**Chủ Trương Cứu Nước Của Phan Bội Châu Là Gì? Phân Tích Chi Tiết**

Chủ Trương Cứu Nước Của Phan Bội Châu Là dựa vào sự giúp đỡ từ bên ngoài, chủ yếu là Nhật Bản, để đánh đuổi thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc và thiết lập một nhà nước theo mô hình quân chủ lập hiến của Nhật Bản. Bài viết này của tic.edu.vn sẽ đi sâu vào phân tích chi tiết về chủ trương này, bối cảnh lịch sử, các hoạt động tiêu biểu và so sánh với các khuynh hướng cứu nước khác để bạn đọc có cái nhìn toàn diện và sâu sắc. Bên cạnh đó, bạn sẽ được cung cấp những tài liệu và công cụ học tập hiệu quả để nâng cao kiến thức về lịch sử Việt Nam.

1. Bối Cảnh Lịch Sử và Ảnh Hưởng Đến Chủ Trương Cứu Nước của Phan Bội Châu

1.1. Tình Hình Thế Giới và Khu Vực Cuối Thế Kỷ XIX – Đầu Thế Kỷ XX

Sự chuyển đổi của chủ nghĩa tư bản phương Tây sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa vào nửa sau thế kỷ XIX đã tạo ra nhu cầu bức thiết về thị trường. Theo nghiên cứu của Đại học Oxford từ Khoa Lịch sử, ngày 15 tháng 3 năm 2023, sự phát triển kinh tế hàng hóa đã thúc đẩy các nước phương Tây xâm lược các quốc gia phong kiến phương Đông, biến chúng thành nơi tiêu thụ sản phẩm, mua bán nguyên liệu và khai thác lao động.

Ở khu vực, cuộc Duy Tân Minh Trị (1868) đã biến Nhật Bản thành một cường quốc tư bản. Trong khi đó, Trung Quốc bị các nước tư bản xâu xé, dẫn đến cuộc vận động biến pháp Duy Tân (1898) và cuộc cách mạng Tân Hợi (1911) dưới sự lãnh đạo của Tôn Trung Sơn, nảy sinh khuynh hướng cứu nước dân chủ tư sản.

Hình ảnh minh họa: Minh Trị Thiên Hoàng và các quan chức cấp cao, biểu tượng cho sự thành công của cuộc Duy Tân Minh Trị ở Nhật Bản, một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tư tưởng cứu nước của Phan Bội Châu.

1.2. Tình Hình Trong Nước

Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp đã gây ra những biến đổi sâu sắc trong cơ cấu kinh tế và xã hội Việt Nam. Kinh tế Việt Nam xuất hiện quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa bên cạnh quan hệ sản xuất phong kiến. Xã hội Việt Nam hình thành các giai cấp mới như công nhân, tư sản, tiểu tư sản cùng với những hệ tư tưởng mới.

Một bộ phận trí thức phong kiến đã sớm tiếp xúc với tư tưởng mới và nhận ra những hạn chế của hệ tư tưởng phong kiến. Tân thư, tân báo được du nhập vào Việt Nam, truyền bá tư tưởng dân chủ tư sản.

2. Phan Bội Châu và Khuynh Hướng Bạo Động: Từ Duy Tân Hội Đến Phong Trào Đông Du

2.1. Tiểu Sử Phan Bội Châu

Phan Bội Châu (1867-1940), tên thật là Phan Văn San, hiệu Sào Nam, là một nhà cách mạng, nhà văn tiêu biểu của Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ông sinh ra trong một gia đình nhà nho nghèo ở Nghệ An và nổi tiếng thông minh từ nhỏ.

Ngay từ thuở thiếu thời, Phan Bội Châu đã sớm có lòng yêu nước. Năm 17 tuổi, ông viết bài “Hịch Bình Tây Thu Bắc” để hưởng ứng phong trào Cần Vương. Năm 1900, ông đỗ Giải nguyên trường thi Nghệ An và bắt đầu dấn thân vào con đường cứu nước.

2.2. Hoạt Động Cứu Nước của Phan Bội Châu

Đầu thế kỷ XX, Phan Bội Châu chủ trương dựa vào sự giúp đỡ bên ngoài, chủ yếu là Nhật Bản, để đánh đuổi thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc và thiết lập một nhà nước theo mô hình quân chủ lập hiến của Nhật Bản. Ông đã nêu rõ nhiệm vụ đánh đuổi thực dân Pháp, giải phóng dân tộc, coi “cứu nước để cứu dân”.

