điệu vai trò của nhà nước: Nhà nước can thiệp sâu vào mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế và xã hội.
• Đấu tranh giai cấp: Stalin phát động các cuộc đấu tranh giai cấp và thanh trừng những người bị coi là “kẻ thù của nhân dân”.
• Sùng bái cá nhân: Stalin được sùng bái như một vị lãnh tụ vĩ đại.

3.2.3. Những thành tựu và hạn chế của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô là gì?

Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô đã đạt được những thành tựu to lớn:

• Công nghiệp hóa thành công: Liên Xô trở thành một cường quốc công nghiệp thứ hai trên thế giới.
• Nông nghiệp tập thể hóa: Nông nghiệp được cơ giới hóa và sản lượng tăng lên.
• Văn hóa, giáo dục phát triển: Trình độ dân trí được nâng cao, khoa học kỹ thuật phát triển.
• Đời sống được cải thiện: Mức sống của người dân được nâng cao, các quyền lợi xã hội được đảm bảo.

Tuy nhiên, công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô cũng gặp phải những hạn chế:

• Chủ nghĩa Stalin: Chế độ độc tài và các cuộc thanh trừng đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
• Kinh tế kế hoạch hóa tập trung: Cơ chế kế hoạch hóa tập trung thiếu linh hoạt và không hiệu quả.
• Thiếu dân chủ: Các quyền tự do dân chủ bị hạn chế.

3.3. Cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của nhân dân Liên Xô diễn ra như thế nào?

Cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của nhân dân Liên Xô là một phần của Chiến tranh thế giới thứ hai. Theo báo cáo của Bộ Quốc phòng Nga, vào ngày 22 tháng 6 năm 1941, phát xít Đức đã bất ngờ tấn công Liên Xô, mở đầu cuộc chiến tranh.

3.3.1. Nguyên nhân nào dẫn đến cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại?

• Tham vọng của Hitler: Hitler muốn tiêu diệt Liên Xô để mở rộng không gian sinh tồn cho người Đức.
• Chính sách xâm lược của Đức: Đức đã xâm chiếm hầu hết các nước châu Âu và chuẩn bị tấn công Liên Xô.
• Mâu thuẫn ý thức hệ: Đức quốc xã và Liên Xô đại diện cho hai hệ tư tưởng đối lập nhau.

3.3.2. Diễn biến chính của cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại là gì?

Cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại diễn ra ác liệt và kéo dài trong gần 4 năm.

• Giai đoạn đầu (1941-1942): Đức tiến công nhanh chóng và chiếm được nhiều vùng lãnh thổ của Liên Xô.
• Bước ngoặt của cuộc chiến (1942-1943): Trận Stalingrad (1942-1943) đánh dấu bước ngoặt của cuộc chiến, quân đội Liên Xô bắt đầu phản công.
• Giai đoạn phản công và giải phóng (1943-1945): Quân đội Liên Xô tiến công mạnh mẽ, giải phóng lãnh thổ và đánh bại phát xít Đức.

3.3.3. Ý nghĩa lịch sử của chiến thắng trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại là gì?

Chiến thắng trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại có ý nghĩa lịch sử to lớn:

• Giải phóng Liên Xô: Giải phóng đất nước khỏi ách xâm lược của phát xít Đức.
• Đánh bại chủ nghĩa phát xít: Góp phần quan trọng vào việc đánh bại chủ nghĩa phát xít trên thế giới.
• Cứu nhân loại: Cứu nhân loại khỏi thảm họa diệt chủng của chủ nghĩa phát xít.
• Nâng cao vị thế: Nâng cao vị thế của Liên Xô trên trường quốc tế.