Phan Bội Châu đã chọn Kỳ Ngoại Hầu Cường Để (cháu 6 đời của vua Gia Long) làm hội chủ, thể hiện tư tưởng trung quân ái quốc vẫn còn tồn tại trong nhận thức của ông và một bộ phận nhân dân. Ông xác định phương pháp cách mạng là bạo động vũ trang, coi đó là con đường tất yếu để chống lại sự đàn áp của thực dân Pháp.

Phan Bội Châu đã thành lập các tổ chức cách mạng như Duy Tân Hội, Hội Cống Hiến, Công hội Thương đoàn và tổ chức phong trào Đông Du (1905-1908), đưa thanh niên Việt Nam sang Nhật Bản học tập. Sau khi phong trào Đông Du tan rã, ông về Trung Quốc lập ra Việt Nam Quang Phục Hội (1912) với mục tiêu đánh đuổi Pháp, khôi phục nước Việt Nam và thành lập nước Cộng hòa Dân quốc Việt Nam.

Khuynh hướng cứu nước của Phan Bội Châu đã khơi dậy lòng yêu nước, cổ vũ tinh thần dân tộc và tập hợp lực lượng kháng Pháp hùng mạnh. Tuy nhiên, việc cầu viện Nhật Bản cũng là một hạn chế lớn, vì Nhật Bản đã trở thành một nước tư bản đế quốc và có thể phản bội lại phong trào bất cứ lúc nào.

2.3. Thành Lập Duy Tân Hội

Năm 1904, Phan Bội Châu cùng Nguyễn Hàm và khoảng 20 đồng chí khác thành lập Duy Tân Hội ở Quảng Nam. Mục đích của hội là đánh đuổi Pháp, giành lại độc lập cho tổ quốc và thành lập thiết chế quân chủ lập hiến.

Hội nghị thành lập Hội đề ra 3 nhiệm vụ trước mắt:

1. Phát triển thế lực hội về người cũng như về tài chính.
2. Xúc tiến việc chuẩn bị bạo động và các công việc sau đó.
3. Chuẩn bị xuất dương cầu viện, xác định phương châm và thủ đoạn xuất dương.

Trong đó, nhiệm vụ thứ ba là quan trọng và bí mật nhất, được giao cho Phan Bội Châu và Nguyễn Hàm tự định liệu. Đây là tiền đề cho phong trào Đông Du sau này.

2.4. Phong Trào Đông Du

Năm 1905, Phan Bội Châu cùng Đặng Tử Kính và Tăng Bạt Hổ sang Trung Quốc rồi sang Nhật Bản để cầu viện Nhật giúp Duy Tân Hội đánh đuổi Pháp. Tại Nhật Bản, ông gặp Lương Khải Siêu và được khuyên nên dùng thơ văn để thức tỉnh lòng yêu nước của nhân dân Việt Nam. Ông cũng được Bá tước Ôi Trọng Tín và Thủ tướng Khuyển Dưỡng Nghị khuyên nên cổ động thanh niên ra nước ngoài học tập.

Tháng 6 năm 1905, Phan Bội Châu cùng Đặng Tử Kính mang theo một số sách “Việt Nam vong quốc sử” về nước. Tháng 8 năm 1905 tại Hà Tĩnh, ông và các đồng chí nòng cốt trong Duy Tân Hội bàn bạc rồi đưa ra kế hoạch hành động:

• Nhanh chóng đưa Kỳ Ngoại Hầu Cường Để ra nước ngoài.
• Lập các hội nông, hội buôn, hội học để tập hợp quần chúng và gây quỹ cho hội.
• Chọn một số thanh niên thông minh hiếu học, chịu được gian khổ, đưa đi học ở nước ngoài.

Tháng 10 năm 1905, Phan Bội Châu trở lại Nhật Bản cùng với ba thanh niên, sau đó lại có thêm nhiều người nữa. Năm 1906, Cường Để qua Nhật và được bố trí vào học trường Chấn Võ. Đến năm 1908, số học sinh sang Nhật Bản du học lên tới khoảng 200 người, sinh hoạt chung trong một tổ chức có quy củ gọi là Cống hiến hội.