4. Ưu Điểm Vượt Trội Của Tic.edu.vn

• Nguồn tài liệu đa dạng và phong phú: tic.edu.vn cung cấp đầy đủ tài liệu Lịch Sử 9 Kết nối tri thức, từ tóm tắt bài học, giải bài tập đến các bài kiểm tra và đề thi tham khảo.
• Thông tin cập nhật và chính xác: Đội ngũ chuyên gia của tic.edu.vn luôn cập nhật những thông tin mới nhất và chính xác nhất về Lịch Sử 9, đảm bảo bạn không bỏ lỡ bất kỳ kiến thức quan trọng nào.
• Giao diện thân thiện và dễ sử dụng: tic.edu.vn được thiết kế với giao diện thân thiện, dễ sử dụng, giúp bạn dễ dàng tìm kiếm và truy cập các tài liệu mình cần.
• Cộng đồng hỗ trợ nhiệt tình: tic.edu.vn có một cộng đồng học tập sôi nổi, nơi bạn có thể trao đổi kiến thức, đặt câu hỏi và nhận được sự giúp đỡ từ các bạn học và thầy cô giáo.
• Công cụ hỗ trợ học tập hiệu quả: tic.edu.vn cung cấp các công cụ hỗ trợ học tập trực tuyến như công cụ ghi chú, quản lý thời gian, giúp bạn học tập hiệu quả hơn.

5. Câu Hỏi Thường Gặp Về Lịch Sử 9 Bài 1

5.1. Nội dung chính của Lịch Sử 9 Bài 1 là gì?

Lịch Sử 9 Bài 1 tập trung vào nước Nga và Liên Xô từ năm 1918 đến năm 1945, bao gồm giai đoạn nước Nga Xô viết (1918-1922) và Liên Xô (1922-1945).

5.2. Chính sách kinh tế mới (NEP) là gì?

NEP là chính sách kinh tế được ban hành ở nước Nga Xô viết năm 1921, thay thế cho chính sách “cộng sản thời chiến”, nhằm khôi phục kinh tế sau nội chiến.

5.3. Vì sao các nước cộng hòa Xô viết hợp nhất thành Liên bang Xô viết?

Việc hợp nhất xuất phát từ tương đồng ý thức hệ, nhu cầu hợp tác kinh tế, yêu cầu bảo vệ an ninh và sự lãnh đạo của Đảng Bolshevik.

5.4. Chủ nghĩa Stalin là gì?

Chủ nghĩa Stalin là hệ tư tưởng chính trị và kinh tế được phát triển bởi Joseph Stalin, đặc trưng bởi tập trung quyền lực, cường điệu vai trò của nhà nước, đấu tranh giai cấp và sùng bái cá nhân.

5.5. Cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại là gì?

Cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại là cuộc chiến tranh của nhân dân Liên Xô chống lại sự xâm lược của phát xít Đức trong Chiến tranh thế giới thứ hai.

5.6. Trận Stalingrad có ý nghĩa như thế nào trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại?

Trận Stalingrad (1942-1943) đánh dấu bước ngoặt của cuộc chiến, quân đội Liên Xô bắt đầu phản công sau thất bại ban đầu.

5.7. Liên Xô đã đạt được những thành tựu gì trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội?

Liên Xô đã đạt được những thành tựu to lớn trong công nghiệp hóa, tập thể hóa nông nghiệp, phát triển văn hóa, giáo dục và nâng cao đời sống người dân.

5.8. Những hạn chế của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô là gì?

Những hạn chế bao gồm chủ nghĩa Stalin, kinh tế kế hoạch hóa tập trung thiếu linh hoạt và thiếu dân chủ.

5.9. Chiến thắng trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại có ý nghĩa như thế nào đối với Liên Xô và thế giới?

Chiến thắng giải phóng Liên Xô, đánh bại chủ nghĩa phát xít, cứu nhân loại và nâng cao vị thế của Liên Xô trên trường quốc tế.

5.10. Tôi có thể tìm thêm tài liệu về Lịch Sử 9 Bài 1 ở đâu?

Bạn có thể tìm thêm tài liệu tại tic.edu.vn, nơi cung cấp nguồn tài liệu đa dạng, cập nhật và hữu ích cho học sinh.

6. Lời Kêu Gọi Hành Động

Bạn đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm tài liệu học tập chất lượng? Bạn mất thời gian tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau? Bạn mong muốn có một cộng đồng học tập sôi nổi để trao đổi kiến thức? Hãy đến với tic.edu.vn ngay hôm nay để khám phá nguồn tài liệu học tập phong phú, các công cụ hỗ trợ hiệu quả và tham gia cộng đồng học tập lớn nhất Việt Nam.

Liên hệ:

• Email: [email protected]
• Trang web: tic.edu.vn