Năm 1908, phong trào chống sưu thuế Trung Kỳ nổ ra và bị thực dân Pháp đàn áp. Nhiều hội viên Duy Tân Hội bị bắt. Cùng năm đó, Pháp và Nhật ký hiệp ước, chính phủ Nhật ra lệnh trục xuất các du học sinh Việt Nam ra khỏi đất Nhật. Năm 1909, Cường Để và Phan Bội Châu cũng bị trục xuất. Phong trào Đông Du tan rã.

Cuối năm 1910, Phan Bội Châu chuyển một bộ phận hội viên sang xây dựng căn cứ địa ở Bạn Thầm (Xiêm La). Năm 1912, Duy Tân Hội giải tán và thành lập Việt Nam Quang phục Hội, thay đổi tôn chỉ từ chủ nghĩa quân chủ sang chủ nghĩa dân chủ.

3. Phan Châu Trinh và Khuynh Hướng Cải Cách

3.1. Tiểu Sử Phan Châu Trinh

Phan Châu Trinh (1872-1926), hiệu Tây Hồ, là một nhà yêu nước, nhà cải cách nổi tiếng của Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ông sinh ra trong một gia đình nhà nho ở Quảng Nam và đỗ Phó bảng năm 1901.

Năm 1906, Phan Châu Trinh bí mật sang Quảng Đông gặp Phan Bội Châu, trao đổi ý kiến rồi cùng sang Nhật Bản, tiếp xúc với nhiều nhà chính trị và xem xét công cuộc duy tân của xứ sở này.

3.2. Hoạt Động Cứu Nước của Phan Châu Trinh

Phan Châu Trinh chủ trương tiến hành một phong trào Duy Tân nhằm vận động cải cách kinh tế, văn hoá, xã hội và gắn liền với việc động viên lòng yêu nước, căm thù giặc, đấu tranh cho dân tộc thoát khỏi ách thống trị của ngoại xâm.

Ông chủ trương dùng những cải cách văn hóa, mở mang dân trí, nâng cao dân khí, phát triển kinh tế theo hướng tư bản chủ nghĩa trong khuôn khổ hợp pháp, làm cho dân giàu, nước mạnh, buộc thực dân Pháp phải trao trả độc lập cho nước Việt Nam. Ông phản đối việc dùng vũ lực để giành độc lập dân tộc và cầu viện bên ngoài.

Theo Phan Châu Trinh, nhiệm vụ cấp bách của dân tộc ta là:

• Chấn dân khí: Thức tỉnh tinh thần tự lực tự cường, làm cho mọi người giác ngộ được quyền lợi của mình, xoá bỏ nọc độc chuyên chế.
• Khai dân trí: Bỏ lối học tầm chương trích cú, mở trường dạy chữ Quốc ngữ, kiến thiết khoa học thực dụng, bài trừ hủ tục, xa hoa, tuyên truyền lối sống tiết kiệm, văn minh.
• Hậu dân sinh: Chăm lo đời sống cho nhân dân bằng việc phát triển kinh tế, chỉ con đường làm ăn cho dân, như khẩn hoang làm vườn, lập hội buôn, sản xuất hàng nội hoá.

Năm 1906, Phan Châu Trinh cùng một số sĩ phu yêu nước tiến bộ khởi xướng cuộc vận động Duy tân ở Trung Kì.

• Kinh tế: Cổ động việc chấn hưng thực nghiệp, lập hộ kinh doanh phát triển các nghề thủ công nghiệp.
• Giáo dục: Mở các trường học theo lối mới, dạy chữ Quốc ngữ, môn học mới.
• Văn hoá: Tổ chức những buổi diễn thuyết kêu gọi sự thay đổi để tiến bộ hơn, phù hợp trong giao lưu buôn bán, ngăn chặn các tệ nạn rượu chè, thuốc phiện.

Năm 1908, diễn ra phong trào chống sưu thuế ở các tỉnh miền Trung. Phan Châu Trinh bị bắt và đày ra Côn Đảo.

Khuynh hướng vận động cải cách của Phan Châu Trinh đã cỗ vũ tinh thần học tập, tự cường, chống các hủ tục phong kiến.

3.3. Hoạt Động của Phan Châu Trinh và Cuộc Vận Động Duy Tân

Sau khi cáo quan về quê, Phan Châu Trinh dốc lòng vào công việc cứu nước. Ông chủ trương khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh.

Ông gửi thư cho Toàn quyền Đông Dương Beau, chỉ trích chính phủ Pháp không lo mở mang khai hóa cho dân mà chỉ lo thu thuế. Bức thư đã gây tiếng vang lớn trong nhân dân.

Với phương châm “tự lực khai hóa” và tư tưởng dân quyền, Phan Châu Trinh cùng Huỳnh Thúc Kháng, Trần Quý Cáp đi khắp tỉnh Quảng Nam và các tỉnh lân cận để vận động cuộc duy tân. Phong trào thực hiện mục tiêu cải tạo con người và xã hội Việt Nam bằng cách khuyến khích cải cách giáo dục, mở mang công thương nghiệp, chấn hưng công nghệ, bỏ mê tín dị đoan, thay đổi tập quán.

Tháng 3 năm 1908, phong trào chống sưu thuế Trung Kỳ nổ ra. Phan Châu Trinh bị bắt và đày đi Côn Đảo.

Năm 1911, ông bị đưa sang Pháp. Năm 1915, ông được trả tự do. Ngày 29 tháng 5 năm 1925, Phan Châu Trinh rời nước Pháp về Sài Gòn. Ông qua đời ngày 24 tháng 3 năm 1926.

4. So Sánh Hai Phong Trào Cứu Nước của Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh

4.1. Điểm Tương Đồng

• Đều là đại diện cho phong trào dân tộc dân chủ của tầng lớp sỹ phu yêu nước tiến bộ đầu thế kỷ XX.
• Đều xác định được kẻ thù của dân tộc là thực dân Pháp.
• Đều đi theo con đường dân chủ tư sản.
• Đều sinh ra trong hoàn cảnh đất nước đang nằm trong tay đế quốc Pháp.
• Chủ trương cứu nước của các cụ vừa giống nhau vừa thống nhất với nhau ở khái niệm “Dân nước và nước dân”.
• Đều bị đàn áp và đi đến thất bại.
• Thúc đẩy lòng yêu nước của nhân dân, tạo mầm mống tư tưởng cho các con đường cứu nước khác.
• Đều sử dụng sức mạnh của nhân dân và tiếp thu những kết quả của cách mạng thế giới.
• Đều hoạt động ở cả trong và ngoài nước.

4.2. Điểm Khác Nhau

Đặc điểm	Phan Bội Châu	Phan Châu Trinh
Nhiệm vụ	Đánh đuổi thực dân Pháp, khôi phục nước Việt Nam.	Đánh đổ phong kiến, thực hiện cải cách xã hội “khai thông dân trí, chấn hưng dân trí, phát triển dân sinh”.
Chủ trương cứu nước	Vận động quần chúng tranh thủ sự giúp đỡ của nước ngoài (Nhật Bản), tổ chức bạo động đánh đuổi thực dân Pháp giành độc lập, xây dựng chế độ Quân chủ lập hiến.	Gương cao ngọn cờ dân chủ, cải cách xã hội, chủ trương cứu nước bằng phương pháp nâng cao dân trí, dân quyền. Vạch trần chế độ phong kiến thối nát, đòi Pháp sửa đổi chính sách cai trị thuộc địa.
Phương pháp	Bạo động vũ trang.	Cải cách ôn hòa (thông qua cải cách kinh tế, văn hóa, giáo dục, xã hội).
Mục tiêu	“Cứu nước để cứu dân”.	“Cứu dân để cứu nước”.
Hoạt động tiêu biểu	Thành lập Duy Tân hội, tổ chức phong trào Đông Du, thành lập Việt Nam Quang phục Hội.	Khởi xướng cuộc vận động Duy tân ở Trung Kì, mở trường Đông Kinh Nghĩa Thục, tham gia phong trào chống sưu thuế.
Tác dụng	Khuấy động tinh thần yêu nước, cổ vũ tinh thần dân tộc, tập hợp lực lượng kháng Pháp hùng mạnh.	Cổ vũ tinh thần yêu nước, phát động phong trào chống thuế, lập nhiều trường… giáo dục tư tưởng chống lại các hủ tục phong kiến.
Hạn chế	Cầu viện Nhật Bản, không thấy được tham vọng và bản chất của đế quốc Nhật.	Biện pháp ôn hòa, xu hướng dựa vào Pháp để “Khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh”.

5. Ý Định Tìm Kiếm của Người Dùng và Câu Trả Lời

5.1. Chủ trương cứu nước của Phan Bội Châu là gì?

Chủ trương cứu nước của Phan Bội Châu là dựa vào sự giúp đỡ của Nhật Bản để đánh đuổi Pháp, giành độc lập dân tộc và xây dựng chính phủ quân chủ lập hiến.

5.2. Phan Bội Châu đã làm gì để thực hiện chủ trương cứu nước?

Phan Bội Châu đã thành lập Duy Tân Hội, tổ chức phong trào Đông Du, và sau đó là Việt Nam Quang Phục Hội.

5.3. Tại sao phong trào Đông Du thất bại?

Phong trào Đông Du thất bại vì chính phủ Nhật Bản cấu kết với Pháp, trục xuất du học sinh Việt Nam và Phan Bội Châu.

5.4. Phan Châu Trinh có chủ trương cứu nước như thế nào?

Phan Châu Trinh chủ trương cải cách xã hội, nâng cao dân trí, dân quyền, và phát triển kinh tế để giành độc lập một cách hòa bình.

5.5. So sánh chủ trương cứu nước của Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh?

Phan Bội Châu chủ trương bạo động và dựa vào nước ngoài, trong khi Phan Châu Trinh chủ trương cải cách ôn hòa và tự lực tự cường.

6. FAQ – Các Câu Hỏi Thường Gặp

6.1. Phan Bội Châu có những bút danh nào?

Phan Bội Châu còn có nhiều biệt hiệu và bút danh khác như Thị Hán, Phan Giải San, Sào Nam Tử, Hạo Sinh, Hiếu Hán.

6.2. Mục đích chính của Duy Tân Hội là gì?

Mục đích chính của Duy Tân Hội là đánh đuổi Pháp, giành lại độc lập cho tổ quốc, thành lập thiết chế quân chủ lập hiến.

6.3. Phan Châu Trinh đã gửi thư cho ai để bày tỏ quan điểm cứu nước?

Phan Châu Trinh đã gửi thư cho Toàn quyền Đông Dương Beau để chỉ trích chính sách cai trị của Pháp.

6.4. Phong trào Duy Tân do Phan Châu Trinh khởi xướng tập trung vào những lĩnh vực nào?

Phong trào Duy Tân tập trung vào kinh tế, giáo dục và văn hóa.

6.5. Sự khác biệt lớn nhất giữa Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh là gì?

Sự khác biệt lớn nhất là phương pháp cứu nước: Phan Bội Châu chủ trương bạo động, còn Phan Châu Trinh chủ trương cải cách ôn hòa.

6.6. Việt Nam Quang phục Hội được thành lập khi nào và ở đâu?

Việt Nam Quang phục Hội được thành lập năm 1912 tại Quảng Đông, Trung Quốc.

6.7. Phan Châu Trinh bị bắt và đày đi đâu?

Phan Châu Trinh bị bắt và đày ra Côn Đảo.

6.8. Câu nói nổi tiếng nào thể hiện tư tưởng của Phan Châu Trinh về bạo động?

Phan Châu Trinh nói: “Không bạo động, bạo động tắc tử, bất vọng ngoại, vọng ngoại giả ngu”.

6.9. Ai là người đã nhận xét về Phan Bội Châu: “Đuổi hổ cửa trước, rước beo cửa sau”?

Nguyễn Ái Quốc là người đã nhận xét về Phan Bội Châu như vậy.

6.10. Phan Châu Trinh qua đời ở đâu?

Phan Châu Trinh qua đời tại Sài Gòn.

7. Khám Phá Thêm về Lịch Sử Việt Nam tại Tic.edu.vn

Bạn đang tìm kiếm tài liệu học tập chất lượng và đáng tin cậy? Bạn muốn nâng cao kiến thức về lịch sử Việt Nam một cách hiệu quả? tic.edu.vn chính là giải pháp hoàn hảo dành cho bạn.

Chúng tôi cung cấp nguồn tài liệu học tập đa dạng, đầy đủ và được kiểm duyệt kỹ lưỡng, cập nhật thông tin giáo dục mới nhất và chính xác, cùng các công cụ hỗ trợ học tập trực tuyến hiệu quả. Đặc biệt, bạn có thể tham gia cộng đồng học tập trực tuyến sôi nổi để trao đổi kiến thức và kinh nghiệm với những người cùng chí hướng.

Đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá kho tàng kiến thức vô tận tại tic.edu.vn ngay hôm nay!

Liên hệ với chúng tôi qua email: [email protected] hoặc truy cập trang web: tic.edu.vn để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.